Bản tin Kinh tế - Thị trường ngày 30-4-2025: Xuất khẩu tôm tiếp tục tăng cao

Cùng những tin tức đáng chú ý khác, mời Quý độc giả theo dõi: Đồng ý chủ trương Vietnam Airlines mua 50 máy bay thân hẹp; Bộ Công Thương thu hồi 10 giấy chứng nhận kinh doanh xuất khẩu gạo; Lùi thời gian điều hành giá xăng dầu sang ngày 5/5/2025.

Xuất khẩu tôm tiếp tục tăng cao

Quý I năm nay, ngành tôm Việt Nam ghi nhận kết quả ấn tượng. Ảnh minh họa

Trong quý I/2025, ngành tôm Việt Nam ghi nhận kết quả ấn tượng với kim ngạch xuất khẩu đạt 939 triệu USD, tăng 37% so với cùng kỳ năm 2024.

Theo số liệu từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), quý I năm nay, ngành tôm Việt Nam ghi nhận kết quả ấn tượng với kim ngạch xuất khẩu đạt 939 triệu USD, tăng 37% so với cùng kỳ năm ngoái

Trung Quốc tiếp tục là thị trường dẫn đầu, với kim ngạch xuất khẩu tăng 125% so với cùng kỳ năm ngoái. Mỹ là thị trường lớn thứ hai, tăng 11%. Thị trường EU cũng ghi nhận tăng trưởng khả quan với 33%. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đạt mục tiêu xuất khẩu tôm năm nay đạt 4 tỷ USD.

Không chỉ tôm, xuất khẩu cá tra quý I năm nay cũng đón nhận tín hiệu tích cực khi lũy kế xuất khẩu cá tra đạt hơn 465 triệu USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo số liệu từ Hải quan Việt Nam, xuất khẩu cá tra trong tháng 3 năm nay tăng 21% so với tháng trước. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy mạnh mẽ bởi nhu cầu tiêu thụ từ hai thị trường trọng điểm là Trung Quốc (bao gồm Hồng Kông) và Mỹ. Giá xuất khẩu trung bình của các sản phẩm cá tra cũng tăng 2%, đạt 2,28 USD/kg.

Từ ngày 2/4/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia và áp thuế đối ứng nhằm giảm thâm hụt thương mại, bảo vệ ngành sản xuất nội địa. Mức thuế 46% áp dụng cho hàng hóa Việt Nam, dù đã được tạm hoãn 90 ngày, tạo ra áp lực lớn cho doanh nghiệp tôm. Mỹ là thị trường quan trọng, chiếm khoảng 20% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm Việt Nam, với giá trị hàng năm dao động từ 800 triệu đến 1 tỷ USD. Nếu thuế được áp dụng chính thức từ tháng 7/2025, giá tôm Việt Nam tại Mỹ có thể tăng đáng kể, làm giảm khả năng cạnh tranh so với các đối thủ như Ecuador (thuế 10%), Ấn Độ (26%) hay Thái Lan (36%).

Ngoài thuế đối ứng, doanh nghiệp tôm Việt Nam còn đối mặt với hai vụ kiện chống bán phá giá (AD) và chống trợ cấp (CVD) tại Mỹ. Dù mức thuế CVD hiện tại đối với tôm Việt Nam là 2,84%, thấp hơn so với Ấn Độ (5,77%) và Ecuador (3,78%), các quy định khắt khe về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm có thể làm tăng chi phí tuân thủ, ảnh hưởng đến lợi nhuận.

Ngành tôm Việt Nam cũng đang đối mặt với làn sóng cạnh tranh mới từ các quốc gia như Ecuador, Ấn Độ và Indonesia. Ecuador tiếp tục dẫn đầu thế giới về sản xuất tôm, với mức tăng trưởng 3% trong năm 2025, nhờ vị trí địa lý gần Mỹ và chi phí logistics thấp hơn. Ấn Độ, dù chịu thuế 26% tại Mỹ, vẫn duy trì giá cạnh tranh nhờ sản lượng lớn và chiến lược đầu tư vào chế biến sâu. Trong khi đó, giá thành sản xuất cao tại Việt Nam, kết hợp với chi phí logistics tăng và nhu cầu tiêu thụ toàn cầu biến động, khiến ngành tôm khó duy trì lợi thế cạnh tranh.

