Tín hiệu vui cho Syria

Tạm yên tiếng súng, hàng nghìn người tị nạn Syria bắt đầu trở về Idlib và các tỉnh lân cận sau khi Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đạt được thỏa thuận thiết lập vùng phi quân sự là tín hiệu vui cho người dân nơi đây.

Người dân Syria trong các trại tị nạn ở biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ và từ Lebanon bắt đầu trở về nhà. Ảnh: ARSHIF

Sau thời gian “nóng” lên vì chiến sự đẫm máu và đe dọa tấn công của Liên quân quốc tế do Mỹ đứng đầu, ngày 17-9 vừa qua, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết ông và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã nhất trí thiết lập một khu phi quân sự giữa quân đội chính phủ Syria và lực lượng nổi dậy xung quanh tỉnh Idlib dọc theo đường ranh giới giữa quân đội chính phủ Syria và các nhóm vũ trang đối lập ở nước này.

Thỏa thuận trên được xem là bước đột phá nhằm tháo gỡ bất đồng giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ xung quanh vấn đề Idlib. Trước đó, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ có quan điểm khác nhau về kế hoạch của quân đội chính phủ Syria mở cuộc tấn công giải phóng Idlib, nơi được xem là thành trì cuối cùng của lực lượng khủng bố và phiến quân ở Syria. Theo đó, Matxcơva cho rằng kế hoạch tấn công này sẽ giúp quét sạch khủng bố ra khỏi Syria; trong khi Ankara lo ngại sẽ phải đối mặt với làn sóng người tị nạn ồ ạt đổ về do tỉnh Idlib giáp giới Thổ Nhĩ Kỳ.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu, cho biết Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ thực hiện các cuộc tuần tra chung tại Idlib, và Ankara vẫn sẽ tăng cường các hoạt động triển khai quân tại khu vực này. Theo quan chức ngoại giao này, các tuyến đường cao tốc M4 và M5, kéo dài từ Đông sang Tây và từ Bắc tới Nam thông qua khu vực Idlib, nối liền thành phố Aleppo do chính phủ kiểm soát với thủ đô Damascus và bờ biển Địa Trung Hải, sẽ được mở lưu thông vào cuối năm nay.

Đây thật sự là tín hiệu vui và lối mở giúp tránh cuộc xung đột đẫm máu gây thiệt hại cho hàng triệu dân thường tỉnh Idlib, Syria. Đồng thời cũng tạo cơ hội cho lực lượng phe đối lập có đủ thời gian để rút quân tìm cơ hội sống sót.

Tỉnh Idlib, vốn là thành trì quan trọng cuối cùng của phe nổi dậy tại Syria, đồng thời cũng là căn cứ quan trọng, cuối cùng của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở quốc gia Trung Đông này nên Chính phủ Syria quyết tâm tiêu diệt. Tuy nhiên, hiện tại Idlib có hơn 3 triệu dân thường sinh sống và gần 70.000 tay súng thuộc phe đối lập và IS trú ngụ. Nếu chiến dịch diễn ra sẽ dẫn đến thảm họa nhân đạo tại đây nên không chỉ Syria mà nhiều tổ chức, quốc gia trên thế giới rất quan ngại. Tuy nhiên, chính quyền Syria quyết tâm giải phóng hoàn toàn đất nước khỏi khủng bố thông qua các chiến dịch quân sự hoặc thỏa thuận ngừng bắn.

Cho nên đạt được thỏa thuận thiết lập một khu phi quân sự ở Idlib tại thời điểm này giúp Syria được lợi ích kép, vừa là cơ hội để quân đội chính phủ Syria chiếm lại Idlib mà không phải đổ máu, vừa tránh được một thảm họa nhân đạo như các nhà phân tích quan ngại.

Sau tuyên bố của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ về thiết lập khu phi quân sự ở Idlib có hiệu lực, khoảng 7.000 người dân Syria trong các trại tị nạn ở biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ và từ Lebanon bắt đầu trở về nhà. Những người dân này nằm trong số hơn 30.000 người dân Syria đã phải đi sơ tán do lo ngại một cuộc chiến ác liệt xảy ra tại tỉnh Idlib khi quân đội chính phủ tăng cường lực lượng ở đây với sự hỗ trợ của không quân Nga hồi đầu tháng 8.

Việc Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đồng ý thiết lập một khu phi quân sự tại tỉnh Idlib được dư luận quốc tế đồng tình và ủng hộ. Trong một động thái liên quan, Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) Antonio Guterres đã hoan nghênh thỏa thuận của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ về việc thiết lập một khu phi quân sự tại tỉnh Idlib, qua đó giúp tránh thiệt hại cho hàng triệu dân thường nếu Chính phủ Syria tiến hành một cuộc tấn công tổng lực nhằm giải phóng tỉnh Tây Bắc nước này.

Đại sứ Iran tại LHQ Gholam Ali Khoshroo đã hoan nghênh thỏa thuận mới đây giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ liên quan đến tình hình tại tỉnh Idlib của Syria và gọi đây là một thắng lợi về mặt ngoại giao. Theo ông, đây là sự mở rộng những nỗ lực ngoại giao sau cuộc gặp thượng đỉnh giữa Iran, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga vừa diễn ra tại Tehran.

Những diễn biến trên cho thấy, triển vọng lập lại hòa bình cho Syria sẽ đến trong tương lai gần.

HN tổng hợp