Bài 4: Điểm đến hấp dẫn cho nhà đầu tư quốc tế

ĐBSCL tìm “cú hích” phát triển từ đầu tư công (4).mp3

Chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu đang mở ra làn sóng đầu tư mới vào Việt Nam. Trong bối cảnh đó, toàn vùng cần chủ động nắm bắt cơ hội, định vị là điểm đến của những dòng vốn chất lượng cao, gắn với phát triển toàn diện và thích ứng biến đổi khí hậu.

ĐBSCL đang trở thành điểm đến hấp dẫn với các nhà đầu tư nước ngoài.

Chủ động nắm bắt cơ hội

Ông Matsumoto Nobuyuki, Trưởng đại diện JETRO tại Việt Nam cho biết, việc dịch chuyển sản xuất từ Nhật Bản và Trung Quốc sang ASEAN đã gia tăng rõ rệt, với Việt Nam là điểm đến chủ yếu. Ông dẫn chứng, trong số 176 trường hợp dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang ASEAN, Việt Nam chiếm hơn một nửa với 90 trường hợp. Các lý do được đưa ra gồm ứng phó với việc dịch chuyển sản xuất của khách hàng, đối phó với thuế quan do chiến tranh thương mại Mỹ - Trung...

“Về quy mô dịch chuyển sản xuất từ Nhật Bản và Trung Quốc sang Việt Nam, có khoảng 60% doanh nghiệp trả lời là dịch chuyển từ 1 đến 50% nhưng cũng có khoảng 10-20% doanh nghiệp trả lời đã dịch chuyển hoàn toàn 100% sản xuất. Về phương hướng triển khai kinh doanh trong 1-2 năm tới, Việt Nam có tỷ lệ doanh nghiệp trả lời sẽ mở rộng là 56,1%. Mặc dù tham vọng mở rộng của các doanh nghiệp gần như ổn định nhưng Việt Nam vẫn dẫn đầu các nước trong khu vực ASEAN”, ông Matsumoto Nobuyuki dẫn chứng.

Cũng theo ông Matsumoto Nobuyuki, 48,1% doanh nghiệp ngành chế tạo và 63,2% ngành phi chế tạo có kế hoạch mở rộng trong 1-2 năm tới. Đáng chú ý, tỷ lệ doanh nghiệp trong ngành thiết bị điện, điện tử và vận tải trả lời sẽ “mở rộng” tăng trên 20 điểm so với năm trước. Các doanh nghiệp trong ngành chế tạo và ngành phi chế tạo đều đưa ra lý do mở rộng kinh doanh 1-2 năm tới là do nhu cầu tại thị trường nội địa mở rộng, xuất khẩu tăng.

Đối với chức năng mở rộng, tương tự năm trước, các doanh nghiệp trong ngành chế tạo và phi chế tạo đều lựa chọn chức năng bán hàng nhiều nhất. Việc mở rộng sản xuất trong ngành chế tạo chủ yếu tập trung vào sản phẩm đa năng và sản phẩm có giá trị gia tăng cao.

“Lợi thế của môi trường kinh doanh tại Việt Nam như quy mô thị trường, tiềm năng tăng trưởng, chi phí nhân công rẻ, tình hình chính trị - xã hội ổn định đều vượt trên mức trung bình của ASEAN”, ông Matsumoto Nobuyuki nhấn mạnh. 

Còn bà Emma McDonald, Tham tán Thương mại và Đầu tư Cấp cao - Việt Nam và Campuchia, Cơ quan Thương mại và Đầu tư Chính phủ Australia, cho biết: ĐBSCL là một trong những khu vực kinh tế năng động, là vùng sản xuất nông nghiệp với vị trí chiến lược và khu vực công nghiệp đang được mở rộng. Australia luôn gắn kết, thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững thông qua các hoạt động đầu tư chất lượng cao, đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực.

