Bản tin Kinh tế - Thị trường ngày 15-2-2025: Xuất khẩu gạo năm 2025 đối mặt với nhiều thách thức

Cùng những tin tức đáng chú ý khác, mời Quý độc giả theo dõi: Doanh thu bán lẻ hàng hóa tháng 1 tăng 8,6%; Lãi suất ngân hàng đồng loạt tăng đầu năm 2025; Nhật Bản mở kho dự trữ gạo.

Xuất khẩu gạo năm 2025 đối mặt với nhiều thách thức

Ảnh minh họa

Các chuyên gia dự báo, xuất khẩu gạo của Việt Nam năm 2025 nhiều khả năng sẽ giảm cả lượng và giá so với con số kỷ lục của năm 2024.

Nguyên nhân là do nhu cầu suy yếu trong khi cạnh tranh gia tăng giữa các nước sản xuất. Dư địa cho xuất khẩu gạo năm 2025 còn rất ít trong bối cảnh mức nền của năm 2024 vốn đã ở mức cao trong khi có quá nhiều yếu tố bất lợi liên quan đến thị trường, đặc biệt là khi Ấn Độ nới lỏng lệnh hạn chế xuất khẩu gạo.

Từ cuối năm ngoái đến nay nhiều quốc gia trồng lúa lớn bước vào mùa vụ thu hoạch, trong đó có Việt Nam đang bước vào vụ thu hoạch Đông Xuân khiến giá gạo Việt Nam sụt nhanh. Đồng thời tâm lý của các nhà nhập khẩu cũng có nhiều nguồn mới nên họ cũng không vội ký với Việt Nam.

Do đó đơn hàng cuối năm ký giao trong dịp đầu năm nay cũng không quá nhiều. Các thương nhân đánh giá năm nay nguồn hàng cũng khá dồi dào. Tính đến nửa đầu tháng 1/2025, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đã giảm mạnh xuống mức thấp nhất trong hơn hai năm qua, trong khi giá gạo Ấn Độ vẫn ổn định gần mức thấp nhất trong 17 tháng và Thái Lan chạm đáy kể từ tháng 4/2023.

Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo xuất khẩu gạo của Việt Nam năm 2025 sẽ chỉ đạt 7,5 triệu tấn, giảm so với mức kỷ lục 9 triệu tấn vào năm ngoái. Năm 2024, Việt Nam là nước xuất khẩu gạo lớn thứ ba thế giới, sau Ấn Độ và Thái Lan, với các thị trường chính là Philippines và Indonesia. Xuất khẩu gạo của Việt Nam trong năm nay sẽ đối mặt với thách thức do nguồn cung có thể tăng từ Ấn Độ và nỗ lực cắt giảm nhập khẩu của Indonesia. Tuy nhiên, xuất khẩu sang Trung Quốc được dự báo sẽ cải thiện.

Trên thị trường xuất khẩu, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam hôm nay bình ổn giá so với hôm qua. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), hiện gạo tiêu chuẩn 5% ở mức 397 USD/tấn; gạo 25% tấm ở mức 372 USD/tấn; gạo 100% tấm ở mức 310 USD/tấn.

Doanh thu bán lẻ hàng hóa tháng 1 tăng 8,6%

Ảnh minh họa

Theo báo cáo Bộ Công thương vừa công bố, doanh thu bán lẻ hàng hóa tháng 1/2025 ước đạt 441,4 nghìn tỷ đồng, tăng 8,6% so với cùng kỳ năm trước.

Nhu cầu tiêu dùng nội địa tăng cao trong dịp Tết Nguyên đán cùng với sự phục hồi mạnh mẽ của du lịch đã góp phần tích cực vào tăng trưởng của ngành thương mại dịch vụ. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 1/2025 ước đạt 573,3 nghìn tỷ đồng, tăng 2,7% so với tháng trước và tăng 9,5% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2024 tăng 8,0%), nếu loại trừ yếu tố giá tăng 6,6% (cùng kỳ năm 2024 tăng 5,6%).

Đáng chú ý, doanh thu bán lẻ hàng hóa tháng 1/2025 ước đạt 441,4 nghìn tỷ đồng, tăng 8,6% so với cùng kỳ năm trước.

