Chuẩn bị gì trước cuộc cách mạng công nghiệp 4.0? - Để người lao động hội nhập với công nghiệp 4.0

Thứ Tư, ngày 24/10/2018 | 14:08

Công nghiệp 4.0 đang diễn ra tại nhiều nước trên thế giới, mang đến cho nhân loại cơ hội để thay đổi bộ mặt các nền kinh tế. Cùng với đó là những hứa hẹn về cuộc “đổi đời” của các doanh nghiệp (DN) tại Việt Nam nếu bắt kịp làn sóng này.

Tuy nhiên, nền công nghiệp 4.0 cũng tiềm ẩn những rủi ro khôn lường, trong đó đội ngũ công nhân lao động sẽ chịu ảnh hưởng đầu tiên, nhiều người không thể hội nhập được và bị gạt ra khỏi môi trường cạnh tranh khốc liệt của thị trường lao động.

Học viên lớp kỹ sư tài năng tại Trung tâm Đào tạo Việt - Nhật

Hành động sớm trước khi quá muộn

TS Trần Anh Tuấn, quyền Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM, đã có nhiều năm nghiên cứu và đề xuất những giải pháp xây dựng nguồn nhân lực cho công nghiệp 4.0 ở TPHCM với những kiến nghị thay đổi rất mạnh mẽ. Ông nói: “Đào tạo phải gắn với nhu cầu, khi đào tạo xong có thể cung cấp lao động cho DN và họ có thể sử dụng được ngay. Nhưng có một thực tế là hầu hết nhân lực sau khi các trường cao đẳng, trung cấp, dạy nghề đào tạo ra là các DN phải đào tạo lại do không đáp ứng được yêu cầu về tay nghề, khả năng làm việc. Giải pháp cho công tác đào tạo nguồn nhân lực bây giờ là phải thay đổi toàn bộ chương trình và nội dung đào tạo theo yêu cầu của công nghiệp 4.0. Không chỉ đào tạo về trình độ kỹ thuật, mà còn trang bị cho người lao động khả năng tư duy sáng tạo. Ngoài nền tảng kỹ thuật, tay nghề, người thợ phải có tư duy thích ứng với sự thay đổi và biết cách xử lý các tình huống thay đổi”.

Ông Chu Tiến Dũng, Tổng Giám đốc Tổng công ty Công nghiệp Sài Gòn, cũng có nhiều trăn trở với đội ngũ lao động đã qua đào tạo hiện nay. Theo ông Dũng, hàng năm chúng ta đã bỏ ra nguồn kinh phí đào tạo rất lớn mà vẫn không đáp ứng được yêu cầu của các DN. Tình trạng thừa lao động đã qua đào tạo nhưng lại thiếu lao động thuần thục kỹ năng làm việc và khả năng sáng tạo đang diễn ra khá phổ biến. Sự bất hợp lý này nếu không sớm thay đổi sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển đối với các ngành kinh tế, kỹ thuật mũi nhọn của TPHCM và cả nước. Ông Dũng kiến nghị giải pháp để thay đổi thực trạng này, trước tiên, các DN nhỏ và vừa có cùng ngành nghề, lĩnh vực liên kết lại với nhau, hợp tác với các DN chế tạo thiết bị hay các trường đại học để cho ra những dây chuyền công nghệ hiện đại, tự động hóa cao. Cùng với đó là gắn công tác đào tạo nghề theo kỹ thuật, công nghệ mới để có lao động ngay, không phải chờ đợi khi đi vào sản xuất.

Đó là hướng đi đúng, tiết kiệm được thời gian, chi phí xã hội và đáp ứng được nguồn nhân lực cho nền công nghiệp 4.0. Nhiều DN hiện nay đã đi theo cách này nên không phụ thuộc nhiều vào nguồn nhân lực sẵn có do các trường nghề, trung tâm đào tạo cung cấp. Trung tâm đào tạo thuộc Khu Công nghệ cao TPHCM được xem là đơn vị tiên phong trong phương pháp đào tạo mới để bổ sung nguồn lực trí tuệ và nguồn lực sáng tạo cho các DN khi đưa công nghiệp 4.0 vào sản xuất. Thông qua tài trợ của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), tháng 6-2018, Khu Công nghệ cao TPHCM đã thành lập Trung tâm Đào tạo và chuyển giao công nghệ Việt - Nhật (Trung tâm Việt - Nhật), với 3 ngành đào tạo chính là cơ điện tử, robot công nghiệp và tự động hóa với robot. Ngay khi đi vào hoạt động, Trung tâm Việt - Nhật đã ký kết hợp tác với Tập đoàn Nidec, Mitsubishi, TPA và HAMEE đào tạo trình độ kỹ sư tài năng và kỹ thuật sáng tạo. Phương thức đào tạo của Trung tâm Việt - Nhật là liên kết giữa DN có công nghệ tự động hóa cao với các DN có nhu cầu về lao động để đào tạo lao động theo tiêu chuẩn công nghiệp 4.0 của quốc tế, hướng đến đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành sản xuất tự động hóa của Việt Nam và xuất khẩu ra các nước trong khu vực.

