Để sản xuất, tiêu thụ, xuất khẩu nông sản bền vững

Để sản xuất, tiêu thụ, xuất khẩu nông sản bền vững.mp3

Sản xuất, xuất khẩu nông lâm thủy sản đã mang về giá trị lớn cho nước ta những năm gần đây. Tuy nhiên, việc thay đổi chính sách thuế quan của một số quốc gia sẽ phần nào ảnh hưởng đến xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam tới đây. Thực hiện linh hoạt các giải pháp phù hợp, hiệu quả để chủ động ứng phó là việc làm cần thiết.

Thủy sản là thế mạnh xuất khẩu của Hậu Giang cũng như ĐBSCL.

Linh hoạt các giải pháp phù hợp

Những năm qua, sản xuất nông lâm thủy sản, nhất là lương thực nước ta luôn ổn định, duy trì được đà tăng trưởng khá, năm sau cao hơn năm trước, giá trị xuất khẩu nông lâm thủy sản năm 2024 đạt 62,5 tỉ USD, là mức cao kỷ lục từ trước đến nay. Thời gian gần đây, đặc biệt trong thời gian tới tình hình thương mại toàn cầu có thể sẽ có biến động mạnh do thay đổi chính sách thuế quan của một số quốc gia, nguy cơ ảnh hưởng đến sản xuất, xuất khẩu nói chung và sản xuất, tiêu thụ nông lâm thủy sản nói riêng. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để các ngành, các địa phương, doanh nghiệp và người dân đẩy mạnh chuyển đổi, đa dạng hóa sản phẩm, thị trường để sản xuất theo hướng bền vững.

Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong tháng 4-2025, kim ngạch xuất khẩu nông sản của Việt Nam đạt 5,47 tỉ USD, tăng 5,4% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 4 tháng đầu năm, giá trị xuất khẩu toàn ngành đạt 21,15 tỉ USD (tăng 10,7%), mang về xuất siêu gần 5,2 tỉ USD.

Mặc dù kết quả đạt được như vậy, nhưng để chủ động ứng phó với các tác động từ bất ổn thương mại, bảo đảm ổn định sản xuất, tiêu thụ nông lâm thủy sản, nâng cao thu nhập và đời sống cho người dân, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng vừa ký Công điện yêu cầu các bộ ngành, địa phương tập trung chỉ đạo bảo đảm sản xuất, tiêu thụ, xuất khẩu nông lâm thủy sản trong bối cảnh biến động thương mại toàn cầu. Thủ tướng yêu cầu theo chức năng, nhiệm vụ được giao, các ngành, địa phương tiếp tục theo dõi sát tình hình, diễn biến thương mại toàn cầu, chủ động chỉ đạo, triển khai kịp thời, linh hoạt các giải pháp phù hợp, hiệu quả để chủ động ứng phó với những thách thức do bất ổn thương mại; cung cấp thông tin kịp thời để các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu nông lâm thủy sản chủ động có các giải pháp chủ động thích ứng linh hoạt, hiệu quả với chính sách nhập khẩu, chính sách thuế quan của các nước nhập khẩu nhằm ổn định sản xuất, xuất khẩu nông lâm thủy sản.

Thủ tướng giao Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục tập trung chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp, nhất là lương thực, thực phẩm để bảo đảm nguồn cung đáp ứng đầy đủ nhu cầu trong nước, đồng thời phục vụ xuất khẩu, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống. Đồng thời, chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương đề xuất các giải pháp phù hợp để bảo đảm sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông lâm thủy sản, không để đứt gãy chuỗi cung ứng, ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống của Nhân dân. Tập trung chỉ đạo tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, phát triển nông nghiệp xanh, hữu cơ, tuần hoàn, bền vững, tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030.

Phối hợp với các Hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp và các địa phương rà soát quy hoạch, kế hoạch sản xuất theo hướng đa dạng hóa sản phẩm, đa dạng thị trường để chủ động thích ứng linh hoạt với biến động, nhu cầu mới của thị trường; đẩy mạnh xây dựng chỉ dẫn địa lý, thương hiệu sản phẩm, cấp mã số vùng trồng, vùng nuôi, xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc hàng hóa chặt chẽ, tránh gian lận thương mại, nhất là đối với các ngành hàng có nguy cơ lẩn tránh nguồn gốc xuất xứ cao. Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp, tập trung nghiên cứu, đưa vào sử dụng các giống cây trồng, vật nuôi mới cho năng suất cao, chất lượng tốt, thích ứng với biến đổi khí hậu; ưu tiên nghiên cứu ứng dụng công nghệ, hỗ trợ kỹ thuật phục vụ bảo quản, chế biến sâu, nhất là đối với những mặt hàng có giá trị cao (như tôm, cá tra, trái cây tươi) để chuyển từ xuất khẩu thô sang các sản phẩm tinh chế, đồ hộp phục vụ xuất khẩu và thị trường trong nước, nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm nông nghiệp...

Hệ thống kho lạnh giúp bảo quản nông sản đạt chất lượng, góp phần gia tăng giá trị xuất khẩu.

