“Vua” của các loại bánh ở Armenia

Armenia là một trong những quốc gia có lịch sử, nền văn hóa và ẩm thực lâu đời ở khu vực châu Á. Từ thời cổ đại, người Armenia đã biết làm rượu và nướng bánh. Một trong những niềm tự hào của ẩm thực Armenia là món bánh truyền thống lavash mà hỏi bất kỳ người dân nào của nước này cũng biết.

Bánh lavash được nướng bằng cách ép vào thành lò đã được làm nóng. Nguồn: FOOOD‘N’CHEF

Lavash là một loại bánh làm từ nguyên liệu đơn giản là bột mì, muối, nước. Nguyên liệu và cách làm bánh hầu như không thay đổi và truyền từ đời này sang đời khác. Người làm bánh thường là phụ nữ, công việc này do một nhóm từ 3-5 người đảm nhận và đây được xem là một nghi thức của mỗi gia đình. Khi mặt trời mọc, người phụ nữ lớn tuổi trong gia đình sẽ chuẩn bị bột trước, vừa làm họ vừa cầu nguyện, chúc sức khỏe đến những người ăn bánh. Sau đó, bột được chia làm nhiều khối nhỏ hình quả bóng, mỗi phần được cán thật mỏng và kéo thành từng miếng hình bầu dục.

Lò nướng bánh (tondir) làm từ đất sét, có hình dạng như một chiếc lu lớn, được chôn xuống đất. Sau này, cũng có kiểu lò xây bằng gạch hoặc lò điện nhưng kiểu lò đất sét vẫn được ưa chuộng nhất vì khả năng tạo ra hương vị và chất bánh đặc trưng mà các loại lò khác không có. Những người đàn ông trong gia đình có nhiệm vụ chuẩn bị đốt nóng lò bằng củi khô. Khi lò đạt đến độ nóng nhất định thì mới bắt đầu nướng bánh. Công đoạn nướng rất đặc biệt bởi bánh không tiếp xúc trực tiếp với lửa mà được ép dính vào thành phía trong của lò. Lò nướng được làm nóng kỹ thì chỉ sau vài phút bánh chín vàng, phồng đều nhờ sức nóng của thành lò mà không bị cháy xém phần rìa.

Theo truyền thống, những người phụ nữ có kỹ năng làm bánh, có sức khỏe tốt, vui vẻ và có gia đình hạnh phúc sẽ tham gia công đoạn nướng bánh vì người ta tin rằng những cái bánh được làm ra sẽ ảnh hưởng năng lượng tích cực từ người làm và truyền cho những người ăn bánh. Khi lấy bánh ra nếu không dùng những cây móc dài thì người thợ phải chui người xuống lò. Việc làm này khá nguy hiểm, chỉ dành cho người đã thành thạo vì nếu trượt tay cả người sẽ ngã vào trong lò nóng, nhất là với loại lò xây bằng gạch cao khỏi mặt đất. Những người chuyên đem bánh đi nướng và lấy bánh ra ở các cửa hàng cũng tập luyện thường xuyên giữ cơ thể không tăng cân nhiều, thao tác sẽ nhanh nhẹn và dễ dàng hơn.

Bánh lavash có thể dùng như món ăn vặt, ăn kèm với rau xanh, thịt, phô mai, hành khô hoặc kết hợp với các món mặn và súp. Ở Armenia, các bữa tiệc mừng năm mới hay Giáng sinh không thể thiếu món bánh này. Ngoài ra, bánh lavash còn được đặt lên vai của cô dâu và chú rể trong ngày cưới như một lời chúc hạnh phúc và may mắn đến họ.

THIÊN NGỌC (tổng hợp từ UNESCO, Armenia discovery)