Gam màu sáng - tối thể thao Việt Nam 2024

Có thành công và tiếc nuối trong năm 2024, là hành trang để ngành chuyên môn nhìn nhận thế mạnh, điểm yếu nắm bắt thực tế những điều kiện cần thiết đưa thể thao Việt Nam (TTVN) bước vào năm mới với nhiều kỳ vọng.

Tuyển Việt Nam giành vé vào chung kết ASEAN Cup 2024, mang đến gam màu sáng cho TTVN những ngày cuối năm 2024.

Tiếc nuối và điểm sáng

TTVN bắt đầu thể hiện sự hụt hơi ở đấu trường thế giới khi vận động viên gặp trở ngại trong hành trình giành vé và chưa có huy chương Olympic. Sau kỳ tích mang tên Hoàng Xuân Vinh ở Olympic 2016, TTVN trải qua 2 kỳ Olympic liên tiếp trắng tay, phản ánh thực tế sự phát triển thiếu bền vững. Hơn một thập kỷ đầu tư không ngừng nghỉ, vận động viên Việt Nam vẫn cho thấy khoảng cách chưa thể san lấp với thể thao châu lục và thế giới.

TTVN chững lại khi tuyển bóng đá nam bị loại ngay từ vòng bảng Asian Cup 2023 và tiếp tục trượt dài ở vòng loại World Cup 2026; futsal nam không thể giành vé dự World Cup…

Năm 2024, TTVN còn chứng kiến nhiều vụ bê bối trong nội bộ các đội tuyển. Công tác đào tạo và huấn luyện gặp vấn đề, khó khăn về chính sách hỗ trợ, thiếu vắng chuyên gia chất lượng cao… là nguyên nhân khiến các lứa vận động viên tài năng không thể bứt phá và giành thành tích cao.

Trong bối cảnh ảm đạm, TTVN vẫn có điểm sáng, như tuyển bóng chuyền nữ đạt thứ hạng tốt tại các giải châu lục, thế giới. Lần đầu tiên tuyển futsal nữ giành chức vô địch Đông Nam Á. Lê Quang Liêm đánh bại “vua cờ” Đinh Lập Nhân, mở ra chương mới cho cờ vua Việt Nam tại đấu trường Olympiad. Một số vận động viên trẻ môn cầu lông, boxing, cử tạ đạt thành tích tốt khi dự giải quốc tế…

Đặc biệt là tuyển bóng đá nam Việt Nam đã làm người hâm mộ hài lòng khi đặt chân vào chung kết ASEAN Cup 2024. Khoảnh khắc thăng hoa những ngày cuối năm làm vơi đi các vấn đề tồn đọng, tiếp lửa cho TTVN hướng tới năm 2025 với mục tiêu nâng cao thành tích trên trường quốc tế.

Tránh vòng lặp “thành công SEA Games, thất bại ASIAD và Olympic”

Dẫn đầu bảng tổng sắp huy chương 2 kỳ SEA Games liên tiếp nhưng không thành công tại ASIAD 19 và Olympic Paris 2024, cho thấy TTVN thụt lùi so với đà phát triển của thể thao châu lục, thế giới, đặt ra bài toán tạo sức bật mới để phát triển đúng kỳ vọng.

Nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á đang phát triển thể thao cả chiều rộng lẫn chiều sâu, những nhà vô địch SEA Games của họ thực chất ở đẳng cấp châu Á hoặc Olympic. Còn Việt Nam chỉ phát triển chiều rộng, xét về chiều sâu lại thiếu vận động viên kế cận, dựa quá nhiều vào tố chất của một số vận động viên tiềm năng chứ không có lộ trình bền vững. Khi họ không còn ở thời kỳ đỉnh cao, thành tích cũng dần đi xuống, nhiều vận động viên thành công vang dội tại SEA Games nhưng “im hơi lặng tiếng” đấu trường ASIAD và Olympic.

Thực tế, công tác tuyển chọn, đào tạo vận động viên trọng điểm để tranh chấp huy chương tại cấp độ thế giới của TTVN chưa đạt yêu cầu. Lực lượng vận động viên mỏng, huấn luyện viên còn hạn chế, hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị, nguồn kinh phí phục vụ công tác đào tạo thiếu, lạc hậu, tạo ra giới hạn trong huấn luyện, thành tích vận động viên.

Năm 2025, lần nữa trở lại SEA Games, TTVN cần dừng đặt mục tiêu tốp đầu toàn đoàn, mà thay vào đó, xem đây là bước chuẩn bị cho Olympic. Giữa các sân chơi sẽ có sự liên thông, đạt thành tích tốt tại SEA Games cũng là cách đầu tư cho tương lai ở Olympic.

Để vòng lặp “thành công SEA Games, thất bại ASIAD và Olympic” không tiếp diễn, ngành chuyên môn cần nhận thức đúng đắn về mục tiêu thực sự và nêu cao trách nhiệm vận động viên.

Việc thực hiện nhiều nhiệm vụ ở đấu trường quốc tế trong năm 2024 giúp xác định rõ vị trí của TTVN trên bản đồ thế giới. Dẫu còn nhiều tiếc nuối nhưng sẽ làm điểm tựa cho ngành quyết tâm thay đổi, chuyển mình, hướng tới những mục tiêu quan trọng.

TTVN cần xây dựng chiến lược dài hơi để tuyển chọn, đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ tài năng trẻ. Ứng dụng khoa học công nghệ thúc đẩy vận động viên bứt phá giới hạn bản thân. Câu chuyện huấn luyện và thi đấu không thể chỉ dựa vào kinh nghiệm cá nhân của huấn luyện viên mà phải xét trên thông số dữ liệu để xác định kế hoạch phát triển riêng.

Năm 2025 là giai đoạn bản lề để ngành chuyên môn bắt tay vào thực hiện nhiều kế hoạch giúp TTVN chuẩn bị cho các mục tiêu dài hơi, gần nhất là ASIAD 20 năm 2026 và Olympic năm 2028.

HỒNG NHUNG tổng hợp