Bài 2: Mở lối cho doanh nghiệp bứt phá

ĐBSCL tìm “cú hích” phát triển từ đầu tư công (2).mp3

Trước những thách thức ngày càng rõ nét của ĐBSCL, nhiều doanh nghiệp đã nhanh chóng bắt nhịp, vừa thích ứng linh hoạt, vừa kiến tạo giá trị mới với tầm nhìn dài hạn, góp phần mở ra lối đi mới cho vùng đất giàu tiềm năng nhưng nhiều vòng xoáy.

Người lao động làm việc tại Khu Công nghệ số tỉnh Hậu Giang.

Chủ động thích ứng

Báo cáo Kinh tế Thường niên ĐBSCL năm 2024 nhấn mạnh toàn vùng đang đối mặt với những thách thức lớn. Đó là hạ tầng giao thông và logistics chưa đồng bộ, nguồn vốn đầu tư dài hạn còn hạn chế, nhân lực chất lượng cao chưa đáp ứng nhu cầu và đặc biệt là rủi ro ngày càng gia tăng do biến đổi khí hậu. Những yếu tố này không chỉ tác động đến nền kinh tế của vùng, mà còn đặt ra thách thức lớn đối với các doanh nghiệp khi mở rộng đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Trước những thách thức này, ông Trần Chí Nguyện, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau (PVCFC), cho biết đơn vị chủ động thích ứng bằng cách tái cấu trúc chiến lược phát triển.

“Chúng tôi tập trung đầu tư vào công nghệ, phát triển các dòng sản phẩm phân bón thông minh, hữu cơ, thân thiện với môi trường. Đồng thời, triển khai các giải pháp hỗ trợ nông dân canh tác bền vững, tối ưu năng suất và nâng cao chất lượng nông sản. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đẩy mạnh chuyển đổi số trong chuỗi cung ứng, từ sản xuất đến khâu tư vấn, chăm sóc khách hàng”, ông Trần Chí Nguyện chia sẻ.

Cũng theo ông Nguyện, với vai trò là doanh nghiệp đồng hành cùng sự phát triển của nông nghiệp và nông dân, đơn vị ủng hộ việc cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào hạ tầng giao thông, logistics và cảng biển giúp giảm chi phí vận chuyển, nâng cao năng lực xuất khẩu cho nông sản ĐBSCL. Triển khai các chính sách tín dụng xanh và gói tín dụng ưu đãi dành cho doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao, hỗ trợ doanh nghiệp và nông dân cùng đầu tư vào sản xuất hiện đại.

“Thúc đẩy mô hình hợp tác công - tư trong lĩnh vực logistics nông sản và nghiên cứu giống cây trồng, giúp doanh nghiệp phối hợp chặt chẽ với chính quyền và các viện nghiên cứu để nhanh chóng ứng dụng tiến bộ khoa học vào thực tiễn sản xuất. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực nông nghiệp chất lượng cao, đặc biệt là đội ngũ quản trị cấp trung có chuyên môn sâu, đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững của ngành”, ông Nguyện chia sẻ thêm.

Cần “cú hích” từ logistics và công nghệ số

Tại Hậu Giang, Công ty Cổ phần Hạnh Nguyên Logistics được thành lập năm 2019 hoạt động lĩnh vực Trung tâm logistics Nông sản xuất khẩu của Hậu Giang mang đến những “Giải pháp phát triển nông sản Việt” theo mô hình “Một điểm đến - đa dịch vụ”. Đơn vị có dịch vụ chiếu xạ công nghệ châu Âu có thể xử lý nhanh chóng tất cả các mặt hàng như nông sản tươi xuất chính ngạch, thủy hải sản, khô cá,... với công suất 1.000 tấn/ngày đêm; dịch vụ bảo quản với hệ thống kho lạnh, kho mát; dịch vụ sơ chế đóng gói, cấp đông nhanh nông sản và các dịch vụ phụ trợ khác như vận chuyển đa phương thức, kiểm dịch thực vật… đảm bảo cung cấp chuỗi dịch vụ khép kín đáp ứng yêu cầu của khách hàng.

Ông Phạm Tiến Hoài, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ Phần Tập đoàn Tiến Thịnh, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám Đốc Công ty Cổ phần Hạnh Nguyên Logistics, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Hậu Giang cho biết, xuất nhập khẩu là động lực tăng trưởng quan trọng của ĐBSCL. Đây là vùng có thặng dư thương mại cao, chiếm 46% tổng thặng dư thương mại của cả nước. Xuất khẩu nông nghiệp ở ĐBSCL đang tăng trưởng tốt. Doanh nghiệp gắn bó với vùng ĐBSCL, phát huy thế mạnh nguồn nguyên liệu, con người, điều kiện đất đai của tỉnh.

“Chúng tôi mạnh dạn tham gia lĩnh vực logistics, xuất khẩu sản phẩm trái cây cho thị trường tiêu dùng chất lượng cao của tỉnh Hậu Giang. Tôi khẳng định rằng đầu tư tại ĐBSCL dựa trên lợi thế và tiềm năng vùng đã và đang mang lại giá trị tốt cho tăng trưởng kinh tế và đóng góp phúc lợi xã hội. Chúng tôi đang từng bước tạo dựng được hệ sinh thái kinh doanh mở rộng hơn nữa”, ông Phạm Tiến Hoài cho hay.