Trong đó, doanh thu bán lẻ hàng hóa của một số địa phương tăng cao so với cùng kỳ năm trước như Hải Phòng tăng 9,2%; Hà Nội tăng 9,0%; Quảng Ninh tăng 8,5%; Thành phố Hồ Chí Minh tăng 8,4%; Đà Nẵng tăng 7,9%.

Từ nay đến cuối năm, Bộ Công thương sẽ triển khai thực hiện các giải pháp nhằm kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy phát triển thị trường trong nước theo Chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Đồng thời phối hợp với các Bộ, ngành địa phương theo dõi sát diễn biến tình hình thị trường, bảo đảm đủ nguồn cung các mặt hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu người dân; tiếp tục đẩy mạnh công tác hỗ trợ tiêu thụ nông sản, thực phẩm; chú trọng công tác quản lý và phát triển hạ tầng thương mại…

Lãi suất ngân hàng đồng loạt tăng đầu năm 2025

Đầu năm 2025, hàng loạt ngân hàng điều chỉnh tăng lãi suất huy động. (Ảnh minh họa: Stockbiz)

Hàng loạt ngân hàng điều chỉnh tăng lãi suất huy động, tạo nên nhịp sóng tăng mới đầu năm 2025 trên thị trường ngân hàng.

Theo ghi nhận, trong nhóm ngân hàng Big4 Việt Nam có BIDV và Vietcombank vừa điều chỉnh tăng lãi suất huy động. Ở kỳ hạn tiền gửi 36 tháng, cả hai ngân hàng này điều chỉnh tăng lãi suất thêm 0,1%, hiện ở mức 4,8%/năm. Mặc dù chỉ tăng nhẹ 0,1%/năm nhưng đây là tín hiệu cho thấy các ngân hàng lớn đã bắt đầu tăng lãi suất huy động.

Trong khi đó, khối các ngân hàng thương mại cổ phần đồng loạt điều chỉnh tăng lãi suất ở nhiều kỳ hạn.

Viet A Bank điều chỉnh đồng loạt tăng lãi suất huy động các kỳ hạn từ 12 đến 36 tháng thêm 0,1%/năm cho các khoản tiền gửi tiết kiệm truyền thống lĩnh lãi cuối kỳ. Sau khi điều chỉnh, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 và 13 tháng tại ngân hàng này là 5,5%/năm. Lãi suất tiền gửi kỳ hạn 15 tháng là 5,6%/năm, kỳ hạn 18 tháng là 5,7%/năm, kỳ hạn 24 và 36 tháng là 5,8%/năm.

Ở các khoản tiền gửi online, Viet A Bank trả mức lãi suất cao nhất là 6,1%/năm cho kỳ hạn 36 tháng, lĩnh lãi cuối kỳ. Mức lãi suất 6%/năm được áp dụng cho kỳ hạn tiền gửi 18 và 24 tháng.

Techcombank cũng vừa điều chỉnh tăng 0,2% lãi suất huy động ở các kỳ hạn tiền gửi 1-11 tháng. Sau điều chỉnh, lãi suất kỳ hạn 1-2 tháng là 3,35%/năm, kỳ hạn 3-5 tháng là 3,65%/năm, kỳ hạn 6-11 tháng là 4,65%/năm, áp dụng cho các khoản tiền gửi online dưới 1 tỷ đồng.

Lãi suất huy động kỳ hạn dài trên 36 tháng đang được các ngân hàng nhỏ điều chỉnh vượt mốc 6%/năm, như Eximbank là 6,6%/năm, GPBank là 6,35%/năm.

Trên thị trường tiền gửi ngân hàng cũng đang tồn tại mức lãi suất cao đột biến lên đến 9%/năm nhưng chỉ áp dụng với khách hàng vip. Tại PVcomBank áp dụng mức lãi suất 9%/năm cho kỳ hạn 12 - 13 tháng, với số tiền gửi tối thiểu 2.000 tỷ đồng.

Tiếp theo là HDBank áp dụng lãi suất 8,1%/năm cho kỳ hạn 13 tháng và 7,7%/năm cho kỳ hạn 12 tháng, với điều kiện duy trì số dư tối thiểu 500 tỷ đồng.