Bên cạnh đó, nhu cầu tiêu thụ tại các thị trường lớn như Trung Quốc và EU đang chậm lại, với các nhà nhập khẩu thận trọng trong việc đặt hàng số lượng lớn. Tồn kho giá rẻ tại Mỹ cũng khiến khách hàng do dự mua tôm với giá cao, làm gia tăng rủi ro cho doanh nghiệp Việt Nam trong quý II/2025.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, để đạt mục tiêu 4 tỷ USD trong năm 2025, ngành tôm Việt Nam cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Trước hết, doanh nghiệp cần tận dụng các triển lãm quốc tế như Seafood Expo Global 2025 để quảng bá thương hiệu, tiếp cận khách hàng mới và cập nhật xu hướng tiêu dùng. Việc đầu tư vào công nghệ chế biến, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế như FDA, ASC, MSC, và xây dựng thương hiệu "Thủy sản Việt Nam" gắn với giá trị bền vững sẽ giúp tạo lợi thế cạnh tranh.

Về chính sách, Việt Nam đang đẩy mạnh đàm phán với Mỹ để giảm mức thuế đối ứng, đồng thời tận dụng các hiệp định thương mại tự do như CPTPP và EVFTA để mở rộng thị trường. Việc kiểm soát chặt chẽ nguồn gốc hàng hóa và tăng cường nhập khẩu từ Mỹ cũng là cách giảm áp lực từ chính sách thương mại của Mỹ.

Đồng ý chủ trương Vietnam Airlines mua 50 máy bay thân hẹp

Ảnh: Vietnam Airlines

Phó Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương mua 50 máy bay thân hẹp của Tổng công ty Hàng không Việt Nam để tăng cường năng lực khai thác, hiện đại hóa đội bay.

Ngày 29/4, Văn phòng Chính phủ cho biết vừa có Văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc về dự án đầu tư tàu bay thân hẹp của Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines).

Theo đó, Phó Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương mua tàu bay không cấp bảo lãnh Chính phủ. Phó Thủ tướng Chính phủ giao Vietnam Airlines chịu trách nhiệm toàn diện theo quy định của pháp luật.

Nằm trong chiến lược phát triển đội bay giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2040, kế hoạch đầu tư 50 máy bay thân hẹp là một trong những trụ cột quan trọng giúp Vietnam Airlines tăng cường năng lực khai thác, hiện đại hóa đội bay và mở rộng quy mô hoạt động.

Khoản đầu tư này hướng tới việc mở rộng mạng bay tầm ngắn và trung bình tại các thị trường trọng điểm như Đông Nam Á, Đông Bắc Á và nội địa – nơi nhu cầu vận chuyển tăng nhanh và cạnh tranh ngày càng cao.

Đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả khai thác, tiết kiệm nhiên liệu, giảm phát thải và hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững, dài hạn của Hãng hàng không Quốc gia.

Việc tăng cường đội bay thân hẹp cũng giúp Vietnam Airlines nâng cao khả năng linh hoạt khai thác, đồng thời mang đến thêm nhiều lựa chọn sản phẩm, dịch vụ cho hành khách.

Bộ Công Thương thu hồi 10 giấy chứng nhận kinh doanh xuất khẩu gạo

Bộ Công Thương đã thu hồi 10 giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo của thương nhân. Ảnh minh họa

Trong tháng 4/2025, Bộ Công Thương đã ban hành 10 quyết định thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo đã cấp cho thương nhân.

Theo thông tin từ Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương, ngày 21/3/2025 Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ký ban hành Quyết định số 831/QĐ-BCT về việc thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra việc kinh doanh xuất khẩu gạo của các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long.

Việc thành lập đoàn kiểm tra nhằm triển khai thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 21/CĐ-TTg ngày 4/3/2025 về việc điều hành đảm bảo cân đối cung cầu lúa gạo trước diễn biến thị trường thế giới và trong nước. Bên cạnh đó là chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại Thông báo số 99/TB-VPCP ngày 11/3/2025 của Văn phòng Chính phủ thông báo kết luận tại Hội nghị về sản xuất, thị trường lúa gạo; phòng chống hạn mặn vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Đoàn kiểm tra gồm đại diện Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Hiệp hội Lương thực Việt Nam, Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Môi trường địa phương.

