Kinh tế tư nhân - Động lực phát triển mới

Kinh tế tư nhân - Động lực phát triển mới.mp3

Bài 2: Giải tỏa “cơn khát” cho kinh tế tư nhân

Giữa những khó khăn bủa vây, Nghị quyết 68 được xem là cú hích mạnh mẽ, thắp lên niềm tin về sự công bằng, minh bạch, tin tưởng vào chiến lược của Đảng, Nhà nước đối với khu vực kinh tế tư nhân, động lực quan trọng của nền kinh tế.

Tạo môi trường kinh doanh bình đẳng cho các doanh nghiệp là điều quan trọng.

Chìa khóa vàng

Ông Trương Gia Bình, Trưởng ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân trực thuộc Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính cho rằng, đã có doanh nhân ví việc áp dụng Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân như “nắng hạn gặp mưa rào”. Doanh nghiệp cho rằng “mưa rào” này là niềm hy vọng mới, kỳ vọng về sự “tin yêu” của Đảng, Chính phủ và Nhà nước. Doanh nghiệp mong muốn được Đảng, Chính phủ và Nhà nước hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi nhất để có cơ hội phát triển, đồng thời cam kết sẽ hết lòng cống hiến, chiến đấu để cùng nhau phục vụ sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. 

Còn theo ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam, Nghị quyết 66 và 68 của Bộ Chính trị thực sự là “chìa khóa vàng” mở cửa cho các doanh nghiệp vượt qua những rào cản lâu nay trong môi trường kinh doanh rất khắt nghiệt. Đó là một cuộc cách mạng nhận thức đối với vai trò của các doanh nghiệp tư nhân trong sự nghiệp xây dựng, phát triển kinh tế. Tuy nhiên, từ nhận thức đến hành động là một quá trình đòi hỏi cả hệ thống chính quyền các cấp cùng vào cuộc.

“Về cơ chế thanh kiểm tra, Nghị quyết 68 nêu rõ, mỗi năm chỉ thanh tra mỗi doanh nghiệp một lần nếu cần. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng nếu không cụ thể hóa và chỉ rõ đâu là cơ quan điều phối công tác thanh tra, kiểm tra thì vẫn xảy ra tình trạng kiểm tra chồng chéo doanh nghiệp. Chúng tôi rất mong được quan tâm, chỉ đạo để gỡ, giúp doanh nghiệp không bị vướng, vì một lần kiểm tra mất rất nhiều thời gian”, ông Nguyễn Quốc Hiệp bày tỏ.

Cũng theo ông Hiệp, trong quá trình áp dụng các luật mới, Chính phủ đều ra các nghị định, thông tư hướng dẫn cụ thể, nhưng có một số những quy định chưa thực sự hợp lý khi áp dụng vào các trường hợp cụ thể. Do đó, ông Hiệp kiến nghị, các văn bản pháp quy trước khi ban hành cần có sự đóng góp ý kiến của các chuyên gia, đối tượng trực tiếp bị chi phối một cách cụ thể; chất lượng các văn bản cần được kiểm tra chặt chẽ vì việc sửa một văn bản gây ra rất nhiều lãng phí cho các doanh nghiệp cả về thời gian và tiền bạc.

“Hiện nay, chúng ta đang phấn đấu giảm 30% thủ tục hành chính. Chúng tôi cho rằng để đơn giản thủ tục hành chính có 2 khâu. Thứ nhất, cần giảm bớt các thủ tục pháp lý trong các bước đầu tư kinh doanh. Ví dụ cắt giảm trong khâu cấp phép đầu tư, điều chỉnh quy hoạch cấp phép xây dựng mà vừa rồi ngày 29-5, Thủ tướng có ký Công điện 78 gửi các bộ, ngành. Đối với các thủ tục không bỏ được, cần cụ thể cách điều hành, số hoá cách thực hiện và cần có thời gian cụ thể, địa chỉ chịu trách nhiệm. Riêng với lĩnh vực đầu tư bất động sản, cần có cơ quan thống nhất quy định thủ tục bắt buộc, tối giản quy trình đầu tư để hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện”, ông Nguyễn Quốc Hiệp chia sẻ.

