Bản tin Kinh tế - Thị trường ngày 6-6-2025: Lý do CPI tháng 5 tăng

Cùng những tin tức đáng chú ý khác, mời Quý độc giả theo dõi: Giá gạo xuất khẩu giảm mạnh; Gần 18,4 tỷ USD vốn FDI đổ vào Việt Nam trong 5 tháng, tăng 51% so với cùng kỳ; 5 tháng, Việt Nam xuất siêu 4,67 tỷ USD.

Lý do CPI tháng 5 tăng

CPI tháng 5 tăng 0,16% so với tháng trước.

Cục Thống kê, Bộ Tài chính cho biết, tháng 5 vừa qua, giá điện sinh hoạt tăng 0,84% do nhu cầu sử dụng điện tăng khi thời tiết chuyển hè. Giá điện tăng là một trong những nguyên nhân chính đẩy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 5 tăng 0,16% so với tháng trước.

Cụ thể, tháng 5 vừa qua, trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính, có 10 nhóm hàng tăng giá, riêng nhóm giao thông giảm giá. Cục Thống kê nhận định, giá thuê nhà, vật liệu bảo dưỡng nhà ở, điện sinh hoạt và ăn uống ngoài gia đình tăng là nguyên nhân chính làm CPI tăng.

Trong đó, chỉ số giá nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng cao nhất 0,73% so với tháng trước, tác động làm tăng CPI chung 0,14%. Giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở tăng do giá gạch, cát, đá, thép tăng khi nhu cầu xây dựng cao trong mùa thi công, nguồn cung một số vật liệu khan hiếm và chi phí sản xuất, vận chuyển tăng.

Giá thuê nhà cũng tăng do giá bán bất động sản ở mức cao nên nhu cầu thuê nhà tăng mạnh, trong khi chi phí bảo trì, vận hành tăng nên chủ nhà điều chỉnh giá thuê để bù đắp chi phí.

Giá điện, nước sinh hoạt đồng loạt tăng, tuy nhiên chỉ số giá tháng 5 phản ánh biến động trễ một tháng so với các mặt hàng khác do được tính dựa trên doanh thu và sản lượng tiêu dùng của tháng trước.

Hàng hoá và dịch vụ khác, nhóm văn hoá hoá, giải trí và du lịch, thiết bị đồ dùng gia đình, hàng ăn và dịch vụ ăn uống… cùng tăng giá. Giá dịch vụ du lịch trọn gói tăng 1,09% do nhu cầu du lịch tăng mạnh vào dịp nghỉ lễ và chuẩn bị cao điểm mùa hè.

Trong khi đó, giao thông là nhóm duy nhất có chỉ số giá tháng 5 giảm 0,42% so với tháng trước, tác động làm CPI chung giảm 0,04%. Nguyên nhân là chỉ số giá dầu diezen giảm 2,33%; chỉ số giá xăng giảm 1,2% do ảnh hưởng của các đợt điều chỉnh giá xăng dầu trong nước theo sát diễn biến thị trường thế giới.

Chỉ số giá vàng và chỉ số giá USD không nằm trong giỏ tính CPI. Chỉ số giá vàng tháng 5 tăng 10,47% so với tháng trước. Bình quân 5 tháng đầu năm 2025, mức tăng lên đến 35,37%. Theo Cục Thống kê, giá vàng trong nước biến động cùng chiều với giá vàng thế giới.

Đến ngày 28/5, bình quân giá vàng thế giới ở mức 3.305,71 USD/ounce, tăng 2,66% so với tháng 4/2025. Bất ổn chính trị toàn cầu và lo ngại về chiến tranh thương mại leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc khiến nhà đầu tư tìm đến vàng như một tài sản trú ẩn an toàn.

Trong khi đó, giá USD trong nước biến động ngược chiều với giá thế giới. Giá USD bình quân trên thị trường tự do quanh mức 26.147 VND/USD. Chỉ số giá USD tháng 5 tăng 0,68% so với tháng trước, do nhu cầu ngoại tệ phục vụ thanh toán xuất nhập khẩu tăng.

Lạm phát cơ bản tháng 5 tăng 0,33% so với tháng trước, và tăng 3,33% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 5 tháng đầu năm 2025, lạm phát cơ bản tăng 3,1% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức tăng 3,21% của CPI bình quân chung. Nguyên nhân chủ yếu do giá lương thực, thực phẩm, điện sinh hoạt, giá dịch vụ y tế là yếu tố tác động làm tăng CPI - nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản.

Giá gạo xuất khẩu giảm mạnh

Ảnh minh họa

Từ đầu năm 2025, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đã giảm xuống mức thấp nhất trong 9 năm qua. Do đó, dù sản lượng xuất khẩu gạo của Việt Nam vẫn tăng nhưng kim ngạch lại sụt giảm đáng kể do giá bán bình quân đi xuống. Áp lực từ nguồn cung dư thừa toàn cầu và sức mua chững lại từ các thị trường chủ lực đang khiến doanh nghiệp trong nước đối mặt nhiều rủi ro về lợi nhuận và thị phần.

