Kỳ vọng cải thiện quan hệ Nhật – Hàn

Sau đàm phán thương mại cấp cao Nhật - Hàn, mới đây Seuol thông báo Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in sẽ hội đàm thượng đỉnh với Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo vào ngày 24-12.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in bắt tay Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo.    Nguồn: YONHAP

Theo đó, từ ngày 23-12, Tổng thống Moon Jae-in sẽ lên đường sang Trung Quốc tham dự Hội nghị thượng đỉnh Hàn - Trung - Nhật tại Thành Đô (tỉnh Tứ Xuyên). Dự kiến Hội nghị thượng đỉnh Hàn - Nhật cũng sẽ diễn ra tại đây. Phủ Tổng thống Hàn Quốc sẽ công bố chính thức về thời gian và địa điểm chính xác sau khi kết thúc thảo luận với Nhật Bản.

Thông tin này cũng được phía Nhật Bản xác nhận. Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo cho rằng ông sẽ tham dự Hội nghị thượng đỉnh Hàn - Trung - Nhật, đồng thời nhân cơ hội này ông sẽ hội đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Thủ tướng Lý Khắc Cường và hội đàm thượng đỉnh với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in.

Ban đầu, Seoul và Tokyo dự định trao đổi thông qua các kênh ngoại giao để thảo luận lịch trình hội nghị thượng đỉnh rồi mới công bố chính thức, song Thủ tướng Abe lại công bố lịch trình trước, khiến một số ý kiến chỉ trích ông này đã thất lễ về mặt ngoại giao.

Dự kiến trong hội nghị tới, lãnh đạo Hàn - Nhật sẽ tập trung trao đổi về các vấn đề nổi cộm như quy chế xuất khẩu của Tokyo và Hiệp định đảm bảo thông tin quân sự chung (GSOMIA) Hàn - Nhật…

Trong một diễn biến liên quan được cho là hâm nóng lại quan hệ Nhật - Hàn chính là cuộc đàm phán thương mại cấp cao giữa hai nước vừa kết thúc với kết quả khả quan. Đây là cuộc đàm phán thương mại cấp cao đầu tiên giữa hai bên kể từ tháng 6-2016 và được xem là rất quan trọng đối với việc giải quyết xung đột thương mại giữa hai nước.

Trong cuộc đàm phán tại Tokyo ngày 16-12, các quan chức Nhật Bản và Hàn Quốc đã tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau về hệ thống kiểm soát xuất khẩu của mỗi nước và nhất trí tiếp tục đàm phán để giải quyết tranh cãi thương mại kéo dài nhiều tháng qua.

Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc, nêu rõ: “Hai nước có thể tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau về hệ thống quản lý xuất khẩu của mỗi nước... và nhất trí tiếp tục liên lạc và đàm phán để góp phần giải quyết vấn đề (tranh cãi thương mại) cũng như cung cấp cập nhật về những việc nên làm trong hệ thống kiểm soát xuất khẩu của mỗi nước và biện pháp thực thi”. Hai bên cũng nhất trí tiến hành cuộc đàm phán tiếp theo tại Seoul vào “thời điểm sớm nhất có thể”. Bộ trưởng Thương mại Nhật Bản Hiroshi Kajiyama cho biết việc quan chức hai nước đối thoại được với nhau đã là một tiến triển đáng khích lệ.

Căng thẳng giữa hai nước láng giềng ở Đông Bắc Á này leo thang kể từ tháng 10-2018 khi Tòa án Tối cao Hàn Quốc yêu cầu các công ty Nhật Bản bồi thường cho những nạn nhân bị cưỡng bức lao động trong thời gian Nhật Bản đô hộ bán đảo Triều Tiên từ năm 1910 đến năm 1945. Căng thẳng tiếp tục bị đẩy lên cao sau khi Nhật Bản hạn chế xuất khẩu sang Hàn Quốc 3 loại vật liệu công nghệ cao dùng trong sản xuất chíp điện tử và màn hình - các lĩnh vực mũi nhọn của Hàn Quốc, và loại Hàn Quốc ra khỏi “Danh sách Trắng” gồm các nước được hưởng quy chế ưu đãi thương mại.

Đáp lại, Hàn Quốc thông báo quyết định không gia hạn GSOMIA được Chính phủ Nhật Bản và Hàn Quốc ký năm 2016. Tuy nhiên, chỉ vài giờ trước khi GSOMIA hết hiệu lực, ngày 22-11, Chính phủ Hàn Quốc quyết định gia hạn thỏa thuận này kèm theo một số điều kiện. Theo một quan chức Bộ Quốc phòng Nhật Bản, hiện chưa thể đánh giá được động thái trên của Hàn Quốc vì chưa rõ các điều kiện mà Seoul sẽ đưa ra.

Từ những diễn biến trên, giới phân tích cho rằng căng thẳng Nhật - Hàn đã có dấu hiệu hạ nhiệt. Do vậy, Hội nghị thượng đỉnh Nhật - Hàn được cho là kỳ vọng cải thiện quan hệ theo hướng xích lại gần nhau của hai nước Đông Bắc Á này.

HN tổng hợp