Đàm phán Brexit tiếp tục bế tắc

Vòng đàm phán thứ 5 về việc Anh rời Liên minh châu Âu (EU), còn gọi là Brexit, giữa Anh và Liên minh châu Âu đã kết thúc mà không đạt được đột phá lớn do việc thực hiện các cam kết về thanh toán nghĩa vụ tài chính của Anh khi rời Liên minh châu Âu.

Nguy cơ Anh rời EU không thỏa thuận đang trở nên rõ nét hơn. Nguồn: SKY NEWS

Theo dự kiến ban đầu, tới thời điểm này, Anh và EU phải thỏa thuận được xong các chi tiết liên quan đến việc chia tay, chuẩn bị bước sang giai đoạn 2, bàn về quan hệ thương mại trong tương lai. Nhưng hiện tại, đàm phán vẫn chưa có tiến bộ nào đáng kể, thậm chí rơi vào bế tắc. Ông Michel Barnier - Trưởng đoàn đàm phán về phía EU - nhiều lần nhắc đến từ impasse tức là ngõ cụt, bế tắc. Phía châu Âu muốn chia tay dứt điểm thì mới bàn đến quan hệ tương lai, còn nước Anh lại rất muốn biết sau này có thể thâm nhập thị trường chung châu Âu đến mức độ nào, coi đó là điều kiện để giải quyết các vấn đề lúc này.

Như vậy, qua kết quả vòng 5 đàm phán Brexit, nguy cơ Anh rời Liên minh châu Âu (EU) không thỏa thuận đang trở nên rõ nét hơn. Dù lập trường của Anh và các nhà đàm phán châu Âu có khác nhau, nhưng Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk đã nói rõ rằng, một sự ra đi không có thỏa thuận sẽ là kết quả tồi cho tất cả các bên, nhất là với nước Anh. Việc ra đi không thỏa thuận có thể sẽ là kịch bản tệ hại cho nền kinh tế Anh. Ngân hàng Rabobank ước tính một cuộc ra đi không có thỏa thuận sẽ gây thiệt hại 15.000 USD cho mỗi công nhân Anh vào năm 2030. Còn Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jean-Claude Juncker khẳng định, Anh phải thanh toán cho Liên minh châu Âu những khoản nợ cam kết trước khi có thể bắt đầu đàm phán về mối quan hệ giữa hai bên trong tương lai sau khi nước này rời liên minh (còn gọi là Brexit).

Hiện vấn đề thanh toán hóa đơn của Anh đang bế tắc và chưa đủ tiến bộ để các nhà lãnh đạo EU nhất trí mở các cuộc đàm phán về mối quan hệ tương lai tại Hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu dự kiến diễn ra vào tuần tới. Theo Chủ tịch Ủy ban châu Âu, vào thời điểm hiện tại, châu Âu chưa thể tìm được thỏa hiệp thực sự về những cam kết tài chính chưa thanh toán của Anh. Chính vì thế EU chưa thể tuyên bố tại Hội đồng châu Âu sắp tới rằng các bên có thể chuyển sang giai đoạn hai của tiến trình đàm phán bởi nhiều vấn đề phát sinh trong quá trình Brexit.

Trong khi đó, Anh hy vọng Hội nghị thượng đỉnh EU vào tuần tới sẽ đi đến quyết định mở các cuộc đàm phán về một thỏa thuận thương mại trong tương lai. Các nguồn tin EU cho biết, các nhà lãnh đạo của khối dự kiến tiến hành các cuộc thảo luận sơ bộ mà không có sự tham gia của Anh về mối quan hệ tương lai giữa EU và Anh sau khi “Xứ sở Sương mù” rời khỏi khối vào năm 2019. Lãnh đạo EU yêu cầu các bộ trưởng EU và Trưởng đoàn đàm phán Brexit của Liên minh châu Âu Michel Barnier “bắt đầu các cuộc thảo luận nội bộ” về các mối quan hệ trong tương lai với Anh. Cuộc thảo luận này sẽ cho phép Liên minh châu Âu nhanh chóng giải quyết các vấn đề về quan hệ thương mại, nếu các nhà đàm phán “đạt đủ tiến bộ” về các điều khoản của thỏa thuận “ly hôn” giữa EU và Anh muộn nhất là tháng 12 tới. Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu khẳng định cần phải đạt đủ tiến bộ về 3 vấn đề - bao gồm “hóa đơn ly hôn” mà Anh phải thanh toán, quyền của các công dân EU tại Anh sau Brexit và vấn đề Bắc Ireland thì mới có thể mở các cuộc đàm phán về mối quan hệ tương lai.

Với diễn biến bế tắc trong đàm phán Brexit, cả Anh và EU đều đang âm thầm chuẩn bị cho tình huống xấu. Không chỉ Anh, các nền kinh tế lớn khác của châu Âu như Đức cũng đã có kịch bản đối phó. Tuần trước, một đại diện của Liên đoàn Công nghiệp Đức cho biết, họ đã thiết lập một nhóm hành động gồm các tập đoàn lớn để chuẩn bị cho khả năng đàm phán đổ vỡ.

NGUYỄN TẤN tổng hợp