Thực tế cuộc sống khơi nguồn sáng tạo

Cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học được tổ chức hàng năm đã và đang thu hút nhiều học sinh tham gia. Đây là sân chơi bổ ích giúp những ý tưởng sáng tạo từ trên giấy của các em trở thành hiện thực…

Sản phẩm “Máy sên khóm sấy dẻo” do nhóm học sinh Nguyễn Lư Tiến Đạt và Cao Gia Lộc thiết kế có giá chưa đến 3 triệu đồng, trong khi mua ngoài thị trường khoảng 80 triệu đồng.

Thiết kế sản phẩm giá thấp hơn thị trường gần 30 lần

Nhờ tính ứng dụng cao vào thực tế, công trình nghiên cứu Thiết kế hệ thống cảnh báo người té ngã trong nhà tắm của nhóm học sinh Lê Thanh Tâm và Lê Trần Nhựt Khánh, học sinh Trường THPT Vị Thanh (thành phố Vị Thanh) đã xuất sắc là 1 trong 9 dự án đoạt giải nhất tại cuộc thi năm nay. Đại diện nhóm tác giả, Tâm chia sẻ: “Từ thực tế, ở gia đình em có người thân vô tình bị té ngã trong nhà tắm, nhưng khoảng 3-4 giờ sau gia đình mới phát hiện đưa vào viện, thì bác sĩ cho biết bị tắc nghẽn mạch máu dẫn đến bị liệt toàn thân. Trước thực trạng trên, chúng em đã đưa ra ý tưởng làm một thiết bị cảnh báo đặt ở nhà tắm. Thiết bị của chúng em sử dụng chủ yếu là các cảm biến để truyền tín hiệu, phát ra các âm thanh cảnh báo trơn trượt, té ngã…”.

Với thiết kế gồm các cảm biến và chương trình code điều khiển, hệ thống cảnh báo người té ngã trong nhà tắm của Tâm và Khánh có nguyên lý hoạt động khi nhà tắm đóng cửa hệ thống sẽ phát âm thanh cảnh báo “Nhớ mang dép khi vào nhà tắm để tránh trơn trượt”; khi người dùng tắm lâu hơn 10 phút hệ thống sẽ phát báo động bằng âm thanh tại nhà tắm 3 lần, nếu người dùng chưa bước ra khỏi nhà tắm hệ thống sẽ gửi tin nhắn SMS vào điện thoại của người thân; khi người dùng bị té trong nhà tắm sau 60 giây không đứng lên được hệ thống sẽ báo bằng âm thanh và gọi điện cho người thân được cài với hệ thống; khi người dùng đang sử dụng nhà tắm bị mệt cần gọi người thân chỉ cần ấn nút gọi trợ giúp được đặt trong nhà tắm.

Vượt qua hàng trăm dự án ở nhiều lĩnh vực đoạt giải ba trong cuộc thi năm nay, “Máy sên khóm sấy dẻo” do nhóm học sinh Nguyễn Lư Tiến Đạt và Cao Gia Lộc đến từ Trường THCS Chiêm Thành Tấn (huyện Long Mỹ), cho thấy ý tưởng của học sinh đã biết tập trung giải quyết các vấn đề cần thiết của đời sống. Máy có ưu điểm giá thành rẻ hơn loại máy công nghiệp, các chi tiết để tạo thành thiết bị dễ mua trên thị trường; giúp tiết kiệm thời gian làm ra mứt khóm so với cách làm truyền thống nhưng cho năng suất và chất lượng sản phẩm cao.

Chia sẻ về ý tưởng thực hiện thiết bị, Đạt thông tin: “Nơi em ở là một trong những địa bàn trồng khóm có diện tích khá lớn, khóm ở đây không chỉ được bán trái, nhiều hộ còn suy nghĩ làm thêm nhiều sản phẩm từ khóm, trong đó có mứt khóm. Đa phần người dân ở địa phương em chỉ làm mứt khóm bằng cách sên trên lửa củi, do đầu tư một máy sên công nghiệp giá phải hơn 80 triệu đồng. Trước thực tế này, chúng em đã lên ý tưởng và nhờ sự hướng dẫn của giáo viên để làm máy sên khóm sấy dẻo. Một máy thành phẩm của chúng em có giá khoảng 2,9 triệu đồng, nhưng cho ra sản phẩm khóm sấy dẻo không thua gì sản phẩm sử dụng các loại máy công nghiệp”.

Có thể mang ra khởi nghiệp

TS. Nguyễn Thanh Nga, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, Ban Giám khảo cuộc thi, chia sẻ: “Năm nay các đề tài khoa học kỹ thuật mang tính ứng dụng cao, một số dự án còn ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào sản phẩm. Theo tôi, các dự án đang theo kịp xu hướng, hợp thời. Về chất lượng thể hiện rõ qua sản phẩm, các dự án có thể mang ra khởi nghiệp tốt chứ không dừng lại ở ý tưởng”.

Các dự án đăng ký dự thi khoa học kỹ thuật năm nay thể hiện được tính mới, tính sáng tạo của học sinh, hầu hết các dự án tập trung giải quyết các vấn đề thực tế trong cuộc sống và có khả năng ứng dụng cao. Trong đó các dự án quan tâm nghiên cứu giải quyết các vấn đề thực tiễn trong cuộc sống như điều chỉnh hành vi của học sinh, nhất là các hành vi thuộc thế giới ảo; cải tiến công cụ lao động; ứng dụng các điều khiển thông minh vào giải quyết những vấn đề cấp bách trong thời đại hiện nay.

Điểm mới năm nay, có nhiều dự án tập trung nghiên cứu giải quyết vấn đề định hướng nghề nghiệp, nhận thức về bản thân và các thực trạng liên quan đến học sinh (sử dụng internet, bạo lực mạng, tinh thần yêu nước, trầm cảm...); nhiều dự án ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp (nông nghiệp thông minh) được đầu tư nghiên cứu bài bản, công phu; nghiên cứu ứng dụng AI trong học tập.

Ông Nguyễn Văn Hiền, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, cho biết: “Cuộc thi là sân chơi bổ ích để học sinh phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, thúc đẩy nghiên cứu khoa học từ bậc THCS, THPT, để dần hình thành những học sinh có năng lực nghiên cứu khoa học, sau này theo định hướng nghề nghiệp hoặc có thể học cao hơn, nghiên cứu sâu hơn. Cuộc thi còn góp phần đổi mới phương pháp dạy học, phương pháp kiểm tra đánh giá”.

MỸ XUYÊN