Cuba đổi mới mạnh mẽ

Thời gian qua, Cuba đẩy mạnh phát triển kinh tế, mở cửa với thế giới bên ngoài thông qua các quyết sách táo bạo và mạnh mẽ trong chính sách đối nội và đối ngoại, hướng tới mục tiêu xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa.

Quốc hội Cuba bàn về dự thảo hiến pháp vào ngày 21-7 vừa qua. Ảnh: AP

Mới đây, trong khuôn khổ phiên họp thường kỳ đầu tiên của Quốc hội Cuba nhiệm kỳ khóa IX, cơ quan lập pháp nước này đã thông qua bản đề xuất thành viên Hội đồng Bộ trưởng mới do Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Cuba Miguel Diaz-Canel đưa ra. Tại kỳ họp, một nội dung khác cũng không kém phần thu hút sự quan tâm của dư luận quốc tế là phiên thảo luận dự thảo Hiến pháp mới. Hiến pháp mới của Cuba vẫn nhắc lại rằng, hệ thống xã hội chủ nghĩa của Cuba không thể thay đổi, Đảng Cộng sản Cuba là đảng hợp pháp duy nhất và đóng vai trò tiên phong trong các vấn đề của đất nước.

Nét nổi bật trong bản dự thảo hiến pháp lần này là giới hạn độ tuổi và nhiệm kỳ của Chủ tịch nước, trong đó Chủ tịch nước không được quá 60 tuổi ở nhiệm kỳ đầu tiên và không được giữ chức này quá hai nhiệm kỳ liên tục. Hệ thống chính quyền mới cũng có sự phân chia quyền lực cấp cao. Chủ tịch nước sẽ không trực tiếp điều hành Hội đồng Bộ trưởng, mà công việc này do Thủ tướng đảm nhiệm. Chủ tịch Quốc hội sẽ chủ trì Hội đồng nhà nước, điều này cho phép người đảm nhận chức danh này có quyền lực rất lớn.

Một sự thay đổi lớn của dự thảo hiến pháp là mang lại sự công nhận pháp lý lớn hơn cho các doanh nghiệp nhỏ của Cuba và công nhận tài sản tư nhân, nhưng vẫn “giữ nguyên các nguyên tắc cơ bản của quyền sở hữu xã hội chủ nghĩa”. Ngoài ra, theo Tribune News Service, hiến pháp sửa đổi này cũng xác định hôn nhân là “sự hợp nhất đồng thuận giữa hai người, bất kể giới tính”, điều này đã mở đường cho hôn nhân đồng giới.

Nếu dự thảo được thông qua, Quốc hội sẽ là cơ quan quyền lực cao nhất thực thi hiến pháp.

Trong 5 năm qua, kể từ sau Đại hội lần thứ VI Đảng Cộng sản Cuba (tháng 4-2011), Cuba đã triển khai và thực hiện Nghị quyết về Đường lối chính sách kinh tế và xã hội - Lộ trình cập nhật hóa mô hình kinh tế nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của nền kinh tế nước này.

Song song với những chính sách tăng gia sản xuất, Cuba cũng mạnh dạn đẩy mạnh mô hình kinh tế tự doanh, thử nghiệm mô hình hợp tác xã phi nông nghiệp, đồng thời từng bước tháo gỡ những rào cản trong việc tiếp cận thị trường bán buôn, chính sách vay ngân hàng hoặc vay tín dụng bằng tiền peso.

Song song với phát triển kinh tế, Chính phủ Cuba vẫn dành sự quan tâm lớn đối với chất lượng cuộc sống của người dân, và dồn mọi nguồn lực cho giáo dục và y tế. Có thể khẳng định rằng Cuba là một trong số nước có tuổi thọ cao, hệ thống giáo dục tốt, các cơ sở y tế có chất lượng.

Trên lĩnh vực đối ngoại, trong 5 năm qua, Cuba đã đạt được những kết quả to lớn, trong đó phải kể tới việc Cuba và Mỹ bình thường hóa quan hệ song phương và La Habana cải thiện hợp tác với Liên minh châu Âu cũng như nhiều tổ chức khu vực và quốc tế khác.

Các nhà phân tích nhận định trọng trách của Quốc hội khóa mới và của ban lãnh đạo Cuba sẽ rất lớn. Trước mắt là các nhiệm vụ, mục tiêu cần hoàn thành trong năm 2018, như tích cực thúc đẩy hồi phục sau thiên tai, đẩy mạnh đầu tư cho cơ sở hạ tầng và đạt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 2%. Ngoài ra, việc tăng cường đầu tư cho một số mũi nhọn kinh tế như du lịch, vận tải, đặc khu phát triển cảng biển Mariel (ở phía Tây La Habana), đi đôi với các lĩnh vực cơ bản như phát triển y tế, giáo dục, thúc đẩy sản xuất lương thực..., cũng là những nhiệm vụ trọng tâm trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Cuba thời gian tới.

Tuy còn nhiều thách thức, nhưng người dân Cuba kỳ vọng trên cơ sở những kết quả đạt về mọi mặt thời gian qua và những đổi mới trong thời gian tới sẽ mang lại những thay đổi thực sự cho quốc đảo này trên con đường xây dựng và phát triển đất nước.

NGUYỄN TẤN tổng hợp