MSB niêm yết lãi suất 8%/năm cho kỳ hạn 13 tháng và 7%/năm cho kỳ hạn 12 tháng. Điều kiện để hưởng mức lãi suất này là khoản tiền gửi tối thiểu 500 tỷ đồng từ các sổ tiết kiệm mở mới hoặc tự động gia hạn từ ngày 1/1/2018.

Dong A Bank áp dụng lãi suất 7,5%/năm cho tiền gửi kỳ hạn từ 13 tháng trở lên, với số tiền tối thiểu 200 tỷ đồng.

Nhật Bản mở kho dự trữ gạo

Chương trình dự trữ gạo quốc gia của Nhật Bản bắt đầu từ năm 1995. Ảnh minh họa

Chính phủ Nhật Bản sẽ giải phóng tới 210.000 tấn gạo dự trữ trong kho - để đảm bảo nguồn cung gạo trong bối cảnh giá cả tăng cao.

Chính phủ Nhật Bản sẽ giải phóng tới 210.000 tấn gạo dự trữ trong kho - để đảm bảo nguồn cung gạo trong bối cảnh giá cả tăng cao. Gạo dự trữ sẽ được giao cho những người bán buôn vào giữa tháng 3 tới, sau khi đấu thầu và đến cuối tháng 3 sẽ được bày bán. Lượng gạo từ kho chủ yếu là của vụ thu hoạch năm ngoái và số ít là từ vụ thu hoạch năm 2023.

Tháng trước, Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản đã nới lỏng chính sách cho phép giải phóng gạo dự trữ để chống lại tình trạng tăng giá, và hỗ trợ người dân sau những vụ thu hoạch kém.

Theo khảo sát của Chính phủ, giá bán lẻ trung bình một túi gạo Nhật Bản loại 5kg hiện ở mức 3.688 Yen (khoảng 24 USD), tăng đáng kể so với mức 2.023 Yen của năm ngoái. Lượng gạo dự trữ quốc gia đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 1999, do ảnh hưởng của điều kiện thời tiết bất lợi trong năm 2023, sự gia tăng đột biến của khách du lịch và tình trạng mua hàng tích trữ sau các cảnh báo thiên tai.

Trước đây, Nhật Bản chủ yếu sử dụng gạo dự trữ để ứng phó với thiên tai hoặc mất mùa, song đây là lần đầu tiên chính phủ can thiệp để khắc phục những bất ổn trong phân phối và chuỗi cung ứng. Theo hãng tin Kyodo, dù sản lượng lúa năm 2024 cao hơn năm trước khoảng 180.000 tấn nhưng lượng gạo thực tế phân phối ra thị trường vẫn hạn chế, làm dấy lên nghi vấn về tình trạng tích trữ trong giới nông dân và nhà buôn nhằm chờ giá tiếp tục tăng.

Số gạo dự trữ dự kiến sẽ được cung ứng cho các hợp tác xã nông nghiệp và doanh nghiệp phân phối từ giữa tháng 3 và chính thức có mặt trên thị trường vào đầu tháng 4. Chính phủ Nhật Bản cũng cam kết mua lại một lượng tương đương trong vòng một năm nhằm tránh tác động tiêu cực đến giá cả.

Nhật Bản hiện duy trì gần 1 triệu tấn gạo dự trữ tại khoảng 300 cơ sở trên toàn quốc. Trước khi kế hoạch xuất kho được công bố, một trong những kho lưu trữ tại tỉnh Saitama, với sức chứa khoảng 20.000 tấn, đã được mở cửa cho các phóng viên và cơ quan báo chí đến đưa tin.

Chương trình dự trữ gạo quốc gia của Nhật Bản bắt đầu từ năm 1995, sau khi một vụ mất mùa nghiêm trọng hai năm trước đó gây ra tình trạng khan hiếm và mua hàng hoảng loạn. Theo tờ Asahi Shimbun, mỗi năm Bộ Nông nghiệp Nhật Bản thu mua khoảng 200.000 tấn gạo để lưu trữ trong vòng năm năm trước khi xuất ra thị trường, chủ yếu phục vụ sản xuất thức ăn chăn nuôi.

HOÀI TÂM tổng hợp