Cụ thể, giá gạo 5% tấm chỉ còn 399 USD/tấn, thấp hơn 34 USD so với gạo cùng loại của Thái Lan . Giá gạo 25% tấm và 100% tấm cũng giảm mạnh, lần lượt còn 371 USD/tấn và 313 USD/tấn.

giá gạo xuất khẩu bình quân 5 tháng đầu năm 2025 ước đạt 516,4 USD/tấn, giảm 18,7% so với cùng kỳ năm 2024. Như vậy có thể thấy, giá bình quân gạo xuất khẩu trong 5 tháng đầu năm giảm tới 20% so với cùng kỳ, chủ yếu do nguồn cung toàn cầu tăng mạnh trong khi sức mua suy giảm.

Nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm này là do Ấn Độ nới lỏng lệnh hạn chế xuất khẩu gạo sau hai năm siết chặt, khiến nguồn cung trên thị trường quốc tế gia tăng, tạo áp lực cạnh tranh cho các nước xuất khẩu khác, trong đó có Việt Nam. Ngoài ra, nhu cầu nhập khẩu từ các thị trường lớn như Philippines và Indonesia cũng đang giảm sút khi các nước này đã tích lũy đủ dự trữ trong năm 2024 và chờ giá giảm thêm trước khi tái nhập khẩu.

Hiệp hội Lương thực Việt Nam dự báo xuất khẩu gạo năm 2025 có thể chỉ đạt khoảng 7,5 triệu tấn, giảm so với mốc hơn 9 triệu tấn năm 2024.

Gần 18,4 tỷ USD vốn FDI đổ vào Việt Nam trong 5 tháng, tăng 51% so với cùng kỳ

Ảnh minh họa

Theo báo cáo từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính), thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2025 ghi nhận những tín hiệu tích cực. Tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký vào Việt Nam đạt 18,39 tỷ USD, tăng mạnh 51,2% so với cùng kỳ năm trước.

Tính đến hết tháng 5/2025, vốn đăng ký cấp mới có 1.549 dự án được cấp phép với số vốn đăng ký đạt 7,02 tỷ USD, tăng 14,1% so với cùng kỳ năm trước về số dự án và giảm 13,2% về số vốn đăng ký. Trong đó, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo được cấp phép mới đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất với số vốn đăng ký đạt 4,17 tỷ USD, chiếm 59,4% tổng vốn đăng ký cấp mới; hoạt động kinh doanh bất động sản đạt 2,03 tỷ USD, chiếm 28,9%; các ngành còn lại đạt 820,1 triệu USD, chiếm 11,7%.

Trong số 65 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư được cấp phép mới tại Việt Nam trong 5 tháng qua, Singapore là nhà đầu tư lớn nhất với 2,12 tỷ USD, chiếm 30,2% tổng vốn đăng ký cấp mới; tiếp đến là Trung Quốc 1,81 tỷ USD, chiếm 25,8%; Nhật Bản 753,4 triệu USD, chiếm 10,7%; Đặc khu hành chính Hồng Kông (Trung Quốc) 607,7 triệu USD, chiếm 8,7%; Đài Loan (Trung Quốc) 412,4 triệu USD, chiếm 5,9%; Quần đảo Virgin thuộc Anh 260,8 triệu USD, chiếm 3,7%; Hàn Quốc 196,4 triệu USD, chiếm 2,8%.

5 tháng, Việt Nam xuất siêu 4,67 tỷ USD

Việt Nam xuất siêu 4,67 tỷ USD trong 5 tháng đầu năm 2025. Ảnh minh họa: KT

Theo số liệu Cục Thống kê (Bộ Tài chính) vừa công bố, tính chung 5 tháng qua, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt 355,79 tỷ USD, tăng 15,7% so với cùng kỳ năm trước, trong đó xuất khẩu tăng 14,0%; nhập khẩu tăng 17,5%. Cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu 4,67 tỷ USD.

Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 5/2025 đạt 39,6 tỷ USD, tăng 5,7% so với tháng trước. Trong đó, khu vực kinh tế trong nước đạt 8,61 tỷ USD, giảm 26,1%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 30,99 tỷ USD, tăng 20,1%. So với cùng kỳ năm trước, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 5 tăng 17%, trong đó khu vực kinh tế trong nước giảm 10,1%, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) tăng 27,7%.

Tính chung 5 tháng qua, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 180,23 tỷ USD, tăng 14,0% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, khu vực kinh tế trong nước đạt 49,62 tỷ USD, tăng 12,5%, chiếm 27,5% tổng kim ngạch xuất khẩu; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 130,61 tỷ USD, tăng 14,5%, chiếm 72,5%.

Trong 5 tháng đầu năm 2025, có 25 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 90,0% tổng kim ngạch xuất khẩu (có 7 mặt hàng xuất khẩu trên 5 tỷ USD, chiếm 67,3%).

Về cơ cấu nhóm hàng xuất khẩu năm tháng đầu năm 2025, nhóm hàng công nghiệp chế biến đạt 158,93 tỷ USD, chiếm 88,2%; nhóm hàng nông sản, lâm sản đạt 15,88 tỷ USD, chiếm 8,8%; nhóm hàng thủy sản đạt 4,21 tỷ USD, chiếm 2,3%; nhóm hàng nhiên liệu và khoáng sản đạt 1,21 tỷ USD, chiếm 0,7%.

HOÀI TÂM tổng hợp