Chủ động thích ứng

Theo báo cáo của UBND tỉnh Hậu Giang, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa trực tiếp tháng 4 ước thực hiện được 102,805 triệu USD, giảm 22,78% so với tháng trước và tăng 19,93% so với cùng kỳ; lũy kế 4 tháng qua thực hiện được 403,43 triệu USD, tăng 16,78% so với cùng kỳ và đạt 30,25% kế hoạch năm. UBND tỉnh cũng đã yêu cầu các ngành chủ động tìm kiếm các đối tác kinh doanh, kết nối thị trường, nhằm góp phần tạo động lực tăng trưởng, kích hoạt tiêu dùng ổn định và tăng cường xuất khẩu trước ảnh hưởng của việc Hoa Kỳ áp thuế lên hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

Ông Phạm Tiến Hoài, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Hạnh Nguyên (Hạnh Nguyên Logistics), cho biết: Nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo quản và chế biến nông sản sau thu hoạch là một trong những khâu quan trọng nhằm tránh thất thoát, nâng cao chất lượng, giá trị và tăng tính cạnh tranh cho nông sản trên thị trường, Hạnh Nguyên Logistics quyết định tham gia vào đầu tư lĩnh vực cung cấp chuỗi dịch vụ logistics dành cho nông sản xuất khẩu với giai đoạn I chuyên cung cấp các dịch vụ như: dịch vụ vận chuyển, tuyển chọn, sơ chế cấp đông nhanh và đóng gói nông sản (công suất 50 tấn/ngày), cho thuê kho lạnh, kho mát bảo quản với sức chứa 15.000 pallets, dịch vụ khai thuê hải quan, dịch vụ cung cấp chứng nhận xuất xứ, kiểm dịch, đóng cont… Với phương châm “An toàn, Chất lượng và Kinh tế”, toàn bộ hệ thống thiết bị được lắp đặt theo công nghệ tiên tiến nhất của Mỹ và châu Âu.

Với những giá trị mà chuỗi dịch vụ logistics cho nông sản mang lại không những giúp giảm chi phí trong sản xuất nhất là chi phí logistics, đồng thời cải thiện chất lượng nông sản, tạo ra các thế mạnh giúp cho ngành nông sản Việt đủ sức cạnh tranh với các sản phẩm nông sản của các nước trong khu vực cũng như thế giới. Năm 2023, Hạnh Nguyên Logistics quyết định khởi công xây dựng giai đoạn II dự án nhà máy chiếu xạ với công suất 1.000 tấn/ngày đêm có thể giúp chiếu xạ nhanh chóng tất cả các mặt hàng như trái cây tươi, trái cây chế biến, nông thủy hải sản… bằng E-beam và X-ray trên máy gia tốc, cũng như tăng hệ thống kho bảo quản lên 23.000 pallets để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường nông sản đã hoàn thành và đưa vào hoạt động vào tháng 11-2024 với những tính năng ưu việt.

Theo ông Hoài, trong suốt quá trình phát triển, công ty đã không ngừng cải tiến, đổi mới và nâng cao chất lượng dịch vụ, luôn tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ trong quá trình cung cấp dịch vụ, quản lý hàng hóa; đặc biệt là logistics xanh như lắp đặt hệ thống điện năng lượng mặt trời, sử dụng pallets, vật liệu thân thiện với môi trường. Nhờ đó, những dịch vụ của Hạnh Nguyên Logistics cung cấp ngày càng được khách hàng tin tưởng và đón nhận một cách tích cực.

Hiện nay, Hạnh Nguyên Logistics cùng đồng hành và hỗ trợ cho các nhà máy, doanh nghiệp nông thủy sản xuất khẩu trong khu vực ĐBSCL góp phần tiết kiệm rất nhiều chi phí trong việc chế biến và xuất khẩu nông sản đặc biệt là chi phí logistics, đồng thời cải thiện chất lượng nông sản, tạo ra các thế mạnh giúp cho ngành nông sản Việt đủ sức cạnh tranh với các sản phẩm nông sản của các nước trong khu vực cũng như thế giới với một số mặt hàng trái cây tươi, trái cây chế biến như cấp đông, ép nước cô đặc, trái cây sấy như sầu riêng, xoài, thanh long, chanh dây, mãng cầu xiêm, nhãn, mít, tắc… với sản lượng ước tính hơn 100.000 tấn/năm.

Ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hậu Giang, cho biết: Bên cạnh phát triển công nghiệp, nông nghiệp thì Hậu Giang cũng ưu tiên phát triển lĩnh vực logistics dành cho nông sản xuất khẩu, nhằm để giúp nâng cao chất lượng và gia tăng giá trị cho sản phẩm nông nghiệp Việt Nam và khẳng định thương hiệu trên thị trường quốc tế. Việc phát triển lĩnh vực logistics sẽ góp phần giúp doanh nghiệp xuất khẩu mở rộng thị trường tiềm năng, tăng thêm sức cạnh tranh, tạo dựng thương hiệu, giá trị nông sản vốn là thế mạnh của ĐBSCL cũng như của Hậu Giang.

Trong Công điện của Thủ tướng mới đây cũng yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương theo dõi sát tình hình, chủ động chỉ đạo, triển khai các giải pháp bảo đảm sản xuất và tiêu thụ nông lâm thủy sản trên địa bàn. Các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu nông lâm thủy sản theo dõi sát thông tin diễn biến thương mại toàn cầu, nhất là chính sách thuế quan của một số thị trường truyền thống để điều chỉnh linh hoạt kế hoạch sản xuất, kinh doanh nhằm chủ động thích ứng linh hoạt, hiệu quả với biến động của thị trường; đẩy mạnh xây dựng chuỗi liên kết, đầu tư phát triển vùng nguyên liệu, hệ thống kho lạnh, ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất, chế biến sâu, bảo quản nông sản, xây dựng thương hiệu; thường xuyên nắm bắt chủ trương nhập khẩu nông sản của các nước, tránh để bị động, bất ngờ trước các biến động chính sách của quốc gia nhập khẩu; tăng cường mua dự trữ nông sản, thủy sản, nhất là trong thời điểm thu hoạch rộ để hỗ trợ tiêu thụ cho người dân và phục vụ chế biến sâu, nâng cao chất lượng sản phẩm...

HOÀI THU