Bản tin Kinh tế - Thị trường ngày 14-8: Xuất khẩu gạo, hồ tiêu sang Trung Quốc giảm mạnh: Đâu là nguyên nhân?

Cùng những tin tức Tin tức đáng chú ý khác, mời Quý độc giả theo dõi: Cá tra Việt Nam đối mặt với sự cạnh tranh trên thị trường quốc tế; Shopee chiếm hơn 71% thị phần bán lẻ online; Giá xăng sẽ chấm dứt 5 phiên giảm liên tiếp vào ngày mai?

Xuất khẩu gạo, hồ tiêu sang Trung Quốc giảm mạnh: Đâu là nguyên nhân?

Xuất khẩu gạo sang thị trường Trung Quốc 7 tháng năm 2024 đạt 130,8 triệu USD, giảm mạnh 68,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Ảnh minh họa

7 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu gạo sang thị trường Trung Quốc giảm 68,4%, còn với mặt hàng hồ tiêu, mức giảm ghi nhận 85% so với cùng kỳ.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 7 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu nông lâm thủy sản sang thị trường Trung Quốc đạt 7,04 tỷ USD, tăng 11,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Trung Quốc tiếp tục là thị trường lớn thứ hai (đứng sau Hoa Kỳ), chiếm 20,5% kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành nông nghiệp trong 7 tháng qua.

Nhiều mặt hàng xuất khẩu sang Trung Quốc tiếp tục tăng mạnh. Đơn cử, xuất khẩu rau quả sang thị trường này đạt 2,5 tỷ USD, tăng 25% so với cùng kỳ. Các mặt hàng như thuỷ sản, hạt điều, gỗ, cà phê... cũng ghi nhận tốc độ tăng trưởng tốt trong 7 tháng năm 2024.

Tăng mua nhiều loại nông sản Việt nhưng Trung Quốc lại giảm mạnh nhập khẩu gạo và hồ tiêu từ Việt Nam trong những tháng đầu năm nay. Cụ thể, tính đến hết tháng 7/2024, xuất khẩu hồ tiêu sang thị trường Trung Quốc chỉ đạt 8.000 tấn, giảm mạnh gần 85% so với cùng kỳ năm ngoái. Tương tự, xuất khẩu gạo sang thị trường tỷ dân này 7 tháng năm 2024 đạt 130,8 triệu USD, giảm mạnh 68,4% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo số liệu thống kê, năm 2012, Trung Quốc là khách hàng lớn nhất của gạo Việt Nam xuất khẩu, với kim ngạch 898 triệu USD, chiếm 27,5% tổng giá trị xuất khẩu gạo. Giá trị xuất khẩu gạo Việt sang Trung Quốc giai đoạn 2012-2016 duy trì tương đối ổn định. Năm 2017, xuất khẩu gạo sang thị trường này tăng đột biến, đạt gần 1,03 tỷ USD, chiếm gần 40% trong tổng giá trị xuất khẩu gạo của nước ta.

Tuy nhiên, xuất khẩu gạo sang thị trường Trung Quốc lao dốc khi năm 2018 chỉ đạt khoảng 640 triệu USD. Đến năm 2019, kim ngạch xuất khẩu sụt giảm còn 240,3 triệu USD. Với con số này, Trung Quốc từ vị trí thị trường xuất khẩu gạo số 1 của Việt Nam rơi xuống vị trí số 3. Năm 2021, Trung Quốc nằm trong Top 5 thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam. Tuy nhiên, năm nay, xuất khẩu gạo sang thị trường này lại giảm mạnh.

Cá tra Việt Nam đối mặt với sự cạnh tranh trên thị trường quốc tế

 Cá tra xuất khẩu Việt Nam đối mặt với sự cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Ảnh minh họa

Cá tra Việt Nam được xuất khẩu đến gần 140 quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, mặt hàng này đang phải đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường quốc tế.

Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, nửa đầu tháng 7/2024, xuất khẩu cá tra Việt Nam đạt 85 triệu USD, tăng 22% so với cùng kỳ năm 2023. Lũy kế xuất khẩu tính đến ngày 15/7/2024 đạt hơn 1 tỷ USD, tăng 6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Thống kê từ số liệu của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản (VASEP), trung bình mỗi tháng xuất khẩu cá tra mang về hơn 150 triệu USD, chiếm 20-22% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành và chỉ đứng sau mặt hàng tôm do đây là sản phẩm có giá thành cao hơn.

