Hiệu quả giám sát của cơ quan dân cử

Đầu năm đến nay, Thường trực, các ban HĐND tỉnh đã thực hiện có chất lượng công tác giám sát. Qua đó, thể hiện ngày càng rõ nét vai trò của cơ quan dân cử trong hệ thống chính trị.

Gần đây, Đoàn giám sát của Thường trực HĐND tỉnh do ông Đoàn Quốc Thật, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, làm Trưởng đoàn, thực hiện giám sát về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh. Qua giám sát, đoàn nêu bật nhiều ưu điểm cũng như chỉ ra các hạn chế còn mắc phải trong việc thực hiện công tác này tại các huyện, thị, thành thời gian qua.

Đoàn giám sát của Thường trực HĐND tỉnh làm việc với UBND tỉnh về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh.

Nêu bật nhiều ưu điểm, làm rõ các hạn chế

Ông Đặng Cao Trí, Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh, Phó trưởng Đoàn giám sát, cho biết, cấp ủy, chính quyền các địa phương đã quan tâm lãnh, chỉ đạo triển khai các văn bản cấp trên và ban hành văn bản bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để thực hiện trên địa bàn đáp ứng theo tình hình thực tế. Các địa phương, đơn vị bám sát các quy định, hướng dẫn của tỉnh, tích cực phối hợp để thực hiện nhiệm vụ, thực hiện theo quy trình. Đồng thời, công bố công khai, niêm yết các văn bản, giấy tờ, nội dung có liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn theo quy định.

Tuy nhiên, Đoàn giám sát cho rằng cấp ủy, chính quyền một số địa phương từng lúc chưa thật sự quan tâm đúng mức đến công tác tuyên truyền, vận động, phổ biến chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, dẫn đến một số trường hợp người dân không nắm rõ nên xây dựng, trồng trọt trên phần diện tích đã công bố thu hồi đất. Trong khi đó, tiến độ thực hiện một số dự án chậm so thời gian quy định, với các nguyên nhân cơ bản như: việc khái toán một số dự án đầu tư chưa tính đúng, tính đủ nên khi thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư không đảm bảo kinh phí; việc trích lục hồ sơ địa chính, đo đạc thực tế còn hồ sơ chưa khớp nhau.

Mặt khác, trình độ, năng lực chuyên môn của một số công chức, viên chức chưa đáp ứng yêu cầu công việc, dẫn tới kiểm đếm lập phương án bồi thường còn sai sót; tham mưu ban hành thông báo thu hồi đất trong một số trường hợp số liệu chưa chính xác; một số trường hợp thực hiện chưa chặt chẽ theo trình tự, thủ tục quy định, lập biên bản chưa đảm bảo dẫn đến sai sót, đã làm ảnh hưởng tiến độ đề ra. Chưa kể, tiến độ thực hiện xây dựng các khu tái định cư còn chậm, làm ảnh hưởng đến công tác bố trí tái định cư; ý thức chấp hành của một bộ phận người dân chưa cao, còn nhiều trường hợp tìm cách đối phó để hưởng lợi từ chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Sau khi thực hiện giám sát tại các huyện, thị, thành, Đoàn giám sát làm việc với UBND tỉnh để nghe báo cáo kết quả thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh từ ngày 1-1-2021 đến ngày 31-3-2022. Trên cơ sở giám sát thực tế ở các địa phương và nghiên cứu báo cáo của UBND tỉnh, ông Đoàn Quốc Thật, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng Đoàn giám sát, đánh giá công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất được thực hiện tốt, nhờ vậy mà nhiều dự án, công trình lớn được triển khai đảm bảo về tiến độ, chất lượng.

