Venezuela bên bờ vực chiến tranh

Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đã đưa ra tuyên bố mạnh mẽ “Không một ai, không một tên xâm lược nào sẽ được tiến vào Venezuela”, thể hiện quyết tâm ngăn chặn sự xâm nhập của bất cứ bên thứ 3 nào vào lãnh thổ quốc gia Nam Mỹ này, trong bối cảnh thủ lĩnh phe đối lập Juan Guaido gia tăng thách thức đối với chính quyền của ông Maduro.

Tổng thống Nicolas Maduro (mặc áo trắng) đến thị sát cuộc tập trận lớn nhất lịch sử nước này tại bang Miranda. Ảnh: Reuters

Căng thẳng trên chính trường Venezuela leo thang đến đỉnh điểm từ ngày 23-1, sau khi thủ lĩnh phe đối lập, ông Juan Guaido, cũng là Chủ tịch của Quốc hội do phe đối lập kiểm soát, tự phong là “tổng thống lâm thời” cho tới khi lập ra một chính phủ chuyển tiếp và tổ chức bầu cử. Nhiều nước phương Tây và các đồng minh Nam Mỹ đã công nhận thủ lĩnh phe đối lập tại Venezuela Juan Guaido, là “Tổng thống lâm thời” của nước này.

Tuy nhiên, Liên Hiệp Quốc khẳng định chỉ công nhận tính chính danh của Tổng thống hợp hiến Venezuela Nicolás Maduro, coi đây là nguyên thủ duy nhất của quốc gia Nam Mỹ này. Nhiều nước trên thế giới như Nga, Cuba, Trung Quốc, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, Canada... đều đã lên tiếng phản đối sự can thiệp quân sự của nước ngoài vào tình hình Venezuela.

“Tổng thống tự xưng” Juan Guaido (35 tuổi) đổ lỗi cho Tổng thống Maduro gây ra cuộc khủng hoảng nhân đạo, cảnh báo 300.000 người dân có thể chết nếu thiếu hàng hóa viện trợ bao gồm thuốc men và nhu yếu phẩm từ Mỹ, chỉ trích quân đội chặn hàng hóa viện trợ nước ngoài là “tội ác chống lại nhân loại” và yêu cầu Tổng thống Nicolas Maduro “phải ra đi”.

Trước đó, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro bác bỏ một tối hậu thư quốc tế kêu gọi nước này tổ chức các cuộc bầu cử trong vòng 8 ngày. Ông đồng thời tuyên bố thủ lĩnh phe đối lập Juan Guaido đã vi phạm Hiến pháp khi tự phong là “tổng thống lâm thời”.

Tổng thống Nicolas Maduro đã chính thức khởi động chuỗi tập trận có quy mô lớn nhất trong lịch sử Venezuela ngày 10-2, các cuộc tập trận sẽ kéo dài đến ngày 15-2. Theo ông Maduro, đây là chuỗi tập trận lớn và quan trọng nhất Caracas tổ chức trong vòng 200 năm lịch sử Venezuela, nhằm chuẩn bị sẵn sàng đẩy lui bất kỳ cuộc xâm lăng nào từ Mỹ và đồng minh.

Bộ trưởng Quốc phòng Venezuela Vladimir Padrino tuyên bố lực lượng vũ trang nước này không công nhận bất cứ tổng thống tự phong nào hoặc một tổng thống được lập nên với những “lợi ích đen tối”. Ông Padrino khẳng định lực lượng vũ trang sẽ bảo vệ Hiến pháp đất nước và đảm bảo chủ quyền quốc gia.

Trong một diễn biến khác, Mỹ vừa trình dự thảo nghị quyết lên Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (LHQ) với nội dung yêu cầu chuyển hàng viện trợ quốc tế và tổ chức bầu cử tổng thống sớm ở Venezuela. Dự thảo nghị quyết của Mỹ còn kêu gọi xúc tiến chuyển hàng viện trợ đến Venezuela.

Các nhà ngoại giao của 15 nước thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã có họp kín để bàn về nghị quyết do Mỹ soạn thảo. Tại cuộc thảo luận này, phía Nga cũng đã đưa ra dự thảo nghị quyết cáo buộc Washington ủng hộ đảo chính ở Venezuela. Bản dự thảo nghị quyết của Nga kêu gọi giải quyết căng thẳng chính trị ở Venezuela thông qua “các biện pháp hòa bình”, dựa trên một giải pháp chính trị không áp đặt bất kỳ điều kiện tiên quyết nào hoặc không có sự can thiệp từ bên ngoài. Văn kiện cũng bày tỏ nỗi lo về sự toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của Venezuela, trong lúc chỉ trích bất kỳ nỗ lực nào can thiệp vào chuyện nội bộ của Caracas.

Hiện chưa rõ thời điểm bỏ phiếu dự thảo nghị quyết của Mỹ hoặc Nga, nếu có. Dù vậy, với sự ủng hộ dành cho chính quyền Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, Matxcơva nhiều khả năng sẽ phủ quyết nghị quyết của Washington.

Vào tháng rồi, Nga và Trung Quốc đã ngăn Hội đồng Bảo an thông qua tuyên bố với nội dung tương tự.

NGUYỄN TẤN tổng hợp