TPP-11 đạt được thỏa thuận cốt lõi

Cuối cùng các bộ trưởng TPP đã đạt được thỏa thuận cơ bản cho Hiệp định TPP-11, đồng thời thống nhất tên mới cho hiệp định. Hiệp định mới sẽ có tên Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP - Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership).

Toàn cảnh cuộc họp các Bộ trưởng TPP-11. Ảnh: TTXVN

Đàm phán giữa các bộ trưởng đã diễn ra từ ngày 8 đến 10-11 để sớm đưa Hiệp định TPP vào hiệu lực. Tên gọi mới và thỏa thuận được đưa ra sau 4 vòng đàm phán giữa các bên. Các bộ trưởng thống nhất giữ nguyên những nội dung TPP cũ nhưng cho phép các nước tạm hoãn một số nội dung để “bảo đảm lợi ích chung, tính đến trình độ của từng nước”.

Về chi tiết, các bộ trưởng đã đưa ra một tuyên bố chung, trong đó có thêm một phụ lục với 7 điều về những điểm kỹ thuật của hiệp định mới cùng một phụ lục liệt kê các điểm được treo và cần được thống nhất thêm. Hiệp định mới sẽ treo 20 điều của thỏa thuận TPP ban đầu trong đó có 10 điều là liên quan tới sở hữu trí tuệ. Ngoài ra, còn 4 điểm được để riêng để các bên đàm phán thống nhất trong thời gian tới.

Tuyên bố Bộ trưởng các nước tham gia Hiệp định TPP được đưa ra rạng sáng 11-11, nêu rõ: “Các bộ trưởng vui mừng thông báo rằng các nước TPP đã thống nhất những nhân tố cốt lõi của CPTPP”. Kết quả này vốn đã được nhiều người kỳ vọng khi vòng đàm phán thứ 4 của các bộ trưởng bắt đầu. Song, khi nó được công bố sau cuộc họp kéo dài 5 giờ tới tận đêm 10-11 vẫn không khỏi gây bất ngờ, bởi nhiều nghi ngại đã nổi lên về số phận của TPP sau khi Thủ tướng Canada Justin Trudeau không tới dự cuộc họp các nhà lãnh đạo TPP-11 diễn ra cùng ngày.

Liên quan tới việc đổi tên hiệp định, Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản Toshimitsu Motegi giải thích do TPP từ 12 thành viên nay còn 11 nên phải khác đi. “Chúng tôi thảo luận nhiều cái tên, nội dung không chỉ là thương mại mà còn là đầu tư. Đây là hiệp định toàn diện, bao gồm các lĩnh vực rộng lớn. Về bản chất, CPTPP là hiệp định cao hơn, tiến bộ hơn so với các hiệp định từng được ký kết”, Bộ trưởng Kinh tế Nhật, khẳng định.

Theo tuyên bố chung, các bộ trưởng đã nhất trí CPTPP phải duy trì tiêu chuẩn cao, có sự cân bằng tổng thể và bảo đảm tính toàn vẹn của TPP, trong khi vẫn phải bảo đảm lợi ích thương mại và các lợi ích khác của tất cả các nước tham gia. Ngoài ra, hiệp định này cần bảo đảm quyền, sự linh hoạt của các nước tham gia trong việc xây dựng và điều hành chính sách của mình.

Ngoài ra, việc điều khoản liên quan tới sở hữu trí tuệ - vốn gây không ít tranh cãi từ thỏa thuận TPP ban đầu - nằm trong số những điều khoản được treo lại trong thỏa thuận mới được đánh giá là thắng lợi cho các doanh nghiệp Canada.

Trước mắt CPTPP vẫn còn phải giải quyết “những vấn đề còn tồn đọng” do “một số bất đồng” của một số thành viên. Dù đạt được thỏa thuận, CPTPP vẫn phải còn mất tối thiểu từ 3 tháng đến 1 năm nữa mới có hiệu lực vì 11 quốc gia thành viên còn phải trình qua quốc hội để luật hóa thỏa thuận mới này. Sau khi CPTPP này đi vào thực tế, vấn đề là vẫn phải tiếp tục nỗ lực phát triển và hoàn thiện nó. Kế đến là vẫn phải tiếp tục tiếp cận để vận động chính phủ Mỹ cũng như một số các quốc gia khác như Nam Hàn, Nam Dương và Ấn Độ cùng tham gia...

CPTPP là một điểm sáng thành công của APEC - Đà Nẵng 2017. Kết quả đạt được tại Đà Nẵng đã thể hiện nỗ lực rất lớn của 11 nước TPP nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo công ăn việc làm, nâng cao đời sống cho người dân, tạo thuận lợi cho phát triển thương mại và tăng cường hợp tác kinh tế giữa các nước trong khu vực. Đây được xem là chiến thắng của những quốc gia thúc đẩy các hiệp định thương mại đa phương và chối bỏ chủ nghĩa bảo hộ.

Các nhà nghiên cứu cho rằng CPTTP sẽ mang lại lợi nhuận cho các thành viên tới 160 tỉ USD/năm vào năm 2030, từ đó biến hiệp định này trở thành một trong những hiệp định thương mại quan trọng nhất được đàm phán trong 2 thập kỷ qua.

LONG TẤN tổng hợp