Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo và những khó khăn phía trước

Liên minh cầm quyền do đảng Dân chủ Tự do (LDP) của Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo đang nắm giữ hơn 2/3 số ghế ở Hạ viện, nhưng chưa có đủ 2/3 số ghế ở Thượng viện để bảo đảm thông qua các quyết định quan trọng tại Quốc hội. Vì thế, cuộc bầu cử lần này của Thượng viện Nhật Bản có ý nghĩa quan trọng đối với Thủ tướng Abe Shinzo.

Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo. Ảnh: Reuters

Cuộc bầu cử Thượng viện của Nhật Bản diễn ra hôm 21-7, nhằm lựa chọn 124 nghị sĩ mới. Thượng viện Nhật Bản hiện gồm 242 thành viên, trong đó 50% nghị sĩ sẽ hết nhiệm kỳ vào ngày 28-7 tới. Trong số này, 73 nghị sĩ được lựa chọn từ 47 khu vực bầu cử theo phương thức phổ thông đầu phiếu, 48 nghị sĩ sẽ được bầu theo phương thức đại diện tỷ lệ.

Theo kết quả cuối cùng công bố, đảng liên minh cầm quyền Tự do Dân chủ (LDP) và đảng Công Minh (Komei) đã giành được 71/124 ghế (trong đó đảng LDP 57 ghế, đảng Công minh 14 ghế). Ngoài ra, một số đảng khác cũng đạt số ghế cao hơn mong đợi như đảng Cộng sản 7 ghế, đảng Duy tân 9…

Tỷ lệ đi bầu cử lần này thấp hơn so với cuộc bầu cử lần trước diễn ra vào năm 2016 và chỉ đạt 48,80%. Điều này thể hiện người dân Nhật Bản đang không mặn mà lắm với chính trị.

Thủ tướng Abe khẳng định, chiến thắng giành cho liên minh cầm quyền cho thấy các cử tri ủng hộ đề xuất của ông về sửa đổi Hiến pháp. Để thúc đẩy kế hoạch sửa đổi Hiến pháp, liên minh cầm quyền và các lực lượng ủng hộ cần phải giành được 2/3 số ghế tại Thượng viện. Tuy nhiên, theo đánh giá của Đài NHK, liên minh cầm quyền của Thủ tướng Abe và các lực lượng ủng hộ không nhận đủ 2/3 số ghế cần thiết để thúc đẩy kế hoạch.

Kết quả của bầu cử Thượng viện Nhật Bản lần này cho thấy sự tín nhiệm của cử tri dành cho Thủ tướng Abe Shinzo cũng như liên minh cầm quyền. Đây là điều thuận lợi.

Cá nhân ông Abe kể từ khi nhậm chức Thủ tướng Nhật Bản vào năm 2012 tới nay đã gây dựng được uy tín bền vững thông qua những chính sách cải cách kinh tế, thúc đẩy phúc lợi xã hội đặc biệt trong lĩnh vực y tế và giáo dục, giúp Nhật Bản cải thiện đời sống cho người dân. Vì vậy, thắng lợi lần này sẽ giúp ông Abe tiếp tục thực hiện những chính sách gây ảnh hưởng vai trò của Nhật Bản trên trường quốc tế, củng cố quan hệ đồng minh Nhật Bản - Mỹ. Theo đó, Nhật Bản sẽ tham gia sâu hơn vào vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên, hợp tác với Mỹ trong vấn đề đảm bảo an ninh Biển Đông, hay là cải thiện mối quan hệ Nhật - Hàn đang căng thẳng… Với thuận lợi trên, Thủ tướng Nhật Abe Shinzo có nhiều khả năng kéo dài thêm nhiệm kỳ thứ 4 trong tương lai.

Tuy nhiên, thắng lợi từ cuộc bầu cử lần này cũng gây áp lực cho Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo và liên minh cầm quyền trong việc lãnh đạo đất nước thời gian tới.

Trên thực tế, ngay cả trước khi cuộc bầu cử Thượng viện được tiến hành, Thủ tướng Abe Shinzo đã đối mặt với những vấn đề lớn mà nhân dân và các đảng phái đối lập đặc biệt quan tâm đó là duy trì xã hội Nhật Bản như thế nào khi dân số già ngày càng tăng?, việc tăng thuế tiêu dùng từ 8 lên 10% từ ngày 1-10 năm nay, cải cách điều 9 của Hiến pháp liên quan đến sự tham gia của lực lượng phòng vệ Nhật Bản trong một số trường hợp khẩn cấp khi các nguy cơ chiến tranh trên thế giới xảy ra.

Ngay sau khi bầu cử kết thúc, hàng loạt các tổ chức, cơ quan truyền thông đã tiến hành điều tra dư luận về các vấn đề liên quan. Dựa trên kết quả điều tra của NHK cho thấy, 36% tán thành việc cải cách Hiến pháp, 33% không tán thành. 43% số người tán thành tăng thuế tiêu dùng, 57% không tán thành.

Nhưng các đảng phái đối lập lại hoàn toàn phản đối 2 vấn đề trên. Như vậy, đảng liên minh cầm quyền và cá nhân Thủ tướng Abe vẫn phải tiếp tục giải quyết những vấn đề vừa nhằm ổn định chính trị, vừa thúc đẩy cải thiện đời sống của người dân. Đây là vấn đề phải đối mặt thường xuyên và có lẽ không có thời gian cụ thể để ấn định.

NGUYỄN TẤN tổng hợp