Cũng theo VASEP, các thị trường lớn nhất tiêu thụ cá tra Việt Nam bao gồm Trung Quốc, Mỹ, EU và các quốc gia thuộc CPTPP. Tuy nhiên, cá tra Việt Nam đang phải đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các loại cá thịt trắng khác.

Cụ thể, cá tuyết được coi là “vua” của các loại cá thịt trắng nhờ giá trị thương hiệu cao, chất lượng thịt tốt và giá trị dinh dưỡng dồi dào. Tuy nhiên, giá thành cao và nguồn cung hạn chế là những rào cản lớn.

Tại Mỹ, cá tuyết là loại cá thịt trắng được tiêu thụ nhiều nhất, đặc biệt là phile cá tuyết đông lạnh với mã HS 030471. Năm 2023, nhập khẩu sản phẩm này vào Mỹ đạt 475 triệu USD, giảm 22% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 27% tổng lượng cá thịt trắng nhập khẩu vào Mỹ từ thế giới.

Cá minh thái là một lựa chọn thay thế tốt cho cá tuyết nhờ vào vị ngọt, ít béo và giá cả phải chăng hơn. Mặc dù cá minh thái có giá cả ổn định và thường được sử dụng để chế biến các sản phẩm cơ bản như cá viên và cá fillet, loại cá này ít đa dạng về sản phẩm. Trung Quốc là thị trường tiêu thụ cá minh thái khá lớn.

Cá rô phi cũng giàu protein và các axit amin thiết yếu, giá thành của cá rô phi thường khá cạnh tranh trên thị trường. Cá rô phi, đặc biệt là sản phẩm phile cá rô phi đông lạnh, là sản phẩm được ưa thích tại Mỹ, chỉ sau phile cá tuyết cod. Theo Trung tâm Thương mại quốc tế (ITC), năm 2023, Mỹ nhập khẩu 372 triệu USD sản phẩm này, giảm 28% so với năm 2022.

Cá basa có nhiều điểm tương đồng với cá tra, nhưng cá basa thường có kích thước lớn hơn và thịt dày hơn. Tuy nhiên, chất lượng thịt của cá basa không đồng đều và thương hiệu chưa được xây dựng mạnh như cá tra.

Theo ITC, Việt Nam là nguồn cung thứ 2 trong cuộc đua xuất khẩu cá thịt trắng sang Trung Quốc, chỉ sau Nga. Nửa đầu năm nay, Trung Quốc nhập gần 80 nghìn tấn cá thịt trắng (chủ yếu là cá tra) từ Việt Nam, giảm 17% so với cùng kỳ năm 2023. Trong khi đó, nhập từ Mỹ đạt 45 nghìn tấn, tăng 57%; Na uy đạt 19 nghìn tấn, tăng 28%; từ Greenland đạt gần 5 nghìn tấn, tăng 188%...

Shopee chiếm hơn 71% thị phần bán lẻ online

Ảnh minh họa

Shopee đang là sàn thương mại điện tử chiếm thị phần áp đảo trên thị trường mua sắm trực tuyến tại Việt Nam, lên tới hơn 71% trong quý II vừa qua.

Số liệu được công ty phân tích và tư vấn phát triển kênh thương mại điện tử YouNet ECI đưa ra dựa trên mức mua sắm của người tiêu dùng trên 4 sàn thương mại điện tử lớn, gồm: Shopee, TikTok Shop, Lazada và Tiki.

Quý II vừa qua, người tiêu dùng chi hơn 87.000 tỉ đồng để mua sắm trực tuyến trên các sàn này. Trong đó, chi tiêu vào Shopee lên tới hơn 62.000 tỉ đồng. Đứng thứ 2 là TikTok Shop với hơn 19.000 tỷ đồng, chiếm 22% thị phần.

Báo cáo cũng cho hay tốc độ tăng trưởng của Shopee trong quý II vượt trội so với TikTok Shop. Nếu như tổng GMV TikTok Shop tăng trưởng 4,8% so với quý trước thì tổng GMV Shopee tăng trưởng đến 16,1% giúp nền tảng này chiếm thêm thị phần.

