Lão nông mê lai tạo lúa giống

Thứ Năm, ngày 26/04/2018 | 10:29

Với tình yêu đặc biệt cây lúa, ông Phan Văn Oanh, ở xã Long Bình, thị xã Long Mỹ, đã nghiên cứu thành công nhiều giống lúa lai. Niềm đam mê với cây lúa đã khiến ông gắn bó với công việc này nhiều năm qua.

Ông Oanh khoe sản phẩm nếp than mà mình phục tráng thành công có phẩm chất dẻo, thơm, màu sắc đẹp.

12 năm qua, ông Oanh đã tự lai tạo thành công nhiều giống lúa mới đến nỗi không nhớ rõ chính xác con số. Chỉ những giống lai tạo thành công, được nông dân sử dụng rộng rãi thì ông mới nhớ chính xác 8-9 giống. Đặc điểm của các loại giống lúa lai mà ông làm ra đều cho năng suất cao, kháng rầy, cứng cây. Bởi chúng là những giống lúa được ông chọn từ dòng bố mẹ có phẩm chất tốt, năng suất vượt trội, đang được thị trường từng thời điểm ưa chuộng. Đặc biệt, ông tâm đắc nhất với giống lúa Long Mỹ 3 (LM3) và Long Mỹ 5 (LM5) mà mình làm ra vào thời điểm năm 2009-2010. Ông Oanh nhớ lại: “Lúc đó, ruộng lúa bà con bị rầy chích hút nhiễm bệnh nhiều lắm. Ruộng nhà tôi cũng không tránh khỏi. Vì vậy, tôi đề nghị các thầy, cô ở Trường Đại học Cần Thơ đề xuất giống lúa nào kháng rầy, cứng cây, năng suất cao để tôi lai tạo thử”.

Không ngờ, 2 giống lúa LM3 và LM5 năm ấy đã giúp cho bà con vượt khỏi cảnh tấn công của rầy nâu. Hàng trăm hộ dân trong xã đã sử dụng và công nhận. Ông Nguyễn Văn Dễ, ở ấp Bình Thuận, xã Long Bình, đánh giá: “Nhớ năm đó, tôi có xài giống lúa của ông Oanh, năng suất được 6 tấn ở vụ Đông xuân. Cây lúa cứng cáp, ít bị nhiễm rầy nâu”.

Cơ may đưa đẩy ông gắn bó với nghề này là một lần tham gia tập huấn tại Trường Đại học Cần Thơ. Được sự hướng dẫn của các thầy, cô ở trường, ông đã bắt đầu thử nghiệm lai tạo giống lúa mới trên diện tích 500m2 đất ruộng. Bước đầu, do thiếu thốn cơ sở vật chất nên ông cũng gặp nhiều trở ngại. “Không có nhà lưới, phòng thí nghiệm như trên trường nên tôi cất tạm khung lưới nhỏ chừng 4m2 trước sân nhà. Khi nào lai lúa thì cho lúa vào chậu và để trong khung lưới để tránh gió, chim vào quậy phá”, ông Oanh nhớ lại. Thấy chồng cặm cụi với mô hình, vợ của ông Oanh đôi lúc cũng không đồng ý, bởi mỗi lẫn thí nghiệm khá tốn công, chi phí cũng không ít. Và nhất là mỗi lần thu hoạch lúa chỉ được chừng vài nắm hạt không làm gì được, buộc phải mang cho gà, vịt ăn. Nhưng sau mỗi lần thành công, lai được một giống mới, thấy chồng vui, tinh thần phấn chấn, vợ ông cũng dần quen và ủng hộ.

Giờ đây, đứa con tinh thần là lúa nếp than lại tiếp tục dung dưỡng ý chí nghiên cứu, lai tạo giống trong ông. Với giống này, ông đã bỏ ra một khoảng thời gian gần 6 năm để thuần giống. Ông Oanh cho biết: “Cái giống này tôi mất nhiều thời gian nhất. Tôi bắt đầu làm hồi năm 2012 nhưng khi nấu nếp không được dẻo. Sau lần thất bại, tôi phải đi tận nước Campuchia để tìm hạt giống mà bên nước bạn còn sản xuất, khử lẫn và thuần chủng. Hơn hàng chục lần thử nghiệm, 3 năm gần đây, nếp than bắt đầu thuần, hạt nếp ra màu tím than, nấu dẻo. Tuy nhiên, nếp cho ra nhiều dòng, hình thái khác nhau nên tôi chưa dám tung ra thị trường, còn để ở nhà thử nghiệm”. Hiện tại, ông Oanh đang giữ hơn 40kg hạt giống lúa nếp than. Ông dự kiến sẽ thử nấu xôi, làm bánh và nấu rượu nếp than để trực tiếp kiểm nghiệm chất lượng, sau đó mới gửi đi nhân rộng.