Còn theo TS. Trần Đình Thiên cần tăng số lượng đại biểu Quốc hội là doanh nghiệp tư nhân để tham gia vào quá trình xây dựng Luật nhiều hơn. Điều này cũng liên quan đến đề xuất cần có nhiều nhà khoa học tích cực tham gia vào thiết kế luật, thể chế, chiến lược cho nền kinh tế, đặc biệt là nền kinh tế công nghệ cao, nền kinh tế số. Bởi theo TS. Trần Đình Thiên, không ai hiểu những đòi hỏi của nền kinh tế công nghệ cao, nền kinh tế thị trường hiện đại hơn các doanh nghiệp tư nhân và các nhà khoa học. Nghị quyết 68-NQ/TW đã thể hiện sự đổi mới chưa từng thấy trong quá trình làm cải cách thể chế của Việt Nam và đây thực sự là một thành công. Với thể chế này, chúng ta làm tốt quá trình hành động thì không gì là không thể đạt được.

“Tôi đề nghị chương trình triển khai Nghị quyết số 68 nên ráo riết thực hiện để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm nay. Trong bối cảnh tiềm ẩn nhiều nguy cơ như hiện nay, việc cởi trói cho doanh nghiệp, cởi trói cho các dự án để đạt tăng trưởng 8% và duy trì tốc độ tăng trưởng cao trong các năm sau đó sẽ tạo điều kiện để chúng ta đạt mục tiêu đã đề ra”, TS. Trần Đình Thiên bày tỏ.

Cũng theo TS. Trần Đình Thiên, Nghị quyết 68 đã mang tới những chuyển biến cụ thể, trực tiếp và mang tính đột phá. Nhưng để bảo đảm cho doanh nghiệp tư nhân phát triển, quan trọng nhất là môi trường kinh doanh bình đẳng, có sự tham gia của nhiều chủ thể chuyên nghiệp. Đặc biệt là thị trường chất xám, thị trường rất quan trọng đối với khu vực kinh tế tư nhân và quyết định việc các doanh nghiệp tư nhân có bứt phá được hay không. TS. Trần Đình Thiên cho rằng phải tập trung vào xử lý những vấn đề của thị trường đất đai, thị trường tài chính, thị trường bất động sản để doanh nghiệp tư nhân Việt Nam tiếp cận được các nguồn lực này một cách thuận lợi và hiệu quả.

“Tôi đề nghị các cấp, các ngành đặc biệt quan tâm đến khu vực doanh nghiệp liên quan đến đổi mới sáng tạo, công nghệ cao. Nếu chậm trễ, chúng ta sẽ bỏ lỡ cơ hội. Trong thời đại hiện nay, nếu không có hệ thống pháp luật về sở hữu trí tuệ thực sự tốt thì sau này sẽ trở nên rườm rà, kém hiệu quả. Trong khi tới đây, nguồn lực quan trọng nhất để phát triển nền kinh tế chính là trí tuệ, sáng tạo”, TS. Trần Đình Thiên nhấn mạnh.

Đột phá từ thể chế đến hành động

TS. Cấn Văn Lực nêu các đề xuất Nghị quyết số 138 của Chính phủ, Nghị quyết số 198 của Quốc hội và mới nhất là Nghị quyết số 139 của Chính phủ đều là những định hướng then chốt, cần được triển khai đồng bộ. Đồng thời, cần sớm ban hành Nghị định về cơ chế hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, tiến tới việc áp dụng chính sách nộp thuế phù hợp cho khu vực này. Bởi lẽ, khu vực hộ kinh doanh hiện đang chiếm khoảng 23,5% GDP của Việt Nam.