Nguyên nhân chính cho sự chênh lệch này nằm ở mức độ phụ thuộc vào nhóm ngành hàng Thời trang và Phụ kiện của Shopee và TikTok Shop. Cụ thể, nếu như nhóm ngành hàng Thời trang và Phụ kiện chỉ chiếm 24% trên tổng GMV của Shopee trong quý thì nhóm ngành hàng này lại chiếm đến 37,5% trên tổng GMV của TikTok Shop trên cùng thời gian. Khi nhu cầu cho sản phẩm Thời trang và Phụ kiện giảm trong quý II so với quý I (do quý I có Tết Nguyên Đán là cao điểm của ngành hàng) thì TikTok Shop đã chịu ảnh hưởng nhiều hơn Shopee.

Trong khi tổng giá trị giao dịch của nhóm ngành hàng Thời trang và Phụ kiện giảm 3% so với quý trước thì báo cáo của YouNet ECI chỉ ra tất cả các nhóm ngành hàng khác đều tăng trưởng về GMV. Trong đó, có những nhóm như Thực phẩm và Đồ uống; Mẹ và Bé tăng trưởng đến hai chữ số.

Báo cáo của YouNet ECI đặc biệt chỉ ra trong quý này tổng số lượng nhà bán có doanh thu giảm đến 26.000 so với quý trước. Tuy vậy, doanh thu trung bình của mỗi nhà bán lại tăng 9% và giá trị trung bình mỗi sản phẩm tiêu thụ trên thương mại điện tử cũng tăng 7% so với quý trước.

Giá xăng sẽ chấm dứt 5 phiên giảm liên tiếp vào ngày mai?

Giá xăng dầu dự báo tăng trở lại vào ngày mai (15/8). Ảnh minh họa

Trước đà tăng của giá dầu thế giới những ngày qua, giá xăng dầu trong nước ngày mai (15/8) dự báo có thể tăng nhẹ. Nếu cơ quan quản lý không sử dụng các công cụ thuế, Quỹ Bình ổn, đây sẽ là phiên tăng trở lại của giá xăng sau 5 lần giảm liên tiếp.

Cập nhật dữ liệu giá xăng dầu nhập khẩu trên thị trường Singapore đến ngày 13/8 cho thấy, xăng RON 95 giao dịch ở mức 95,4 USD/thùng, xăng RON 92 là 91,03 USD/thùng, tăng khoảng 5 USD/thùng so với một tuần trước đó.

Theo các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu, trước đà tăng trở lại giá xăng dầu thế giới, giá xăng trong nước ngày mai (15/8) có thể chấm dứt đà giảm. Theo đó, giá xăng RON95 dự báo tăng 280 đồng/lít, xăng E5RON92 tăng 260 đồng/lít. Trong khi đó, giá dầu có thể tăng giảm đan xen. Trường hợp liên bộ sử dụng công cụ Bình ổn giá, giá xăng dầu có thể điều chỉnh ở mức khác.

Nếu đúng như dự báo, giá xăng trong nước sẽ có phiên bật tăng sau 5 lần giảm liên tiếp. Từ đầu năm đến nay, giá xăng đã tăng 16 lần, giảm 16 lần. Dầu diesel có 15 lần tăng và 15 lần giảm.

Ở kỳ điều hành gần nhất ngày 8/8, cơ quan điều hành quyết định giảm 900 đồng với xăng E5 RON 92 xuống còn 20.710 đồng/lít; xăng RON 95 giảm 930 đồng, xuống 21.670 đồng/lít. Giá dầu diesel giảm 730 đồng/lít, giá dầu hỏa giảm 680 đồng/lít và dầu mazut giảm 860 đồng/kg.

Bộ Công Thương đang xây dựng dự thảo nghị định xăng dầu mới, thay thế cho các nghị định trước đây như Nghị định 83, 95, 80 về kinh doanh xăng dầu. Theo đó, dự thảo đưa ra cơ chế mới để quản lý giá bán xăng dầu, với nội dung đáng chú ý là việc doanh nghiệp được quyết định giá xăng dầu nhưng không cao hơn mức trần (giá tối đa) quy định.

HOÀI TÂM tổng hợp