Bài 1: Khơi thông dòng vốn, mở lối phát triển

Tăng tốc giải ngân Kích hoạt động lực phát triển.mp3

Mặc dù tỷ lệ giải ngân tại nhiều địa phương của ĐBSCL còn thấp so với kỳ vọng, nhưng với quyết tâm cao của chính quyền các cấp cùng sự chỉ đạo sát sao từ Trung ương, vùng đất chín rồng đang từng bước tháo gỡ điểm nghẽn, dồn lực đầu tư để bứt phá hạ tầng, tạo nền tảng phát triển bền vững trong dài hạn.

Các tỉnh ĐBSCL đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm tháo gỡ vướng mắc, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh năm 2025 là năm bản lề thực hiện kế hoạch trung hạn giai đoạn 2021-2025.

Tăng cường nhân lực, vật lực thi công, đảm bảo tiến độ các công trình.

Nỗ lực trên từng dự án

Những ngày này, trên công trường Dự án Đường tỉnh 927, đoạn từ ngã ba Vĩnh Tường đến xã Phương Bình, huyện Phụng Hiệp, nhịp độ thi công diễn ra khẩn trương. Công nhân chia ca “3 ca, 4 kíp”, máy móc được huy động tối đa hỗ trợ thi công. Kỹ sư, cán bộ kỹ thuật bám sát hiện trường, giám sát chặt chẽ để bảo đảm tiến độ, chất lượng và an toàn lao động.

Dự án Đường tỉnh 927 có chiều dài 6km, tổng mức đầu tư 330 tỉ đồng từ vốn ngân sách trung ương. Khối lượng thực hiện từ đầu năm 2025 đến nay hơn 52 tỉ đồng, đạt 51,5% kế hoạch. Lũy kế khối lượng thực hiện từ đầu dự án đến nay là hơn 185 tỉ đồng. Với sự điều hành quyết liệt và tinh thần làm việc nghiêm túc, hiệu quả, tiến độ dự án đang được thúc đẩy mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu hoàn thành và bàn giao công trình đúng kế hoạch.

Các chủ đầu tư cần quyết liệt hơn nữa để đảm bảo tỷ lệ giải ngân.

Còn Dự án Đường tỉnh 926B, tỉnh Hậu Giang kết nối với tuyến Quản lộ Phụng Hiệp, tỉnh Sóc Trăng có chiều dài hơn 30km, tổng mức đầu tư hơn 1.500 tỉ đồng, thời gian thực hiện từ 2021-2026. Kế hoạch vốn năm 2025 là hơn 234 tỉ đồng. Ngày 7-5-2025, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Giao thông và Nông nghiệp tỉnh đã có tờ trình gửi Sở Tài chính xin điều chỉnh nội bộ và điều chỉnh giảm số vốn hơn 84 tỉ đồng từ nguồn xổ số kiến thiết do chưa có nhu cầu thanh toán trong năm 2025. Khối lượng thực hiện từ đầu năm 2025 đến nay là hơn 67 tỉ đồng, đạt hơn 28% kế hoạch. Lũy kế khối lượng thực hiện từ đầu dự án đến nay là hơn 977 tỉ đồng. Dự án gồm 4 gói thầu xây lắp. Khối lượng xây lắp đã thực hiện hơn 657 tỉ đồng, đạt hơn 56% giá trị. Các hợp đồng dự kiến hoàn thành vào năm 2026.

Về tình hình giải phóng mặt bằng, tổng số hộ bị ảnh hưởng là 886 hộ, bao gồm cả các hộ tại đoạn giao với cao tốc. Mặt bằng đã được bàn giao hoàn toàn 100% vào tháng 3-2025. Đáng chú ý, công tác giải phóng mặt bằng được thực hiện thuận lợi, không phát sinh vướng mắc, tạo điều kiện để dự án triển khai suôn sẻ, đúng tiến độ.

Năm 2025, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Giao thông và Nông nghiệp tỉnh triển khai thực hiện 8 dự án với tổng vốn khoảng 1.072 tỉ đồng. Để đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, đại diện Ban Quản lý dự án cho biết sẽ tiếp tục bám sát các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Thường trực Tỉnh ủy, Thường trực UBND tỉnh, đặc biệt là kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công hàng năm của UBND tỉnh. Phối hợp chặt chẽ với các địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân bàn giao mặt bằng.

Quán triệt với từng đơn vị thi công về việc phấn đấu tiếp tục đẩy nhanh tiến độ thi công theo phương châm “3 ca, 4 kíp”, “vượt nắng, thắng mưa”, “chỉ bàn làm, không bàn lùi”, “mặt bằng tới đâu thi công dứt điểm tới đó”... Bên cạnh đó, thường xuyên tổ chức các buổi họp để trao đổi phương án thi công phù hợp cho từng giai đoạn, ghi nhận kịp thời các khó khăn, vướng mắc của các nhà thầu để tháo gỡ các điểm nghẽn nhanh nhất, gắn với trách nhiệm từng cá nhân trong thực thi công việc. Kịp thời khen thưởng cho các cá nhân, đơn vị có thành tích tốt.