Đánh giá về giống lúa nếp than này, ông Nguyễn Văn Dần, ở ấp Bình Thuận, cho biết: “Tôi có thử loại rượu nếp than mà ông Oanh nấu, thấy ngon và màu đẹp hơn so với loại rượu nếp than thị trường bán bên ngoài. Nếu ông Oanh làm thành công thì người dân chúng tôi có thể thưởng thức nhiều sản phẩm ngon, chất lượng được làm từ nếp”. Nghe tin ông Oanh phục tráng giống nếp than thành công, ông Thạch Hen, ở tỉnh Sóc Trăng cũng lần dò đến tìm mua về trồng thử nghiệm.

Theo ông Oanh, lai tạo giống lúa mới đã khó, việc phát triển nhân rộng những giống lúa mới càng khó hơn. Các loại giống ông lai tạo ra thì nhiều nhưng mức độ sử dụng rộng rãi trong dân không nhiều. Bởi, nông dân chỉ sản xuất những giống mà thị trường đang thu mua hoặc công ty bao tiêu. Nếu trồng loại khác thì bị mua với giá cào bằng với giống chất lượng thấp  dù có năng suất, chất lượng cao hơn. Điển hình vào năm 2010, nông dân sử dụng giống LM5 của ông trồng giúp kháng rầy, năng suất cao, hạt gạo dẻo nhưng bị thương lái mua giá thấp. Bởi, thương lái viện lý do hạt gạo tròn, giống lạ nên không mua giá cao hơn. Bởi vậy, đa số giống lúa ông lai tạo chỉ có thể chuyển giao cho Trường Đại học Cần Thơ hoặc Trung tâm Giống nông nghiệp Hậu Giang khảo nghiệm và đưa ra thị trường. Ông mong muốn những giống lúa mới do mình lai tạo được đăng ký bản quyền và nhân rộng ở các vùng trồng lúa trong cả nước. Ông Oanh mong muốn: “Nếu có điều kiện tôi sẽ đăng ký bảo hộ độc quyền giống nếp than và giống lúa Đài Nguyên mà tôi đang lai sắp hoàn thiện. Tôi đã tìm đến Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh để nhờ hỗ trợ về thủ tục đăng ký”.

Việc ông tự lai tạo giống lúa mới không chỉ góp phần hạn chế tình trạng xuống cấp, mai một giống lúa chất lượng, phẩm chất ngon đã có từ lâu đời như nếp than, Đài Nguyên (lúa mùa). Nên chăng, các ngành chức năng có động thái hỗ trợ để khích lệ tinh thần, giúp ông Oanh phát huy sở trường của mình.

Đặc điểm một số giống lúa của ông Oanh lai tạo, phục tráng thành công như: Giống LM3 có thời gian sinh trưởng 90-95 ngày, kháng rầy, hạt dài, cứng cây, năng suất trung bình 6 tấn/ha; giống LM5 thời gian sinh trưởng 90-95 ngày, hạt tròn, cứng cây, kháng rầy, năng suất 7-8 tấn/ha, gạo dẻo. Giống Đài Nguyên được ông lai tạo vẫn giữ được phẩm chất thơm, ngon, thời gian sinh trưởng từ 120-150 ngày giảm còn 95-100 ngày; giống nếp than còn 90-95 ngày, năng suất trung bình 5-6 tấn/ha, hạt lúa có màu tím than rất đẹp.

 

Bài, ảnh: TRÚC LINH

Viết bình luận mới

Xem thêm

Để khoa học và công nghệ trở thành động lực phát triển tỉnh nhà

08:55 09/01/2025

Phát huy những kết quả đạt được sau 20 năm triển khai hoạt động khoa học và công nghệ (KH&CN), Hậu Giang quyết tâm đưa khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (ĐMST) trở thành động lực tăng trưởng, góp phần giúp tỉnh phát triển nhanh và bền vững trong giai đoạn tới.

Tìm giải pháp nâng cao vai trò của cấp ủy đảng các cấp trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

07:54 02/01/2025

(HG) - Hội đồng Khoa học và Công nghệ tư vấn tuyển chọn tổ chức và cá nhân đã chủ trì thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh, đã họp xét duyệt thuyết minh đề tài “Nâng cao vai trò của cấp ủy đảng các cấp trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng,

Ban Quản lý Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao: Triển khai 9 mô hình khoa học và công nghệ

07:18 27/12/2024

(HG) - Ngày 26-12, Ban quản lý Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (NNƯDCNC) Hậu Giang đã tổ chức Hội thảo Tổng kết mô hình khoa học và công nghệ năm 2024.