Đổi mới căn bản giáo dục đại học và dạy nghề


Theo GS Hoàng Chí Bảo, chuyên gia cao cấp, nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, nhận thức của xã hội về công nghiệp 4.0 còn có những cách hiểu khác nhau. Máy móc dù có tối tân đến thế nào cũng không thể thay thế được cho con người. Máy móc là sản phẩm do trí tuệ con người tạo ra, nó vẫn phải thông qua hoạt động sáng tạo của con người. Có quan điểm đã tuyệt đối hóa công nghệ và trí tuệ nhân tạo, xem nhẹ nhân tố con người. Điều này là sai lầm, dễ dẫn đến sai lệch về chính sách. Về lý luận, Đảng ta đã xác định từ Đại hội Đảng lần thứ X, với phát hiện có 3 điểm nghẽn của phát triển. Trong đó, điểm nghẽn lớn nhất là chất lượng nhân lực thấp, muốn phát triển thì phải đột phá về nhân lực chất lượng cao. Công nghiệp 4.0 tạo cơ hội để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, bằng cách nâng cao chất lượng đào tạo lên, nhất là ở bậc đại học. Phải đẩy cải cách giáo dục lên một bước nữa, gắn chặt các nhân tố khoa học kỹ thuật công nghệ với nhân tố xã hội, kể cả sửa đổi về thể chế cho phù hợp, để tạo ra cơ hội cho sự phát triển các năng lực sáng tạo của con người. Phải xuất phát từ nhận thức chất lượng của con người là nguồn vốn quý nhất của xã hội. Con người là nguồn vốn quan trọng nhất của tất cả các nguồn vốn xã hội, kể cả công nghệ.

Cũng theo GS Hoàng Chí Bảo, giải pháp để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho yêu cầu của công nghiệp 4.0, trước tiên là phải sửa Luật Giáo dục đại học, để thể chế hóa hoạt động tự lực, tự chủ của các trường. Phải trả lại cho các trường đại học quyền được tuyển sinh, không phải là xét tuyển, thi tuyển. Đào tạo đại học phải lấy chất lượng làm đầu và chủ yếu là đào tạo kỹ sư tài năng. Còn lại tập trung cho đào tạo bậc cao đẳng, trung cấp nghề để cho ra một đội ngũ thợ kỹ thuật lành nghề, làm người thợ đạt trình độ cao của trí thức. Đấy là khâu then chốt và là môi trường để vận dụng công nghiệp 4.0 vào thực tế. Do vậy, phải đầu tư rất lớn cho các trường nghề, coi các trường cao đẳng, trung cấp nghề là nơi cung cấp nguồn lực chủ yếu và có chất lượng cho các DN theo tiêu chuẩn công nghiệp 4.0.

Theo HOÀI NAM – SGGP Online

Viết bình luận mới

Xem thêm

Kiến nghị Chính phủ ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ

14:15 19/03/2025

(HG) - Ngày 18-3, ông Đồng Văn Thanh, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (KH, CN, ĐMST và CĐS) trực thuộc Tỉnh ủy, đã chủ trì phiên họp thứ nhất của Ban chỉ đạo.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính: “Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là lựa chọn chiến lược, là ưu tiên hàng đầu”

06:55 19/03/2025

(HG) - Ngày 18-3, ông Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số (KH, CN, ĐMST, CĐS) và Đề án 06, chủ trì Phiên họp lần thứ nhất của Ban chỉ đạo.

Tăng cường tiềm lực khoa học công nghệ phục vụ sự phát triển

08:03 13/03/2025

Hậu Giang đã và đang chủ động mở rộng quan hệ hợp tác với các viện nghiên cứu, trường đại học trong và ngoài nước để nâng cao tiềm lực khoa học và công nghệ (KH&CN), tạo đột phá để phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn tới.

