Nỗ lực gìn giữ, bảo tồn các vùng sinh thái đặc trưng sông nước

26/04/2018 | 07:39 GMT+7

Lâu nay người ta khuyến cáo, ĐBSCL nên chú trọng chọn lựa phát triển kinh tế “xanh” - thân thiện với môi trường, thay vì đánh đổi bằng kinh tế “nâu” - phát triển công nghiệp nhưng sẽ trả giá về môi trường !?

Thành phố Cần Thơ nằm bên bờ sông Hậu đang lo lắng trước nguy cơ nước mặn xâm nhập sâu. 

Thiết lập không gian trữ nước !

Cuối tháng 3-2018 vừa rồi, Bộ Xây dựng đã công bố Điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng ĐBSCL đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo Quyết định số 68/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, mục tiêu phát triển được nhấn mạnh: “Phát triển vùng ĐBSCL theo hướng tăng trưởng xanh, bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu; có vai trò, vị thế quan trọng đối với quốc gia và khu vực Đông Nam Á. Phát triển vùng ĐBSCL trở thành vùng trọng điểm quốc gia về sản xuất nông nghiệp và đánh bắt, nuôi trồng thủy sản; phát triển mạnh kinh tế biển, du lịch sinh thái cảnh quan sông nước. Đồng thời, phát triển không gian vùng với hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ, mang đặc thù của vùng ĐBSCL nhằm phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống, bảo vệ môi trường cảnh quan sinh thái đặc trưng của vùng hạ lưu sông Mekong, đảm bảo an ninh quốc phòng”.

“ĐBSCL là vùng đóng góp sản lượng lúa gạo, thủy sản, trái cây trọng yếu cho cả nước. Đây là khu vực được quan tâm đặc biệt gắn với nhiều quyết sách. Song, nhiều thách thức và tồn tại đang tác động lớn nhất là biến đổi khí hậu. Trong khi đó, các hạ tầng đầu tư chưa đồng bộ, chưa đáp ứng yêu cầu vùng. Quyết định số 68/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng ĐBSCL đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 sẽ là cơ sở để tạo ra sự bền vững an toàn, thịnh vượng cho phát triển nông nghiệp, sản phẩm nông sản, du lịch sinh thái chất lượng cao. Chúng tôi mong lãnh đạo các địa phương sẽ có cách điều hành chặt chẽ, theo hướng tôn trọng quy luật tự nhiên, lấy tài nguyên nước là cốt lõi. Đưa ra giải pháp kịp thời phát triển vùng” - Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Phan Mỹ Linh nhấn mạnh.

Có thể nói Quyết định 68/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh đến việc gìn giữ, bảo tồn các vùng sinh thái đặc trưng của sông nước miền Tây. Theo đó, “Phát triển vùng ĐBSCL theo mô hình đa trung tâm với quy mô trung bình trên cơ sở phát triển các vùng sinh thái nông nghiệp đặc trưng, phù hợp với phân vùng phát triển kinh tế và thích ứng với những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, nhằm phát triển nền nông nghiệp đa dạng, có trình độ chuyên môn hóa cao trên cơ sở công nghiệp hóa và thương mại hóa nông nghiệp. Phát triển theo mô hình đô thị nén; hạn chế mở rộng, phát triển đô thị tập trung quy mô lớn và trên diện rộng; không hình thành các vùng đô thị hóa, các dải đô thị hóa liên tục tại các khu vực ngập sâu, giữa đồng bằng và ven biển. Thiết lập không gian dành cho nước (trữ nước, điều tiết nước, thấm nước) theo tầng bậc địa hình trong phạm vi cấp vùng và đô thị.

Kiên quyết loại bỏ “kinh tế nâu”

Đặc biệt, quyết định nhấn mạnh: Hình thành 6 vùng sinh thái nông nghiệp dựa trên trọng tâm phát triển nông nghiệp đa dạng và chuyên môn hóa cao, công nghiệp hóa và thương mại hóa nông nghiệp theo thế mạnh của từng vùng gồm: Đồng Tháp Mười, Tứ giác Long Xuyên, dọc sông Tiền - sông Hậu, Tây sông Hậu, Bán đảo Cà Mau và ven biển Đông. Trong đó nhấn mạnh đến việc: “Bảo tồn và phát triển Khu dự trữ sinh quyển Kiên Giang và Khu dự trữ sinh quyển Mũi Cà Mau; Bảo tồn nghiêm ngặt hệ thống rừng đặc dụng (tổng diện tích 95.000ha); bảo tồn, phát triển và kết nối các vùng cây ăn trái khu vực sông Tiền sông Hậu, từ phía thượng nguồn đến giáp tiểu vùng ven biển Đông, đặc biệt thuộc các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long, Cần Thơ, Hậu Giang.

Theo dự báo, đến năm 2030, dân số toàn vùng khoảng 18-19 triệu người, trong đó dân số đô thị khoảng 6,5-7,5 triệu người; tương ứng tỷ lệ đô thị hóa 35-40% với tốc độ tăng bình quân 2,4-3,3%/năm. Dự báo đất đai: Đất xây dựng đô thị đến năm 2030 khoảng 70.000-90.000ha, bình quân 90-120m2/người. Quyết định 68/T-Tg được xem là “bộ khung” quan trọng để các bộ, ngành và các tỉnh, thành ĐBSCL phối hợp thực hiện đồng bộ các lĩnh vực sản xuất: nông nghiệp, công nghiệp, du lịch, thủy lợi, giao thông, cung cấp nước, phát triển đô thị và dân cư nông thôn.

Thực tế, có địa phương như Bạc Liêu đã từ chối dự án lớn đầu tư vào địa bàn khi thấy có nguy cơ tác động đến môi trường. Nhưng thực tế, các khu, cụm công nghiệp, một số nhà máy nằm ven các tuyến sông Tiền, sông Hậu… là những mối lo gây ra ô nhiễm môi trường rất lớn, có thể tác động đến sinh hoạt và sinh kế của hàng triệu người dân trong vùng. Việc tuân thủ xây dựng Điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng ĐBSCL đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo Quyết định số 68/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ là rất quan trọng. Các nhà khoa học cho rằng: Cần tuân thủ nghiêm ngặt theo tinh thần quyết định 68, để bảo vệ 6 vùng sinh thái nông nghiệp, kiên quyết loại trừ các dự án có nguy cơ “kinh tế nâu”, gây ô nhiễm môi trường!

Bài, ảnh: CAO PHONG

Viết bình luận mới
Tin cùng chuyên mục
Các tin khác
Xem thêm >>