Nhiều người biết tác hại của thuốc lá nhưng thờ ơ

Đây là nhận định của điều tra viên khi thực hiện nhiệm vụ điều tra thực trạng sử dụng thuốc lá ở người từ 15 tuổi trở lên và công tác phòng, chống tác hại thuốc lá tại tỉnh Hậu Giang năm 2024.

Cán bộ y tế (trái) phỏng vấn người dân ở xã Tân Hòa, huyện Châu Thành A.

Biết tác hại nhưng chưa hành động

Tham gia trả lời phiếu điều tra thực trạng sử dụng thuốc lá ở người từ 15 tuổi trở lên và công tác phòng chống tác hại thuốc lá, bà Tăng Thị Oanh, ở xã Tân Hòa, huyện Châu Thành A, chia sẻ: “Chồng tôi hút thuốc lá nhiều năm nay. Tôi biết hút thuốc lá có hại cho sức khỏe hay khuyên chồng bỏ hút thuốc nhưng ông ấy không bỏ được, rồi thôi. Nghe nói thuốc lá có hại nhưng tôi không rành hại như thế nào, mắc bệnh gì? Chồng tôi có khi hút trong nhà tôi cũng đành chịu chứ không biết làm sao?”.

Câu chuyện của bà Oanh cũng là thực tế chung của không ít gia đình khác qua điều tra thực trạng sử dụng thuốc lá của các điều tra viên. Người hút thuốc lá và bị hít khói thuốc lá thụ động đang diễn ra khá phổ biến trong cộng đồng. Kể cả những người đang hút thuốc lá, dù biết hút thuốc lá có hại cho sức khỏe nhưng vẫn... cứ hút. Ông Hồ Văn Thường, ở xã Tân Hòa, cho biết: “Tôi hút thuốc lá đã mấy chục năm, nghe nói có hại, biết chắc là ảnh hưởng đến phổi, nhưng còn bệnh khác không thì tôi không biết. Đã hút thuốc thành thói quen, chưa bỏ được”.

Không riêng ông Thường, nhiều người tham gia trả lời phiếu điều tra khi được hỏi có ý định bỏ thuốc không thì có tâm lý sợ không bỏ được nên chưa thử bỏ thuốc lá lần nào.

Ông Nguyễn Hoàng Nhơn, Trưởng trạm Y tế xã Tân Hòa, cho biết: “Qua điều tra, trao đổi cùng người dân, đa số người dân biết được việc hút thuốc lá có hại kể cả người hút và người hít khói thuốc thụ động. Nhưng đa số thờ ơ, biết có hại nhưng chưa thấy gây hại trước mắt nên phớt lờ chấp nhận sống chung và hít khói thuốc lá, chưa có hành động mạnh mẽ, quyết liệt để ngăn chặn tác hại của việc hút thuốc lá đối với sức khỏe. Có những trường hợp đang hút thuốc lá, có suy nghĩ bỏ thuốc lá nhưng chưa quyết tâm, chưa biết làm sao để bỏ được thuốc lá”.

Tỷ lệ hút thuốc lá còn cao và nhiều người chưa hiểu sâu về tác hại

Cuộc điều tra thực trạng sử dụng thuốc lá ở người từ 15 tuổi trở lên và công tác phòng, chống tác hại thuốc lá tại tỉnh Hậu Giang năm 2024 đã được triển khai ở tỉnh trong tháng 10 đến nay.

Theo số liệu tổng hợp của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, đến nay tiến độ chung đạt khoảng 80% trong tổng số 2.400 phiếu điều tra tại hộ gia đình ở 9 xã, thị trấn (thị trấn Ngã Sáu, xã Đông Phú, xã Đông Phước của huyện Châu Thành; thị trấn Một Ngàn, xã Tân Hòa, xã Trường Long Tây của huyện Châu Thành A; thị trấn Vĩnh Viễn, xã Vĩnh Viễn A, xã Xà Phiên của huyện Long Mỹ) đã được thực hiện. Trong đó, số liệu phân tích ban đầu cho thấy trên 16% người được điều tra đang hút thuốc lá, trong đó có 14,8% hút thuốc lá hàng ngày và 1,7% hút thuốc lá thỉnh thoảng.

Các huyện được chọn điều tra đang tập trung đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành trong đầu tháng 11 này. Bà Huỳnh Thanh Trúc, Trưởng phòng Quản lý chất lượng và công tác xã hội - Truyền thông, Trung tâm Y tế huyện Châu Thành A, cho biết: “Kết quả điều tra đến nay đạt khoảng 94%. Chúng tôi đang tiếp tục rà soát và phấn đấu hoàn thành trong vài ngày đầu tháng 11”.

Thực tế hoạt động điều tra gặp không ít khó khăn. Bà Nguyễn Thị Hồng, điều tra viên, thị trấn Ngã Sáu, cho biết: “Có người rất nhiệt tình cung cấp thông tin, nhưng có người e dè, thậm chí không chịu trả lời, có người trả lời nhưng không đồng ý cho chúng tôi chụp ảnh chân dung theo yêu cầu phiếu điều tra nên đôi khi phải đổi người khác để phỏng vấn điều tra, ảnh hưởng đến tiến độ”.

Do đó, rất cần quan tâm tăng cường truyền thông để người dân hiểu mục đích điều tra và sự cần thiết để ủng hộ, phối hợp tốt tạo thuận lợi cho điều tra viên hoàn thành số phiếu được giao.

Từ cuộc điều tra, dù chưa có số liệu chính thức, tuy nhiên thực trạng người dân biết tác hại của thuốc lá nhưng mơ hồ, thờ ơ chưa có hành động cụ thể để đẩy lùi tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe, địa phương đề xuất cần tăng cường truyền thông để người dân hiểu rõ hơn. Ông Nguyễn Hoàng Nhơn, Trưởng trạm Y tế xã Tân Hòa, thông tin: “Ngoài hiểu chưa sâu và chưa biết hành động ra sao để phòng tác hại của thuốc lá, người dân nông thôn còn chưa biết về thuốc lá điện tử, hầu như chưa nhận điện được. Đây cũng là vấn đề cần quan tâm truyền thông ở trường học để nâng cao kiến thức học sinh và truyền thông về thuốc lá điện tử ở cộng đồng, vùng nông thôn để người dân nhận diện, chủ động kiểm soát, phát hiện”.

HỒNG DIỄM