Nghiên cứu giải pháp phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên và doanh nghiệp ngoài nhà nước

06:37 23/12/2024

(HG) - Hội đồng Khoa học và Công nghệ tư vấn giao trực tiếp tổ chức và cá nhân chủ trì thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh, đã họp xét duyệt thuyết minh đề tài “Công tác phát triển đảng viên trong trường học và doanh nghiệp ngoài nhà nước trên địa bàn tỉnh Hậu Giang, thực trạng và giải pháp”, do ông Nguyễn Thanh Thuấn, Phó trưởng Ban tổ chức Tỉnh ủy làm chủ nhiệm, Ban Tổ chức Tỉnh ủy là cơ quan chủ trì.

Tổng kết mô hình ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất dưa lưới

06:28 23/12/2024

(HG) - Cuối tuần qua, Ban Quản lý Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (NNƯDCNC) Hậu Giang tổ chức Hội thảo khoa học Tổng kết mô hình ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất dưa lưới và chế biến đa dạng hóa sản phẩm từ trái dưa lưới.

Nghiên cứu xây dựng khu bảo tồn dược liệu kết hợp phát triển du lịch

08:29 10/12/2024

(HG) - Hội đồng Khoa học và Công nghệ tư vấn tuyển chọn tổ chức và cá nhân chủ trì thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh, đã họp đánh giá, xét duyệt thuyết minh đề tài “Nghiên cứu điều tra thu thập các giống dược liệu và lên phương án xây dựng khu bảo tồn dược liệu kết hợp phát triển du lịch tại Hậu Giang”,

Xét duyệt 2 nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh

08:20 09/12/2024

(HG) - Hội đồng Khoa học và Công nghệ tư vấn tuyển chọn tổ chức và cá nhân chủ trì thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh, đã họp đánh giá, xét duyệt thuyết minh 2 nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh năm 2024, 2025.

Huyện Châu Thành A xếp hạng nhất tại Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh

07:21 05/12/2024

(HG) - Ban Tổ chức Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh lần thứ XVI năm 2024 đã họp với ban tổ chức hội thi các huyện, thị, thành phố vào chiều ngày 4-12.

Công nghệ sấy nâng tầm nông sản

09:05 04/12/2024

Công nghệ sấy đã và đang được ứng dụng trong chế biến nhiều loại nông sản đặc trưng, chủ lực trên địa bàn tỉnh, xu hướng này được kỳ vọng sẽ tạo thêm đầu ra và nâng tầm giá trị nông sản tỉnh nhà.

Giúp cây mít phát triển bền vững

08:21 03/12/2024

Với kỳ vọng nâng tầm trái mít Hậu Giang, Dự án “Xây dựng mô hình ứng dụng khoa học kỹ thuật trồng mít (Artocarpus heterophyllus Lamk.) đạt tiêu chuẩn VietGAP và truy xuất nguồn gốc theo công nghệ Blockchain tại tỉnh Hậu Giang” đã thực hiện nhiều nội dung tiếp sức cho loại nông sản chủ lực này.

THÔNG TIN CẦN BIẾT
Nhiều mây, có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to và rải rác có dông. Gió tây nam cấp 3. Trong cơn dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.

Bàn giao khu vui chơi dành cho thiếu nhi

14:58 13/01/2025

(HGO) - Chiều ngày 11-1, Hội đồng Đội Trung ương phối hợp với Công ty Giải trí Sen Vàng, tổ chức Giọt Nắng (Sunbeams) và Hoa hậu Hoà bình quốc tế năm 2021 Nguyễn Thúc Thùy Tiên tổ chức khánh thành và bàn giao khu vui chơi dành cho thiếu nhi, với thông điệp ý nghĩa “Vui lên nha”, tại Bệnh viện Sản nhi tỉnh.

Huyện Phụng Hiệp: Vận động hơn 80 triệu đồng tặng quà tết cho hội viên nông dân

14:57 13/01/2025

(HGO) - Hội Nông dân huyện Phụng Hiệp vừa tổ chức trao quà “Xuân yêu thương - Tết nghĩa tình” cho hội viên nông dân có hoàn cảnh khó khăn, trẻ em khuyết tật, mắc bệnh hiểm nghèo nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025.

Huyện Long Mỹ: Bắt quả tang 7 đối tượng đá gà ăn thua bằng tiền

13:10 13/01/2025

(HGO) - Qua công tác nắm tình hình và tin báo của quần chúng nhân dân, Đội Cảnh sát điều tra tội phạm hình sự, kinh tế, ma túy, môi trường, Công an huyện Long Mỹ phối hợp với Công an thị trấn Vĩnh Viễn vừa triệt xóa điểm đá gà ăn thua bằng tiền tại ấp 1, thị trấn Vĩnh Viễn.

Vì sao 3 cán bộ bị bắt ?

11:11 13/01/2025

(HG) - Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh vừa tống đạt quyết định khởi tố, lệnh bắt tạm giam 3 bị can để điều tra về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, gồm Võ Văn Tỏ, Trưởng Ban Chính sách – Pháp luật và Quan hệ lao động (Liên đoàn Lao động tỉnh),