Ông Phạm Tiến Hoài cho rằng, các nguồn lực cho vùng kinh tế ĐBSCL nếu tiếp tục được cải thiện thì các doanh nghiệp trong vùng sẽ lớn mạnh, tạo ra nhiều đóng góp hơn cho người dân, nâng cao chất lượng cuộc sống. Ông Hoài cũng cho hay, ông rất đồng thuận với đề xuất doanh nghiệp kinh doanh logistics và xuất khẩu ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và nền tảng số vào quy hoạch, giám sát và vận hành các dự án đầu tư sẽ giúp tăng cường tính minh bạch, cải thiện năng suất và giảm thiểu rủi ro trong quá trình thực hiện. Hoàn thành nhanh chóng các công trình kết nối giao thông, luân chuyển hàng hóa nhanh chóng, an toàn, giảm chi phí, tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp tham gia đầu tư tại ĐBSCL.

“Ngành chế biến chế tạo tại ĐBSCL chỉ chiếm 14% tổng vốn đầu tư tư nhân, thấp hơn mức trung bình cả nước (19%). Hiện nay, ĐBSCL vẫn chưa có đủ các chính sách tín dụng đặc thù hỗ trợ cho các thế mạnh kinh tế của vùng. Do đó, kiến nghị về cơ chế chính sách giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn tín dụng của báo cáo rất phù hợp để có thể đẩy mạnh một nền nông nghiệp xanh gắn với công nghiệp chế biến hiện đại. Từ đó, phát triển khu công nghiệp chuyên biệt gắn với thế mạnh của từng tỉnh như chế biến nông sản, năng lượng tái tạo và logistics cho vùng ĐBSCL”, ông Phạm Tiến Hoài nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, về cải thiện môi trường đầu tư, việc đơn giản hóa thủ tục hành chính giúp cho doanh nghiệp tận dụng cơ hội kinh doanh. Giảm lãng phí thông qua cải cách thể chế đang là một trong những đổi mới rất quyết liệt hiện nay của Việt Nam nên ông Hoài tin tưởng rằng ĐBSCL sẽ có những chuyển biến mạnh mẽ để theo kịp các vùng kinh tế năng động.

Báo cáo Kinh tế thường niên ĐBSCL năm 2024 chỉ ra rằng, ĐBSCL đang đối diện với ít nhất ba vòng xoáy đi xuống, bao gồm “vòng xoáy ngân sách”, “vòng xoáy lao động” và “vòng xoáy cấu trúc kinh tế”. Hai vòng xoáy về ngân sách (đầu tư) và lao động gắn kết chặt chẽ với vòng xoáy thứ ba về “cơ cấu kinh tế”. Báo cáo cũng khẳng định cần phát huy những lợi thế mang tính chủ động để ĐBSCL tiếp tục tăng trưởng nhanh trong thời gian tới. Ông Phạm Tiến Hoài nhấn mạnh sẽ tiếp tục đổi mới mô hình kinh doanh, đồng thời, với vai trò Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp địa phương, ông sẽ tích cực kiến nghị chính sách, hỗ trợ hội viên tiếp cận công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường để phát triển vùng ĐBSCL. Đồng thời, mong muốn tiếp tục có những nghiên cứu chất lượng cao và doanh nghiệp cũng sẵn sàng đồng hành vì sự nghiệp chung phát triển kinh tế.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số vào phát triển cũng là cách nhiều doanh nghiệp đang thực hiện để bắt nhịp xu thế phát triển mới. Ông Võ Hoàng Anh, Phó Giám đốc Viettel Hậu Giang cho biết, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, xu hướng chuyển đổi số đang trở thành trụ cột phát triển của mỗi địa phương. Hậu Giang đã có những bước đi phù hợp khi tập trung phát triển hạ tầng số, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà nước và hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số đã mở ra cơ hội lớn để Hậu Giang nhanh chóng bắt kịp xu hướng này.

Theo ông Hoàng Anh, một trong những bước đi quan trọng của Hậu Giang là việc thành lập Khu Công nghệ số tỉnh Hậu Giang theo đề án đã được UBND tỉnh phê duyệt. Với diện tích 28,5ha, khu công nghệ số sẽ là nơi ươm tạo doanh nghiệp công nghệ, phát triển sản phẩm số và hỗ trợ chuyển đổi số cho toàn tỉnh. Theo ước tính, khu công nghệ số sẽ thu hút trên 100 doanh nghiệp công nghệ cao hoạt động tại đây, tạo việc làm cho hơn 5.000 lao động chất lượng cao. Đây là một bước đi chiến lược, giúp Hậu Giang trở thành trung tâm công nghệ mới của khu vực.

“Với vai trò là tập đoàn công nghệ hàng đầu Việt Nam, Viettel cam kết đồng hành cùng tỉnh và cộng đồng doanh nghiệp trong các lĩnh vực như: Cung cấp hạ tầng viễn thông hiện đại, đặc biệt là 5G và điện toán đám mây phục vụ kinh tế số. Hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số, giúp tối ưu hóa vận hành, nâng cao năng suất. Đồng hành cùng tỉnh xây dựng chính quyền số, thúc đẩy kinh tế số, xã hội số”, ông Võ Hoàng Anh nhấn mạnh.

Sự chung tay của chính quyền, doanh nghiệp và các tổ chức nghiên cứu đang tạo ra những chuyển động tích cực cho vùng ĐBSCL. Tuy nhiên, để hiện thực hóa khát vọng phát triển bền vững, gỡ các nút thắt về hạ tầng, vốn, nguồn nhân lực và thể chế, “dọn đường” cho doanh nghiệp trong vùng đi xa thì còn nhiều thách thức. Tuy nhiên, cơ hội vẫn được nhìn thấy, nếu biết nắm bắt kịp thời, ĐBSCL hoàn toàn có thể chuyển mình mạnh mẽ, vươn lên xứng tầm với tiềm năng vốn có.

MỘNG TOÀN

----------------------

Bài 3: Khi chính sách trở thành đòn bẩy phát triển vùng