Thỏa thuận Brexit tiếp tục thất bại: Gánh nặng đè lên vai bà Theresa May

Hạ viện Anh đã bỏ phiếu bác lại dự thảo thỏa thuận Brexit sửa đổi lần thứ hai của Thủ tướng Theresa May. Do vậy Brexit chắc chắn sẽ diễn ra không đúng với thời gian thỏa thuận.

Hạ viện Anh đã lần thứ 2 bác bỏ thỏa thuận Brexit mà Chính phủ Anh đã đạt được với Liên minh châu Âu. Ảnh: SKY NEWS

Với tỷ lệ 391 phiếu chống và 242 phiếu thuận, Hạ viện Anh ngày 12-3 đã bỏ phiếu bác lại dự thảo thỏa thuận Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) hay còn gọi là Brexit sửa đổi lần thứ hai của Thủ tướng Theresa May.

Phát biểu ngay sau khi kết quả bỏ phiếu được công bố, bà May tuyên bố: “Tôi tiếc nuối sâu sắc đối với quyết định mà Hạ viện đưa ra tối nay. Bây giờ nếu Hạ viện từ chối việc rời khỏi EU vào ngày 29-3 tới mà không có thỏa thuận nào thì Chính phủ sẽ tiếp tục trình ra một dự thảo khác. Nhưng tôi cần nói rõ, việc bỏ phiếu rời EU mà có hay không có thỏa thuận và việc gia hạn thêm thời gian không thể giải quyết tất cả các vấn đề mà chúng ta phải đối mặt. EU sẽ muốn biết chúng ta muốn gia hạn để làm gì và Hạ viện cần phải trả lời câu hỏi đó”.

Điểm khác biệt cơ bản trong dự thảo thỏa thuận lần này là một sự cam kết rõ ràng hơn từ phía EU. Theo đó, các quan chức EU đồng ý đưa ra một bản phụ lục diễn giải rõ hơn điều khoản backstop (rào chắn) của Ireland, với đảm bảo từ phía EU rằng điều khoản backstop không có thời hạn thực thi vĩnh viễn, EU không bẫy nước Anh ở lại vĩnh viễn trong liên minh thuế quan châu Âu, và rằng EU và Anh sẽ nỗ lực tìm giải pháp thay thế điều khoản backstop trong giai đoạn quá độ.

Tuy nhiên, EU cũng tuyên bố rằng đây chỉ là phụ lục, chứ không phải là việc thay đổi thỏa thuận và trước sau EU vẫn không cho phép nước Anh bước qua ranh giới đỏ, tức là không cho phép Anh đơn phương rời bỏ liên minh thuế quan châu Âu một khi chưa có giải pháp thay thế điều khoản backstop.

Chính điều này đã làm cho những người phản đối thỏa thuận Brexit cho rằng các nhượng bộ từ phía châu Âu vẫn không làm thay đổi nguy cơ khiến Anh bị ràng buộc vô thời hạn vào EU thông qua kế hoạch dự phòng về biên giới Ireland nên họ bỏ phiếu chống.

Cản trở lớn nhất để thỏa thuận Brexit được thông qua vẫn là vấn đề biên giới Ireland. Vấn đề ở đây là việc các quan chức Anh đã hoàn toàn không lường trước được sự phức tạp của vấn đề Bắc Ireland khi Brexit diễn ra. Nếu thỏa thuận đề ra không thỏa đáng, Anh sẽ phải trả một cái giá đắt là nguy cơ phá vỡ thỏa thuận hòa bình trên đảo Ireland khiến Vương quốc Anh tan vỡ.

Như vậy, dù muốn hay không kịch bản Anh buộc phải lùi thời điểm rời EU sau ngày 29-3 tới sẽ thành hiện thực. Còn thời gian lùi đến bao giờ vẫn chưa có câu trả lời thỏa đáng.

Điều này cũng đồng nghĩa là gánh nặng tiếp tục đè lên vai bà May. Ông Jeremy Corbyn, thủ lĩnh Công đảng đối lập chỉ trích bà May là đã cố tình kéo dài thời gian và giờ phải nhận hậu quả. Ông Corbyn cũng kêu gọi loại bỏ phương án “Brexit không thỏa thuận”, đồng thời kêu gọi nước Anh tổ chức tổng tuyển cử trước thời hạn nhằm thay thế chính phủ hiện tại.

Trong một động thái liên quan, Trưởng đoàn đàm phán Brexit của EU Michel Barnier cho rằng châu Âu đã làm mọi thứ có thể để giúp thỏa thuận được Hạ viện Anh thông qua và chỉ có nước Anh mới có thể tìm được giải pháp cho bế tắc hiện nay. Ông Barnier cũng tuyên bố, giờ là lúc việc chuẩn bị cho kịch bản Brexit không thỏa thuận quan trọng hơn bao giờ hết với EU.

Hiện tại, có 2 kịch bản được cho là khả thi đối với Anh là không có thỏa thuận hay kéo dài thời điểm diễn ra Brexit. Tuy nhiên, cả hai kịch bản này cũng còn những bất đồng lớn từ phía EU và cả nội bộ Anh. Từ đó làm cho bài toán Brexit vốn khó tìm lời giải nay lại càng rối rắm hơn.

HN tổng hợp