10 năm phát triển của dòng tiêm kích Sukhoi hàng đầu thế giới

Tháng 2-2008, phi công thử nghiệm Sergey Bordan đã thực hiện chuyến bay thử nghiệm đầu tiên của dòng máy bay tiêm kích đa năng Su-35. Được xác định là máy bay chiến đấu thế hệ 4+ và là phiên bản nâng cấp sâu nhất của gia đình máy bay chiến đấu Su-27, Su-35S mang nhiều tính năng chiến đấu ưu việt so với các dòng máy bay chiến đấu cùng thế hệ của Mỹ và phương Tây.

Sức mạnh đến từ sự kết hợp mới, cũ

Su-35S là sự kết hợp giữa công nghệ khí động học tuyệt vời của gia đình máy bay chiến đấu Su-27, hệ thống điện tử hàng không tiên tiến, ra-đa hàng không mạnh mẽ (Irbis) và động cơ phản lực AL-41F1S có khả năng thay đổi véc-tơ lực đẩy (TVC) tạo khả năng cơ động tuyệt vời ở tốc độ thấp.

Su-35 mang trong mình những tinh hoa của gia đình máy bay chiến đấu Su-27.

Dù không được trang bị công nghệ ra-đa mảng định pha chủ động (AESA) hiện đại như xu thế chung của máy bay chiến đấu phương Tây, nhưng bù lại, Su-35S lại sử dụng hệ thống ra-đa mảng pha quét cơ khí Irbis cải tiến. Irbis cho phép Su-35S có thể phát hiện và theo dõi các mục tiêu có tiết diện phản xạ 3m vuông ở khoảng cách 350-400km. Đối với các mục tiêu có tiết diện phản xạ nhỏ khoảng 0,01m vuông (tương tự như máy bay thế hệ thứ 5 F-22 Raptor), Irbis có khả năng phát hiện ở khoảng cách 90km. Trong điều kiện tác chiến tiêu chuẩn, Irbis có thể theo dõi và dẫn bắn cùng lúc tới 8 mục tiêu.

Một trong những cải tiến khác trên Su-35S là động cơ phản lực AL-41F1S (Sản phẩm 117C). Nhờ khả năng cung cấp lực đẩy vượt trội, AL-41F1S giúp Su-35S có thể đạt tốc độ bay siêu âm mà không cần bật chế độ đốt tăng lực (tiết kiệm nhiên liệu).

Điểm nâng cấp đáng kể nhất của máy bay Su-35S so với các máy bay chiến đấu truyền thống của Liên Xô và Nga trước đó là việc tối ưu hóa hiển thị thông tin trong khoang điều khiển máy bay. Toàn bộ thông tin về hoạt động của máy bay đều được tổng hợp và hiển thị trên 3 màn hình lớn trong khoang lái, trên HUD và trên cả mũ bay của phi công. Việc cấp điện cho các hệ thống hoạt động trên khoang của Su-35S được thông qua một động cơ turbin độc lập thay vì lai từ động cơ phản lực chính. Việc tách biệt này giúp Su-35S có khả năng phản ứng tốt hơn trong các tình huống chiến đấu.

Hỏa lực của Su-35S vẫn rất mạnh mẽ như những người tiền nhiệm, nhưng được mở rộng hơn, đa mục đích hơn nhờ những cải tiến đáng kể của hệ thống điện tử trên khoang. Ngoài các vũ khí không đối không truyền thống, Su-35S có thể mang nhiều loại vũ khí tấn công mặt đất chính xác cao, đáp ứng khả năng tác chiến đa nhiệm mới.

“Trên máy bay Su-35S đã thể hiện bước tiến cách mạng trong lĩnh vực hàng không quân sự Nga với những cải tiến sâu, thậm chí là nhiều công nghệ mới trong hệ thống điện tử, quản lý thông tin trên khoang”, Phó giám đốc Trung tâm phân tích Chiến lược và công nghệ Nga, Konstantin Makiyenko đánh giá.

