Bám nghề mưu sinh

Dù biết tác hại của khí thải ở các lò hầm than củi ảnh hưởng đến sức khỏe bản thân và gia đình, nhưng bao thế hệ người dân ở các xã Tân Thành, Đại Thành của thị xã Ngã Bảy và xã Phú Tân của huyện Châu Thành vẫn bám nghề truyền thống này để mưu sinh.

Nằm cách trung tâm thị xã Ngã Bảy gần chục cây số, gia đình bà Huỳnh Thị Tư, ở xã Tân Thành, đã gắn bó với nghề hầm than hơn 30 năm qua. Với 3 thế hệ theo nghề, những lò than củi nơi đây đang giúp gia đình bà có cuộc sống ổn định và nuôi con cháu ăn học thành tài.

Để hoàn thành một mẻ than củi phải trải qua hơn một tháng trời vất vả với rất nhiều công đoạn. Đầu tiên là mua gỗ nguyên liệu về hầm than và củi đốt lò. Nguyên liệu gỗ dùng để hầm than thường là bạch đàn, tràm, nhãn… do các thương lái khắp nơi, như: Cà Mau, Đồng Tháp… chở đến bán cho các chủ lò.

Công đoạn đưa gỗ nguyên liệu vào lò khá nặng nhọc nên hầu hết chủ lò đều thuê nhân công làm. Từ đó, góp phần tạo công ăn việc làm cho hàng trăm lao động tại chỗ và nhiều địa phương lân cận.

Bà Lệ năm nay 54 tuổi, ở ấp Đông An B, xã Tân Thành, có 7 năm làm nhân công cho các lò hầm than địa phương. Công việc chính của bà là lột sạch vỏ từng đoạn cây đã cắt sẵn trước khi đưa vào lò hầm, với khoản thu nhập khoảng 100.000 đồng/ngày để nuôi sống bản thân và mẹ già 87 tuổi.

Mỗi mẻ than thành phẩm phải mất từ 20-30 ngày đốt lửa cháy liên tục cả ngày lẫn đêm. Công đoạn này cực nhất, đồng thời đòi hỏi phải canh lửa để điều tiết nhiệt độ phù hợp, nếu không sẽ rất dễ làm cho than trong lò bị bể hoặc cháy khuyết.

Khi than “chín”, lò được “bế” trong khoảng 2 tuần mới nguội hẳn và lúc này mới có thể lấy than ra. Với thời gian gần 2 tháng, một lò than cho ra từ 10-14 tấn than thành phẩm, tùy lò lớn nhỏ.

Sau khi ra lò, than tiếp tục được phân loại, trong đó than nguyên khối có giá bán cao nhất, còn than bể, gẫy, vụn sẽ thấp hơn khá nhiều.

Than được các thương lái từ các nơi, như: Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Cần Thơ, tỉnh Sóc Trăng… đến mua tại lò, với giá bình quân khoảng 6.500 đồng/kg.

Dường như cuộc mưu sinh đã buộc những người làm nghề hầm than như bà Tư phải quen dần với khói bụi cùng nhọc nhằn và chấp nhận đánh đổi. Với 3 đời làm nghề hầm than củi, bà Tư giờ đã nghỉ ngơi, giao lại 7 lò cho 3 người con trai tiếp quản.

LÝ ANH LAM