Bà Emma McDonald, khẳng định: “Chúng tôi khuyến khích các doanh nghiệp thực hành các tiêu chuẩn tốt nhất về môi trường, kinh tế đảm bảo vùng ĐBSCL không chỉ mang lại những giá trị kinh tế, mà còn mang lại giá trị cho người dân và hệ sinh thái nơi đây. Có rất nhiều doanh nghiệp của Australia mong muốn hợp tác với các đối tác của Việt Nam. Câu chuyện thích ứng biến đổi khí hậu cũng sẽ là một trong những ưu tiên của chúng tôi làm sao có những hạ tầng có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu giúp bảo vệ được sinh kế và hoạt động sản xuất nông nghiệp tại đây”.

Bên cạnh đó, ĐBSCL có một tiềm năng rất lớn để trở thành một trong những mô hình phát triển xanh, thu hút các nhà đầu tư có trách nhiệm cam kết, góp phần vào sự thành công chung của khu vực. Việc đồng hành giữa Chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng sẽ tạo ra được một đồng bằng thích ứng tốt hơn. Điều này sẽ mở ra nhiều cơ hội hợp tác với các doanh nghiệp ở Australia trên nhiều lĩnh vực khác nhau…

Thắt chặt gắn kết

Theo bà Sarah Hooper, Tổng lãnh sự Australia tại Thành phố Hồ Chí Minh, ĐBSCL tuy có thế mạnh về nông nghiệp, khu vực này vẫn đang tiếp tục phải đối mặt với những thách thức mang tính hệ thống, bao gồm cơ sở hạ tầng hạn chế, thiếu hụt lao động, dễ bị tổn thương bởi biến đổi khí hậu và nguồn đầu tư công thấp làm hạn chế tiềm năng kinh tế của khu vực đạt mức cao nhất.

“Dựa trên sự hỗ trợ lâu dài của Australia đối với sự phát triển bền vững của ĐBSCL và Quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện (CSP) của hai nước, Australia tiếp tục là đối tác cam kết của khu vực trong việc hỗ trợ các nỗ lực trong các lĩnh vực cả hai bên cùng quan tâm, thúc đẩy tăng trưởng bền vững và thịnh vượng lâu dài cho ĐBSCL”, bà Sarah Hooper khẳng định.

Theo ông David Whitehead, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Australia, Trưởng Nhóm công tác nông nghiệp Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam, Chủ tịch Tập đoàn Marvin cho biết, kể từ năm 2020, Australia đã tích cực đầu tư vào khu vực ĐBSCL thông qua nhiều sáng kiến khác nhau thuộc khuôn khổ Đối tác Australia - ĐBSCL.

Ông David Whitehead cho rằng, quan hệ đối tác này tập trung vào việc thúc đẩy tăng trưởng bền vững và khả năng phục hồi trong khu vực. Bao gồm các khoản đầu tư vào các lĩnh vực như an ninh nguồn nước, khả năng chống chịu khí hậu và phát triển kinh tế.

Và một số dự án quan trọng từ sáng kiến này bao gồm chuyển đổi chuỗi giá trị lúa gạo, quan hệ đối tác thích ứng với khí hậu và an ninh nguồn nước và khả năng chống chịu khí hậu. Những nỗ lực này nhằm thúc đẩy phát triển bền vững, khả năng phục hồi kinh tế và bảo vệ môi trường trong khu vực.

“Các công ty Australia cũng đã thể hiện sự quan tâm đáng kể đến khu vực ĐBSCL của Việt Nam. Các doanh nghiệp Australia đang khám phá các cơ hội trong các lĩnh vực hướng đến người tiêu dùng của Việt Nam như bán lẻ và công nghệ. Tầm quan trọng chiến lược và tiềm năng kinh tế của khu vực khiến nơi đây trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư Australia”, ông David Whitehead đánh giá.