Về hạn chế, ông Đoàn Quốc Thật cho rằng, công tác tuyên truyền, vận động, phổ biến chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chưa đầy đủ khiến cán bộ sai phạm bị xử lý kỷ luật, còn một số người dân chưa đồng thuận bàn giao mặt bằng nên tiến độ triển khai một số dự án còn chậm; trình độ chuyên môn của cán bộ, công chức còn hạn chế dẫn đến những thiếu sót trong thực hiện nhiệm vụ…

Không còn tình trạng giám sát chung chung, hình thức

Từ kết quả đạt được và hạn chế kể trên, ông Đoàn Quốc Thật kiến nghị, UBND tỉnh tăng cường hơn nữa việc chỉ đạo thực hiện nghiêm Chỉ thị số 49 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh và Chỉ thị số 57 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn tỉnh.

Cũng theo ông Đoàn Quốc Thật, UBND tỉnh cần xác định giá bồi thường sát với giá thị trường, hạn chế tối đa các trường hợp khiếu nại do giá bồi thường thấp hơn giá thị trường. Khi thực hiện các dự án đầu tư cần bố trí sớm, đủ nguồn vốn cho các cơ quan chức năng thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, không để tình trạng vốn đứt quãng, làm cho việc áp giá bồi hoàn phải thực hiện nhiều lần với các mức giá khác nhau.

Đoàn giám sát còn kiến nghị UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo thực hiện đảm bảo quỹ nền bố trí tái định cư cho hộ dân bị ảnh hưởng bởi các dự án trên địa bàn tỉnh theo quy định. Đặc biệt, cần quan tâm bố trí tái định cư cho hộ bị ảnh hưởng bởi các dự án trước khi thu hồi đất của người dân theo Nghị quyết số 18 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao...

Theo ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, các ý kiến góp ý của Đoàn giám sát giúp UBND tỉnh và các sở, ngành có liên quan thấy được những ưu điểm cần phát huy và hạn chế, yếu kém cần tập trung khắc phục trong thời gian tới. Riêng các kiến nghị do Đoàn giám sát nêu ra sẽ được UBND tỉnh và các sở, ngành tiếp thu, vận dụng phù hợp để triển khai thực hiện tốt hơn công tác giải phóng mặt bằng và bố trí tái định cư trên địa bàn tỉnh thời gian tới.

Ngoài cuộc giám sát kể trên, Thường trực HĐND tỉnh còn tổ chức Đoàn giám sát chuyên đề về “thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành” đối với UBND tỉnh; phân công các ban HĐND tỉnh giám sát các quyết định của UBND tỉnh và nghị quyết của HĐND cấp huyện theo từng lĩnh vực phụ trách. Các ban HĐND tỉnh cũng đã tổ chức các cuộc giám sát chuyên đề việc triển khai, thực hiện Nghị quyết số 02 của HĐND tỉnh phê duyệt Đề án tổ chức lực lượng, huấn luyện, hoạt động và đảm bảo chế độ, chính sách cho lực lượng Dân quân tự vệ trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025...

Điểm đáng chú ý là các đoàn giám sát của Thường trực và các ban HĐND tỉnh thường xem xét trực tiếp tại cơ sở trước, sau đó mới giám sát tại các cơ quan của tỉnh. Với cách làm này, nhiều vấn đề được phân tích, đánh giá toàn diện và sâu sắc hơn, bởi thu thập được nhiều thông tin liên quan thông qua các kênh khác nhau. Nhờ vậy mà Đoàn giám sát đưa ra kết luận và đề xuất, kiến nghị những vấn đề hợp lý, tránh tình trạng giám sát chung chung, hình thức, chiếu lệ.

Ông Đoàn Quốc Thật, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, cho rằng, các cuộc giám sát của Thường trực và các ban HĐND tỉnh đã tuân thủ Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, đảm bảo đúng trình tự, thủ tục. Trong đó, chọn chủ thể giám sát phù hợp trên cơ sở thực hiện chủ trương, nghị quyết của HĐND, nghị quyết điều hành kinh tế - xã hội của cấp ủy các cấp; qua tiếp xúc cử tri và thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng. Trong quá trình giám sát, các cơ quan thực hiện đã đi xuống cơ sở, xuống tận cử tri để nắm bắt tình hình chứ không chỉ ngồi ở phòng họp để nghe báo cáo…

Bài, ảnh: TRƯỜNG SƠN