Thử lửa qua thực chiến

Chiến trường Syria chính là nơi Su-35S lần đầu chứng minh hiệu năng chiến đấu ưu việt của mình so với các sản phẩm cùng loại trên thế giới. Đây là đánh giá chung của nhiều chuyên gia quân sự quốc tế.

Tần suất cất cánh chiến đấu của máy bay Su-35S tại Syria đạt 10 chuyến/ngày. Điều này gây ngạc nhiên lớn đối với giới chức quân sự Nga. Đánh giá về khả năng chiến đấu của máy bay Su-35S tại Syria, chuyên gia Konstantin Makiyenko nhận định, chính hệ thống quản lý thông tin chiến thuật hiệu quả cho cả phi công và bộ chỉ huy đã giúp máy bay chiến đấu thế hệ 4+ của Nga có hiệu quả và tần suất chiến đấu cao.

Chiến trường Syria chính là nơi Su-35 tỏa sáng và chứng minh khả năng chiến đấu ưu việt.

Theo lời ông Konstantin Makiyenko, dù mới xuất hiện và hoàn thiện được khoảng 10 năm, nhưng thực tế, quá trình phát triển máy bay Su-35S đã được thực hiện từ đầu những năm 1990 theo sáng kiến của Tổng công trình sư Mikhail Simonov. Tuy nhiên, những đảo lộn về chính trị sau khi Liên Xô tan rã, thiếu nguồn tài chính và việc Ấn Độ quyết định chọn biến thể Su-30MK thay vì thiết kế mới của Su-35 đã khiến Nga không thể sở hữu dòng máy bay chiến đấu hiện đại và hiệu quả này sớm hơn.

“Nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, chúng tôi đã có thể sở hữu hai dòng máy bay tiêm kích một chỗ ngồi (Su-35) và hai chỗ ngồi (Su-30) có tính năng hàng đầu thế giới”, ông Konstantin Makiyenko cho biết.

“Su-35 ban đầu được coi là thiết kế dành cho mục đích xuất khẩu, nhưng khách hàng đầu tiên lại Không quân-vũ trụ Nga. Các đơn hàng xuất khẩu chỉ xuất hiện vào thời gian gần đây”, chuyên gia quân sự thuộc Tạp chí Arms Export, Andrey Frolov đánh giá.

Theo lời chuyên gia A. Frolov, nhu cầu đối với Su-35S đã tăng đột biến sau thành công của chiến dịch chống khủng bố tại Syria. Điều này cũng tạo thuận lợi cho Không quân Nga có thể mở rộng các đơn hàng đặt mua dòng máy bay chiến đấu hiện đại này với giá thành hợp lý trong khi chờ máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 Su-57.

Hiện tại, ngoài Trung Quốc, hàng loạt quốc gia khác như Indonesia, Malaysia, Ấn Độ và một số quốc gia Đông Nam Á khác đang là khách hàng tiềm năng của máy bay Su-35.

Đánh giá về Su-35, Tạp chí Mỹ The National Interest coi đây dòng máy bay chiến đấu này đứng đầu danh sách các loại vũ khí Nga có thể gây nguy hiểm với máy bay chiến đấu Mỹ. Theo các chuyên gia phân tích Mỹ và phương Tây, Su-35 là đối thủ “cực kỳ nguy hiểm” đối với bất kỳ máy bay chiến đấu nào của NATO, thậm chí là cả máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 của Không quân Mỹ. Khả năng bay hành trình siêu âm, kho vũ khí đa dạng, khả năng thao diễn cực kỳ cơ động và hệ thống điện tử hàng không hiện đại là những thế mạnh của máy bay Su-35 theo cách đánh giá của các chuyên gia Mỹ và phương Tây.

Theo TUẤN SƠN (tổng hợp)/qdnd.vn