Không để vốn “nằm chờ”

Theo Sở Tài chính tỉnh Hậu Giang, đến ngày 14-5-2025 về kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 tỉnh giao tổng số hơn 7.400 tỉ đồng, cao hơn 860 tỉ đồng so với số vốn Thủ tướng Chính phủ giao. Đến nay, Tổng khối lượng thực hiện được hơn 1.400 tỉ đồng, đạt 19,7% kế hoạch. Về giá trị giải ngân so với số vốn Thủ tướng Chính phủ giao đạt 14,13% kế hoạch, thấp hơn 1,43% so với tỷ lệ trung bình của cả nước (tỷ lệ trung bình cả nước ước đến ngày 30-4-2025 là 15,56%). Giá trị giải ngân so với số vốn được HĐND tỉnh giao đạt 12,51% kế hoạch.

Nguyên nhân tỷ lệ giải ngân còn thấp được Sở Tài chính chỉ ra là do một số dự án mới triển khai, trong những tháng đầu năm các chủ đầu tư chủ yếu thực hiện các thủ tục đấu thầu để lựa chọn nhà thầu nên chưa có khối lượng giải ngân. Công tác chuẩn bị đầu tư của một số chủ đầu tư còn chậm ảnh hưởng đến việc phân bổ vốn và giải ngân. Phải lập lại thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo Luật Đất đai năm 2024, gặp khó khăn, vướng mắc về đơn giá, phương án đền bù, thủ tục thu hồi đất… Đây là khó khăn lớn đối với việc triển khai thực hiện các dự án đầu tư công.

Ngoài ra, do phải tập trung nguồn vật liệu xây dựng như cát, đá… để tập trung cho các dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh, dẫn đến tình trang thiếu hụt cục bộ nguồn vật liệu để cung ứng cho các dự án khác của tỉnh, làm ảnh hưởng đến việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn. Một số dự án chuyển tiếp, đã đầy đủ thủ tục, đang triển khai nhưng công tác thi công, nghiệm thu, thanh toán chưa được đẩy nhanh tiến độ. Nguồn vốn năm 2024 kéo dài sang năm 2025 giải ngân chưa nhiều, do nguồn vốn này đến cuối tháng 3-2025 được UBND tỉnh thống nhất cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2024 sang năm 2025. Bên cạnh đó, nguồn thu vượt tiền sử dụng đất năm 2024 mới được bổ sung đầu tháng 4-2025 với số vốn hơn 342 tỉ đồng; các chủ đầu tư đang triển khai thực hiện nên chưa có khối lượng giải ngân.

Để đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, Tỉnh ủy Hậu Giang đã thành lập các Tổ công tác đôn đốc, chỉ đạo giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 trên địa bàn tỉnh. Theo đó, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Huyến chịu trách nhiệm chỉ đạo, kiểm tra tiến độ thực hiện toàn diện các dự án đầu tư công trên địa bàn tỉnh. Tập trung giải quyết các dự án phát triển công nghiệp, tái định cư và cao tốc đi qua địa bàn.

Ngoài ra, quyết định thành lập 10 Tổ công tác đôn đốc, chỉ đạo giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 trên địa bàn tỉnh. Tổ công tác có trách nhiệm tổng hợp tình hình, kết quả kiểm tra tiến độ thực hiện các dự án và đề xuất, kiến nghị thông qua Sở Tài chính để tổng hợp, báo cáo Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh vào ngày 5 hàng tháng; báo cáo đột xuất khi cần thiết.

Ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, cho biết: Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ phải giải ngân 100% trong năm nay. Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh cũng đã ban hành kế hoạch giải ngân từng đợt. Đối với các vốn hiện nay đã giao nhưng chưa phân bổ chi tiết đối với những dự án chưa đủ thủ tục, đề nghị các chủ đầu tư khẩn trương hoàn thành để trình UBND tỉnh phân bổ dứt điểm trong tháng 5-2025. Riêng đối với những dự án khởi công mới đủ điều kiện, Thường trực, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo, những dự án bố trí vốn năm 2025 là tới ngày 30-6 tới phải khởi công hết, do đó các chủ đầu tư phải khẩn trương thực hiện. Ngoài ra, đối với những dự án đã có khối lượng khẩn trương làm thủ tục để giải ngân sớm.

“Các huyện, thị xã, thành phố rà soát lại các dự án đang triển khai dở dang về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải giải quyết dứt điểm trước khi bỏ cấp huyện. Đồng thời, các địa phương bố trí hết cho các hộ dân và lập thủ tục, tính toán tiền sử dụng đất cho các hộ được giao nền tái định cư. Các chủ đầu tư cần rà soát lại toàn bộ dự án đã hoàn thành nhưng chưa được nghiệm thu, đưa vào sử dụng. Dự án nào đủ điều kiện thì phải khẩn trương nghiệm thu, đưa vào sử dụng và hoàn tất hồ sơ thanh, quyết toán. Đối với các chủ đầu tư cấp huyện, việc này phải hoàn thành trong tháng 6. Riêng các sở, ngành cấp tỉnh cần chủ động lên kế hoạch thực hiện trước thời điểm sáp nhập tỉnh”, ông Nguyễn Văn Hòa cho biết thêm.

MỘNG TOÀN

--------------------------

Bài 2: Không để vốn “nằm chờ”, cản bước phát triển