Người thầy mê tài tử

Tôi biết anh đã lâu, nhưng mỗi lần gặp, anh tạo cảm giác cho người đối diện bằng sự nhiệt thành, say mê khác hẳn, nhất là khi bàn đến câu chuyện đam mê tài tử. Anh là Lư Văn Chọn (ảnh), giáo viên Trường THCS Thuận Hưng, huyện Long Mỹ, Hậu Giang.

Hẹn anh ngay giờ không có tiết lên lớp, trong căn nhà nhỏ khá bề bộn với sách, vở và dụng cụ phục vụ cho những buổi sinh hoạt tài tử. Anh kể từ khi còn rất trẻ anh đã đam mê tài tử và nó đeo đẳng đến tận bây giờ. Giờ đã 54 tuổi, niềm đam mê ấy ngày càng mãnh liệt, là động lực giúp anh vượt qua những khó khăn, vất vả của cuộc sống. Anh nói: “Ông nội, ba và mấy chú tôi biết đờn và ca, nên từ nhỏ, tôi đã được nghe và ngấm lúc nào không biết. Có lẽ giai điệu, ca từ bình dân, đúng chất nông dân, dễ nhớ, dễ thuộc nên rất gần gũi trong đời sống của mỗi người dân Nam bộ, trong đó có tôi”.

Lúc đầu, anh cũng chưa nghiên cứu sâu về tài tử, mà chỉ hát những bài vọng cổ. Chất giọng ngọt ngào của anh dần được phát huy và thời đó, ở quê anh có phong trào hễ nơi nào có đám tiệc là đi đến để hát hò phục vụ. Anh cũng nằm trong số những người đó. Rồi khi học xong phổ thông, lên Cần Thơ học sư phạm, việc hát hò ở quê mình bị gián đoạn một thời gian, nhưng niềm đam mê vẫn chưa lúc nào phai nhạt. Vậy là sau khi học xong sư phạm, anh về dạy tại quê nhà và bắt đầu hành trình nối tiếp niềm đam mê. Từ đó đến nay, hơn 30 năm dạy học, cũng là khoảng thời gian anh không chỉ tham gia phong trào đờn ca tài tử ở địa phương, mà còn thắp lửa và chăm bồi cho những người đam mê cải lương, tài tử.

Anh chia sẻ, mấy chục năm nhìn lại, anh thấy chọn lựa đam mê tài tử là điều anh mãn nguyện. Bởi nó giúp anh giải tỏa những áp lực của cuộc sống. Vợ anh cũng là một giáo viên, không biết nhiều về tài tử, nhưng ủng hộ và chia sẻ với niềm đam mê của chồng và cùng anh chăm lo, giữ gìn mái ấm hạnh phúc, nuôi con cái ăn học đàng hoàng. “Anh em trong câu lạc bộ đờn ca tài tử đến đây sinh hoạt là bà xã xung phong mua đồ về làm đồ ăn để mọi người hát xong lai rai. Tôi thấy hài lòng với cuộc sống hiện tại của mình. Dù chưa hết những khó khăn, vất vả, nhưng có được một gia đình hạnh phúc, một công việc đúng với sở nguyện và được phát huy tối đa niềm đam mê với tài tử”, anh chia sẻ.

Nói về tài tử, anh lại chuyển qua một trạng thái khác, vui vẻ hẳn và say mê với câu chuyện học các bài bản tài tử của mình: “Tôi còn phải học nhiều nếu muốn hát tài tử tốt. Bởi chỉ mới nghiên cứu kỹ hơn 5 năm nay. Chứ hồi đó giờ chỉ nghe rồi tập tành hát theo những bài bản nhỏ. Khi tham gia vào câu lạc bộ đờn ca tài tử ở địa phương, tôi mới bắt đầu tìm sách để học, tìm bạn biết tài tử để hỏi. Càng nghiên cứu, tôi càng thấy sao mà nó hay quá. Nhưng để hát được một bài cho đến nơi đến chốn không hề dễ chút nào. Vậy là anh em hùn lại, kiếm người dạy tài tử. Mỗi tháng, chúng tôi gặp nhau 1 hoặc 2 buổi, tự hùn tiền lại, kiếm người đờn tài tử để học cho đúng chất. Càng học, tôi càng hát tự tin hơn rất nhiều. Càng tìm hiểu sâu, tôi càng thấy niềm đam mê của mình càng mãnh liệt…”. Anh còn tự dành dụm sắm sửa dàn nhạc, đủ để tổ chức một buổi sinh hoạt tài tử, mua luôn mấy cây đờn, dù anh không biết đờn, để mọi người đến sinh hoạt khỏi phải vác đờn lại…

Không chỉ làm đầu tàu trong phong trào tài tử ở ấp mình, anh còn ủng hộ những giáo viên trong trường yêu thích tài tử, rủ họ về câu lạc bộ sinh hoạt. Rồi tổ chức những chuyến giao lưu với những câu lạc bộ khác trong xã, huyện. Càng giao lưu, anh càng thấy mình cần phải học hỏi nhiều nếu muốn hát giỏi, đó là chưa kể đến chuyện sẽ chỉ lại cho những thế hệ sau, để tiếp tục kế thừa và phát huy môn nghệ thuật độc đáo của dân tộc. Vì thế, anh học các bài bản tài tử rất nghiêm túc và không hề ngại dốt, chưa biết thì phải học và hỏi cho đến nơi, đến chốn, để mỗi một bài tài tử khi hát được là phải chuyển tải được chất và hồn của nó, để đạt đến sự chính xác cao, chuyển tải cảm xúc một cách trọn vẹn nhất. Đây chính là trách nhiệm của những người mê tài tử và ước muốn góp phần thắp truyền và phát huy nó để lưu giữ cho nét đẹp văn hóa ấy mãi trường tồn.

Bài, ảnh: VĨNH TRÀ