Theo ông David, các nhà đầu tư nước ngoài bị thu hút bởi các điểm đến đầu tư như ĐBSCL vì nhiều lý do. Thủ tục hành chính nhanh chóng và hiệu quả cho giấy phép kinh doanh, giấy phép đầu tư và quyền sử dụng đất thông qua quy trình nộp hồ sơ một cửa duy nhất. Tất cả đều được hỗ trợ bởi các chính sách và quy định mạnh mẽ, hỗ trợ đầu tư nước ngoài. Tiếp cận các thị trường được kết nối bởi chuỗi cung ứng mạnh mẽ và kiên cường, cùng với cơ sở hạ tầng logistics phát triển tốt như đường bộ, đường sắt, đường thủy và hàng không.

Ông David đánh giá, khu vực này cũng có lợi tức đầu tư khả quan. Khả năng kinh doanh trong một môi trường thương mại để có thể nhận ra lợi tức đầu tư trong một khung thời gian hợp lý. Tất nhiên, đây là những yếu tố thu hút cơ bản để các nhà đầu tư xem xét một khoản đầu tư, nhưng ngày nay có nhiều yếu tố khác tạo nên một điểm đến đầu tư không thể bỏ qua. Người nước ngoài sẽ đầu tư vào nơi có cam kết rõ ràng từ chính quyền địa phương đối với sự phát triển bền vững của khu vực để các nhà đầu tư có thể yên tâm về sự tồn tại lâu dài của doanh nghiệp của họ.

Về mặt tích cực, các nhà đầu tư đánh giá cao lực lượng lao động trẻ và dồi dào của ĐBSCL cũng như bản chất cần cù của người lao động. Tuy nhiên, để nâng cao hơn nữa lợi thế cạnh tranh về lao động, cần xây dựng môi trường làm việc đạt tiêu chuẩn quốc tế và tập trung phát triển khoa học và công nghệ để thu hút các nhà đầu tư tiềm năng.

“Khu vực ĐBSCL cần tiếp tục xây dựng một chiến lược toàn diện với các cam kết và cơ chế chính sách khuyến khích rõ ràng, đồng thời tập trung giải quyết sự trùng lặp giữa các quy trình pháp lý, các điều kiện kinh doanh không rõ ràng và sự phân cấp, cũng như các vấn đề liên quan đến quy hoạch, thủ tục hành chính và hỗ trợ xuất khẩu”, ông David nhấn mạnh.

Ông Jonathan London, Cố vấn Kinh tế cao cấp UNDP tại Việt Nam cho rằng, việc thúc đẩy phát triển bền vững và toàn diện ở ĐBSCL là điều cần thiết. Vấn đề không chỉ là về số lượng đầu tư, mà là về chất lượng và tác động. Đó là việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng kiên cường có thể chịu được những cú sốc về khí hậu; vốn con người, đặc biệt là đào tạo nghề và đổi mới; và các mô hình kinh doanh toàn diện tạo ra nhiều việc làm tốt và mang lại giá trị cho cộng đồng địa phương.

Ông Jonathan London nhấn mạnh, để dòng vốn đầu tư bền vững thực sự bén rễ, cần tăng cường phối hợp giữa trung ương và địa phương, cùng với những tín hiệu chính sách rõ ràng hơn cho khu vực tư nhân. Ngoài ra, cần các đối tác phát triển giúp thu hẹp khoảng cách về năng lực và tài chính.

“Chúng tôi cam kết hỗ trợ toàn diện cho quá trình chuyển đổi này. Chúng tôi đang hợp tác với các tỉnh vùng Mekong về thích ứng với biến đổi khí hậu, tiếp cận tài chính và quy hoạch dài hạn. Tăng cường sự phối hợp khu vực và đưa các thông lệ tốt của quốc tế vào các thách thức tại địa phương. Và chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc trong các lĩnh vực này với các đối tác quốc gia và địa phương của chúng tôi trong tương lai”, ông Jonathan London khẳng định.

Đồng thời, ông Jonathan cũng cho rằng, ĐBSCL là một khu vực cần được đầu tư. Nơi đây có con người, nguồn lực và tiềm năng đóng góp quan trọng cho kỷ nguyên mới hoặc sự trỗi dậy của Việt Nam.

MỘNG TOÀN

------

Bài 5: Vượt trũng, vươn xa