Từ ngày 25 - 28/3/2025, đoàn kiểm tra liên ngành đã làm việc, kiểm tra 44 thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo trên địa bàn 6 tỉnh/thành phố (Long An, Tiền Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ, An Giang và Kiên Giang) thuộc 2 khu vực sản xuất lúa lớn của Đồng bằng sông Cửu Long cũng như của cả nước - Tứ giác Long Xuyên và Đồng Tháp Mười.

Kết thúc chương trình kiểm tra, Bộ Công Thương đã ban hành Thông báo số 83/TB-BCT ngày 16/4/2025 thông báo kết luận kiểm tra về việc kinh doanh xuất khẩu gạo của các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long. Bộ Công Thương đã ban hành 1 quyết định thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo theo quy định tại điểm đ, khoản 1, Điều 8 Nghị định số 107/2018/NĐ-CP ngày 15/8/2018 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo (thương nhân không duy trì đáp ứng điều kiện kinh doanh).

Cùng với đó, thực hiện chức năng quản lý nhà nước được giao tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP và Nghị định số 01/2025/NĐ-CP, trên cơ sở số liệu do Bộ Tài chính (Cục Hải quan) cung cấp và báo cáo của các Sở Công Thương, các thương nhân, Bộ Công Thương đã ban hành 9 quyết định thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo. Lý do là thương nhân không xuất khẩu gạo trong 18 tháng liên tục theo quy định tại điểm d Khoản 1 Nghị định số 107/2018/NĐ-CP

Như vậy, trong tháng 4/2025, Bộ Công Thương đã ban hành 10 quyết định thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo đã cấp cho thương nhân không tuân thủ quy định tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP và Nghị định số 01/2025/NĐ-CP.

Hiện nay, còn 152 thương nhân được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo.

Bộ Công Thương đang tiếp tục phối hợp với UBND các địa phương và các cơ quan quản lý nhà nước liên quan phối hợp xác minh, làm rõ và cung cấp thêm các thông tin đối với 10 thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo trước khi có phương án xử lý theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương đang theo dõi sát hoạt động, thành tích xuất khẩu của 152 thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo còn lại để tăng cường thực thi quy định pháp luật về kinh doanh xuất khẩu gạo, bảo đảm hiệu quả và hiệu lực thực thi quy định pháp luật.

Lùi thời gian điều hành giá xăng dầu sang ngày 5/5/2025

Bộ Công Thương vừa thông báo điều chỉnh thời gian điều hành giá xăng dầu trong kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5. Kỳ điều hành tiếp theo vào ngày 5/5/2025. Ảnh minh họa: TT

Bộ Công Thương vừa thông báo điều chỉnh thời gian điều hành giá xăng dầu trong kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5. Kỳ điều hành tiếp theo vào ngày 5/5/2025.

Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) vừa có thông báo số 589 gửi Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu; các thương nhân phân phối xăng dầu về thời gian điều hành giá xăng dầu trong dịp kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5, căn cứ theo quy định tại Nghị định số 80/2023/NĐ-CP, sửa đổi và bổ sung một số điều của Nghị định số 95/2021/NĐ-CP và Nghị định số 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu.

Thông báo nêu rõ, trường hợp thời gian điều hành giá trùng với ngày nghỉ lễ theo quy định thì được thực hiện như sau:

Nếu ngày thứ Năm trùng với ngày đầu tiên dịp nghỉ lễ, thời gian điều hành giá xăng dầu được thực hiện vào ngày thứ Tư liền kề trước đó. Nếu ngày thứ Năm trùng vào các ngày nghỉ lễ còn lại, thời gian điều hành giá xăng dầu được thực hiện vào ngày làm việc đầu tiên sau kỳ nghỉ lễ.

Trường hợp giá các mặt hàng xăng dầu có biến động bất thường, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân, Bộ Công Thương có trách nhiệm báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định thời gian điều hành giá xăng dầu cho phù hợp.

Cụ thể, theo quy định hiện hành, thứ Năm ngày 1/5/2025 là ngày nghỉ lễ Quốc tế Lao động (ngày nghỉ lễ thứ 2 của kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5/2025). Do vậy, việc điều hành giá xăng dầu liền kề sau kỳ điều hành ngày 24/4/2025 sẽ được thực hiện vào thứ Hai ngày 5/5/2025 (ngày làm việc đầu tiên sau kỳ nghỉ lễ).

Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) thông báo các Sở Công Thương và các thương nhân biết để thực hiện.

HOÀI TÂM tổng hợp