Cần tập trung đầu tư nhiều vào nông nghiệp

(HG) - Ngày 15-3, tại thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị “Giải pháp phát triển bền vững ngành hàng lúa gạo đồng bằng sông Cửu Long”.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (hàng đầu, thứ hai từ trái sang) tham quan sản phẩm gạo trưng bày của các tỉnh ĐBSCL tại hội nghị. Ảnh: THÚY AN

Báo cáo từ Bộ NN&PTNT, đến cuối năm 2015, diện tích đất lúa vùng ĐBSCL là 4,3 triệu héc-ta, năng suất đạt gần 6 tấn/ha, sản lượng tăng gần 26 triệu tấn, chiếm gần 60% sản lượng lúa và 90% lượng gạo xuất khẩu cả nước. Riêng về xuất khẩu gạo, đến nay gạo Việt Nam đã có mặt tại 150 thị trường, trong đó Trung Quốc chiếm 38%, tiếp đến là Malaysia, Philippines, Bờ Biển Ngà mỗi thị trường 9%.

Trong năm 2016, xuất khẩu gạo đạt gần 4,9 triệu tấn với giá trị 2,1 tỉ USD, giảm 25,5% về số lượng và 20,5% về giá trị so với năm 2015. Theo đánh giá của các chuyên gia, điểm sáng duy nhất của xuất khẩu gạo trong năm 2016 là giá lúa gạo nội địa hầu hết đều tăng so với năm trước đó, đảm bảo thu nhập ổn định cho người dân. Đây cũng là năm duy nhất trong nhiều năm gần đây không phải thực hiện chính sách thu mua tạm trữ để bình ổn thị trường trong nước.

Tuy nhiên nhận định từ các ngành hữu quan, hiệu quả, giá trị gia tăng, khả năng cạnh tranh và phát triển thị trường lúa gạo nơi đây còn thấp. Cụ thể, tỷ lệ thất thoát chiếm 13,7%, trong khi các nước như Thái Lan, Ấn Độ chỉ 6%; tỷ lệ tấm 15%, chiếm hơn 1/3 lượng gạo xuất khẩu. Là nước có thế mạnh về nông nghiệp nhưng thu nhập của bà con nông dân chỉ đạt 30-40 triệu đồng/ha. Trong khi đó tại Thái Lan, con số này lại cao gấp 2,7 lần; Indonesia và Philippines là 1,5 lần.

Tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ: Thời gian qua, chúng ta đã nỗ lực và có khát vọng xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam nhưng đến nay vẫn chưa có phương pháp tốt nên không làm được. Sản xuất và xuất khẩu lúa gạo đang bộc lộ nhiều bất cập, vì thế các bộ, ngành cần tập trung đầu tư nhiều vào nông nghiệp, nhất là khoa học và công nghệ. Phải bỏ tư duy sản xuất chạy theo sản lượng, thay vào đó là sản xuất chuyên sâu, nâng cao giá trị của ngành hàng, làm theo quy trình hữu cơ, an toàn thực phẩm... Quy hoạch lại việc sản xuất, giải quyết tình trạng đất đai manh mún để hướng tới vùng chuyên canh lớn.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh, nếu muốn nâng cao thu nhập cho nông dân trước tiên cần cắt giảm các khâu trung gian thay vào đó là phát triển mối liên kết sản xuất, các tổ liên kết sản xuất và hợp tác xã. Ngoài ra, để mở đường cho ngành hàng lúa gạo vươn ra thế giới, cần bỏ ngay quy định, quy hoạch về thương nhân xuất khẩu gạo, đổi mới tổ chức và hoạt động của Hiệp hội Lương thực Việt Nam, thay đổi chính sách thuế, mở rộng quy định hạn điền, ưu tiên vốn trung và dài hạn cho doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp. Phía ngân hàng tham gia mạnh hơn trong hỗ trợ vốn trung hạn, dài hạn… để tái cơ cấu ngành lúa gạo theo hướng bền vững, chất lượng và tăng giá trị. 

THÚY AN