Nền tảng quan trọng trong đổi mới sáng tạo

07:56 13/03/2025

Quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) ngày càng trở thành nền tảng quan trọng trong quá trình đổi mới sáng tạo, đưa tài sản trí tuệ phát huy giá trị thực tiễn.

Gần 50 doanh nghiệp được hướng dẫn đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ

07:25 03/03/2025

(HG) - Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh phối hợp với Trung tâm Sở hữu trí tuệ (SHTT) và Chuyển giao công nghệ (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh), tổ chức Hội thảo Nâng cao nhận thức về SHTT cho doanh nghiệp và cộng đồng tỉnh Hậu Giang, với sự tham dự của gần 50 doanh nghiệp có nhu cầu đăng ký bảo hộ quyền SHTT trên địa bàn tỉnh.

Giới thiệu giải pháp kỹ thuật canh tác lúa tổng hợp tại vùng đất phèn

08:12 26/02/2025

(HG) - Ngày 25-2, tại xã Vĩnh Viễn A (huyện Long Mỹ), Trường Đại học Cần Thơ tổ chức hội thảo đầu bờ với chủ đề “Giải pháp canh tác ứng dụng tiến bộ kỹ thuật nâng cao hiệu quả đồng vốn, cải thiện độ phì nhiêu đất bền vững trong canh tác lúa tại vùng đất phèn”,

Quản lý nước ngọt hiệu quả tại tỉnh Hậu Giang

08:20 24/02/2025

(HG) - Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh vừa phối hợp với Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam tổ chức hội thảo khoa học thuộc khuôn khổ đề tài “Tiềm năng, giải pháp quản lý nước ngọt phục vụ sản xuất và dân sinh hiệu quả ở tỉnh Hậu Giang”,

Khéo vận động ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp

05:49 21/02/2025

Với sự tận tâm và trách nhiệm, ông Sầm Lạc Bình, chuyên viên Phòng Kế hoạch - Kỹ thuật, Ban Quản lý khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Hậu Giang, đã phối hợp cùng các cán bộ kỹ thuật ở huyện Long Mỹ vận động người dân tham gia mô hình sản xuất mít ruột đỏ ứng dụng công nghệ cao.

Động lực đột phá phát triển tỉnh nhà

07:50 20/02/2025

Với nỗ lực cao, quyết tâm lớn, Hậu Giang định hướng triển khai nhiều giải pháp để thực hiện Nghị quyết số 57 ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học (KH), công nghệ (CN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) quốc gia.

Livestream bán hàng: Dễ mà không dễ...

10:09 10/02/2025

Livestream bán hàng là một hoạt động thương mại điện tử không mới nhưng vẫn đầy tiềm năng và đang phát triển mạnh mẽ.

THÔNG TIN CẦN BIẾT
Nhiều mây, có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to và rải rác có dông. Gió tây nam cấp 3. Trong cơn dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.

Dốc toàn lực đưa cao tốc trục ngang về đích

08:45 27/03/2025

Hậu Giang, An Giang, Sóc Trăng và thành phố Cần Thơ đang phối hợp chặt chẽ giải quyết vướng mắc về mặt bằng và vật liệu, quyết tâm đưa cao tốc trục ngang về đích trong năm 2026, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội cho toàn vùng.

NHCSXH chi nhánh Hậu Giang: Biểu dương người lao động giỏi, sáng tạo

08:38 27/03/2025

(HG) - Sáng ngày 26-3, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) chi nhánh Hậu Giang tổ chức Hội nghị biểu dương người lao động giỏi, sáng tạo giai đoạn 2020-2025. Ông Dương Văn Minh, Phó Tổng giám đốc NHCSXH Việt Nam, NHCSXH tỉnh cùng các đơn vị liên quan tham dự hội nghị.

Thống nhất thông qua 10 tờ trình tại kỳ họp HĐND tỉnh thứ 26

08:38 27/03/2025

(HG) - Chiều ngày 26-3, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh tổ chức họp thẩm tra dự thảo Nghị quyết lĩnh vực kinh tế - ngân sách trình tại kỳ họp thứ 26 (kỳ họp chuyên đề) HĐND tỉnh. Tham dự cuộc họp, có Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Mã Thị Tươi; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Chí Hùng; Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Đặng Cao Trí.

Đào tạo, bồi dưỡng phải coi trọng chất lượng

08:34 27/03/2025

(HG) - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh vừa tổ chức Hội nghị toàn quốc về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến (giai đoạn 2021-2024).