Đẩy nhanh việc sửa đổi một số luật quan trọng, bao gồm Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Luật Doanh nghiệp và Luật Phá sản, tạo thuận lợi hơn cho sự phát triển của doanh nghiệp. Đồng thời, nâng cao vai trò của các hiệp hội doanh nghiệp và tiến tới luật hóa hoạt động của hiệp hội doanh nghiệp.

“Hiện nay, một số địa phương đang thực hiện sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp quận, huyện, dẫn đến nhiều hội, hiệp hội ở cấp quận, huyện gặp khó khăn trong hoạt động, nhất là tại Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội. Rất mong Thủ tướng Chính phủ sớm chỉ đạo để các địa phương có hướng tháo gỡ phù hợp cho vấn đề này”, TS. Cấn Văn Lực chia sẻ.

Cũng theo TS. Cấn Văn Lực, cần triển khai hiệu quả các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp và hộ kinh doanh, đặc biệt là trong các lĩnh vực đất đai, khoa học - công nghệ, vốn, nguồn nhân lực, cũng như chuyển đổi theo hướng xanh và bền vững. TS. Cấn Văn Lực kiến nghị: “Cần phát triển thị trường tài chính một cách cân bằng hơn. Rất mong Chính phủ tiếp tục thúc đẩy việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam ngay trong năm nay, đúng theo lộ trình đã đề ra. Đồng thời, sớm thành lập trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, với cách làm và mô hình phù hợp, nhằm tạo động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế”.

Đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho phép thành lập Quỹ bảo lãnh tín dụng ở cấp Trung ương và khởi động lại 28 Quỹ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các địa phương. Thành lập Quỹ hỗ trợ chuyển đổi xanh, trong đó có cơ chế hỗ trợ lãi suất 2% cho các doanh nghiệp chuyển đổi xanh; cho phép thúc đẩy mạnh mẽ hơn các quỹ đầu tư mạo hiểm, bởi vì đây mới là kênh vốn chính cho phát triển khoa học - công nghệ và chuyển đổi số, chứ không thể chỉ dựa vào nguồn tín dụng ngân hàng truyền thống trong các lĩnh vực này.

Cần đặt hàng cho các doanh nghiệp tư nhân lớn thực hiện một số chương trình, dự án trọng điểm quốc gia. Việc hỗ trợ cần dựa trên mức độ đóng góp thực tế của doanh nghiệp, chứ không chỉ căn cứ vào quy mô. Hỗ trợ doanh nghiệp tăng cường kết nối một cách thiết thực.

TS. Cấn Văn Lực cho rằng phải đổi mới mạnh mẽ phương thức xúc tiến thương mại và đầu tư hiện nay, hướng tới mô hình xúc tiến có trọng tâm, chủ động, thực chất và hiệu quả. Tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài, vừa để mở rộng không gian phát triển, vừa góp phần nâng tầm vị thế kinh tế đất nước trên trường quốc tế. Về câu chuyện nợ công, khâu tổ chức thực hiện cần được cải thiện mạnh mẽ hơn để đảm bảo hiệu quả trên thực tế. Cần hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu, thống kê và dữ liệu cho nền kinh tế nói chung và khu vực kinh tế tư nhân nói riêng.

“Giải pháp quan trọng mà Nghị quyết 68-NQ/TW đề ra chính là xây dựng đội ngũ doanh nhân có năng lực, có văn hóa, tuân thủ pháp luật và ứng xử theo chuẩn mực đạo đức kinh doanh. Đây không chỉ là yêu cầu của thời đại mà còn là đòi hỏi chiến lược mà Đảng và Nhà nước ta đang đặt ra đối với cộng đồng doanh nghiệp trong quá trình phát triển bền vững và hội nhập quốc tế”, TS. Cấn Văn Lực nhấn mạnh.

MỘNG TOÀN

Bài 3: Khai thông nguồn lực cho doanh nghiệp phát triển