Siết chặt kiểm soát an toàn thực phẩm nông, lâm, thủy sản xuất khẩu

Siết chặt kiểm soát an toàn thực phẩm nông, lâm, thủy sản xuất khẩu.mp3

Thời gian qua, Chi cục Chất lượng, Chế biến, Thị trường và Phát triển nông thôn tỉnh Hậu Giang đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cơ sở sản xuất cũng như người tiêu dùng trong việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm (ATTP), kiểm soát chặt chẽ chất lượng sản phẩm nông, lâm, thủy sản xuất khẩu.

Công nhân sơ chế thủy sản đảm bảo vệ sinh, phục vụ công tác kiểm soát ATTP trước khi xuất khẩu.

Tăng cường kiểm tra, siết chặt chất lượng

Từ đầu năm đến nay, Chi cục Chất lượng, Chế biến, Thị trường và Phát triển nông thôn tỉnh Hậu Giang đã thành lập và phối hợp 5 đoàn kiểm tra liên ngành, tiến hành kiểm tra 32 cơ sở sản xuất, kinh doanh nông, lâm, thủy sản; đồng thời thu 7 mẫu sản phẩm để phân tích các chỉ tiêu về ATTP. Qua kiểm tra, đa số cơ sở chấp hành tốt quy định, song vẫn còn một số tồn tại như chưa có bản cam kết ATTP, chưa khám sức khỏe định kỳ cho người lao động, hàng hóa quá hạn sử dụng… Chi cục đã xử phạt vi phạm hành chính 2 cơ sở với tổng số tiền 19 triệu đồng, nhắc nhở, yêu cầu khắc phục 3 cơ sở khác.

Đáng ghi nhận là việc chi cục đã phối hợp ngành chức năng hỗ trợ nhiều cơ sở sản xuất nông, lâm, thủy sản áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến như HACCP, ISO, nhằm đáp ứng yêu cầu của các thị trường xuất khẩu. Song song đó, tỉnh cũng đang triển khai các mô hình sản xuất an toàn theo hướng VietGAP, GlobalGAP và hữu cơ đối với rau, trái cây, cá nước ngọt.

Hiện nay, để được xuất khẩu vào các thị trường lớn như EU, Trung Quốc, Hàn Quốc, Hoa Kỳ,… các cơ sở chế biến nông, thủy sản bắt buộc phải có tên trong danh sách được cấp chứng nhận ATTP và đã trải qua quá trình thẩm định nghiêm ngặt. Theo Thông tư số 17/2024/TT-BNNPTNT, các cơ sở đủ điều kiện và đạt hạng ưu tiên sẽ được rút ngắn thời gian kiểm tra, cấp chứng thư, giảm thiểu chi phí và thời gian lưu kho.

Riêng thị trường Trung Quốc yêu cầu cơ sở xuất khẩu phải đăng ký mã số doanh nghiệp theo Lệnh 248, có hiệu lực 5 năm. Mỗi sản phẩm cần có bao bì, ghi nhãn đúng quy định, đảm bảo truy xuất nguồn gốc và không được thay đổi bản chất hàng hóa. Các yêu cầu này nhằm tăng cường kiểm soát thực phẩm từ khâu nuôi trồng đến chế biến và lưu thông.

Thực trạng nhỏ lẻ, tự phát - thách thức kiểm soát

Tuy có bước chuyển biến tích cực, song ngành nông nghiệp và môi trường tỉnh vẫn đang đối mặt với khó khăn trong việc kiểm soát ATTP do sản xuất còn nhỏ lẻ, phân tán, chưa có nhiều vùng sản xuất tập trung, chủ yếu mang tính tự phát. Một số cơ sở sau khi được công nhận đủ điều kiện ATTP nhưng chưa duy trì thực hiện đầy đủ theo quy định. Nhiều nông hộ còn thiếu kiến thức về vệ sinh môi trường, kỹ thuật sơ chế, bảo quản.

Ông Nguyễn Văn Tiến, Phó Giám đốc Công ty Ba Sương, thị xã Long Mỹ, chia sẻ: “Chi phí đầu tư cho chứng nhận ISO 9001 và HACCP ban đầu không nhỏ, nhưng đổi lại, sản phẩm được chấp nhận tại thị trường khó tính, nâng giá trị và uy tín của doanh nghiệp. Hiện tại, công ty đang xuất đi các thị trường Trung Đông như Nga, Ba Lan,… Tổng sản lượng xuất khẩu trong năm 2024 vừa qua đạt khoảng 500 tấn”.

Tương tự, chị Nguyễn Kim Thùy, Giám đốc HTX Kỳ Như, ở xã Thạnh Hòa, huyện Phụng Hiệp, cho biết: “Nguồn nguyên liệu để sản xuất chủ yếu được lấy từ các thành viên có liên kết với HTX, từ con giống bố mẹ sẽ cho sinh sản và cung cấp cho các thành viên, sau đó bao tiêu lại sản phẩm. Để kiểm soát sản phẩm an toàn, trước khi chế biến HTX sẽ gửi phân tích mẫu trước khi thu hoạch, trung bình 1 tháng sẽ gửi từ 20-30 mẫu, đảm bảo đạt sản phẩm sạch, an toàn cho người sử dụng. Nhờ đó, các sản phẩm tại HTX đã có cơ hội xuất khẩu sang các thị trường khó tính ngoài nước như Hàn Quốc, Mỹ…”.

Theo Chi cục Thống kê tỉnh Hậu Giang, 6 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh ước đạt 439,83 triệu USD, trong đó nhóm thủy sản chiếm 27,96%, tăng 3,31% so với cùng kỳ. Đây là tín hiệu tích cực nhờ sự nỗ lực trong kiểm soát chất lượng và áp dụng mô hình sản xuất an toàn.

Để phát huy hiệu quả, ngành chức năng khuyến cáo người dân và doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm quy định ATTP trong quá trình sản xuất - kinh doanh nông, lâm, thủy sản, cũng như mạnh dạn chuyển đổi từ sản xuất tự phát sang liên kết chuỗi giá trị. Bên cạnh đó, cần có sự liên kết chặt chẽ từ khâu sản xuất ban đầu, thu gom, sơ chế, chế biến đến cơ sở kinh doanh, thu mua, phân phối, chế biến nâng cao uy tín trách nhiệm cá nhân với cam kết chất lượng sản phẩm làm ra, đảm bảo uy tín thương hiệu nông sản của tỉnh và truy xuất được nguồn gốc sản phẩm. Tăng cường ứng dụng kỹ thuật, sử dụng vật tư nông nghiệp an toàn, sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu; sản xuất theo hướng VietGAP, Global GAP, hữu cơ,… nhằm nâng chất lượng nông sản.

MAI THANH