Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính: Cần tăng tốc, bứt phá hơn trong thực hiện Đề án vùng lúa chất lượng cao tại ĐBSCL

(HGO) - Chiều ngày 15-10, tại UBND thành phố Cần Thơ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự và chỉ đạo Hội nghị bàn giải pháp thúc đẩy triển khai Đề án phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030 (Đề án). Tham dự tại hội nghị, lãnh đạo tỉnh Hậu Giang có ông Đồng Văn Thanh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; cùng các sở, ngành liên quan của tỉnh.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị sớm có cơ chế, chính sách ưu tiên phù hợp cho Đề án vùng lúa chất lượng cao tại ĐBSCL.

Đề án được Chính phủ phê duyệt thực hiện từ tháng 11-2023, đến nay, Bộ NN&PTNT cùng 5 địa phương vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) và Viện nghiên cứu lúa gạo quốc tế tổ chức triển khai 7 mô hình thí điểm thực hiện Đề án và hiện các mô hình điểm đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Cụ thể, mô hình điểm theo Đề án đã giúp người trồng lúa giảm chi phí sản xuất 20-30% nhờ giảm trên 50% lượng giống, giảm trên 30% lượng phân đạm, giảm 2-3 lần phun thuốc bảo vệ thực vật, giảm khoảng 30-40% lượng nước tưới; đồng thời tăng năng suất 10% khi năng suất trong mô hình đạt 6,3-6,6 tấn/ha so với ruộng đối chứng đạt 5,7-6 tấn/ha; tăng thu nhập cho nông dân thêm 20-25% (lợi nhuận tăng thêm từ 4-7,6 triệu đồng/ha so với ruộng đối chứng); đặc biệt giảm trung bình 5-6 tấn CO₂/ha và tất cả sản lượng lúa thu hoạch đều được các doanh nghiệp đăng ký bao tiêu với giá mua cao hơn 200-300 đồng/kg.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính gặp gỡ lãnh đạo các địa phương thực hiện Đề án vùng lúa chất lượng cao tại ĐBSCL.

Với kết quả bước đầu khả quan của các mô hình thí điểm, cùng sự phấn khởi và đồng tình ủng hộ của nông dân, hợp tác xã trồng lúa; do đó Bộ NN&PTNT đã thống nhất chủ trương với các địa phương tiếp tục nhân rộng các mô hình canh tác bền vững, giảm phát thải ở 12 tỉnh ngay trong vụ Thu đông 2024 và Đông xuân 2024-2025 sắp tới.

Hội nghị có sự tham dự của đông đảo các bộ, ngành Trung ương và địa phương vùng ĐBSCL.

Tại Hậu Giang, đến nay tỉnh đã ban hành 2 kế hoạch, một nghị quyết triển khai thực hiện Đề án 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao. Bên cạnh đó, ngành nông nghiệp tỉnh đang triển khai thực hiện mô hình điểm cấp tỉnh được 180ha, tại 6/8 huyện, thị xã và thành phố của tỉnh; đồng thời các địa phương cũng thực hiện được 6 mô hình điểm cấp huyện, với diện tích gần 100ha. Bên cạnh đó, ngành nông nghiệp Hậu Giang đã và đang triển khai thực hiện 25 lớp tập huấn về quản lý rơm rạ cho nông dân của hợp tác xã (HTX), 15 lớp huấn luyện nông dân HTX về kinh doanh (FBS) và 15 lớp nâng cao năng lực cho HTX tham gia Đề án 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao.

Ông Đồng Văn Thanh (đứng), Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang, báo cáo tình hình triển khai Đề án ở Hậu Giang hiện nay tại hội nghị.

Bên cạnh những kết quả đạt được, tại hội nghị, lãnh đạo các địa phương thực hiện Đề án 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao tại vùng ĐBSCL đã chia sẻ những vấn đề còn khó khăn cần có giải pháp tháo gỡ. Điển hình là cơ chế, chính sách và việc huy động, bố trí nguồn lực triển khai Đề án vẫn còn những bất cập; kết cấu hạ tầng về tưới tiêu chủ động, cơ giới hóa đồng bộ phục vụ sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp chưa được đảm bảo đồng bộ trên quy mô vùng; nhiều vùng sản xuất lúa chất lượng cao chưa đảm bảo đầy đủ các tiêu chí đã ban hành; tình trạng đốt rơm rạ sau khi thu hoạch lúa vẫn còn diễn ra phổ biến, gây tác động xấu đến môi trường, phát thải khí nhà kính nhưng chưa có giải pháp giải quyết triệt để; có không ít hộ nông dân chưa mặn mà tham gia Đề án…

Quang cảnh hội nghị.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Đề án 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao có ý nghĩa rất lớn đối với người nông dân vùng ĐBSCL, cùng ngành hàng lúa gạo và với nhiệm vụ ứng phó biến đổi khí hậu nhằm hướng tới mục tiêu an toàn trước thiên tai, giảm phát thải khí nhà kính, đưa mức phát thải ròng về “0” theo đúng cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP 26. Do đó, mục tiêu đề ra là cần phải tăng tốc, bứt phá hơn trong quá trình thực hiện để sớm đạt các chỉ tiêu theo kế hoạch mà Đề án đề ra.

Về nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị các bộ, ngành liên quan của Trung ương sớm xem xét xóa bỏ các thủ tục hành chính rườm rà để các thủ tục thực hiện Đề án sớm đến với các địa phương. Trong đó, sớm đề xuất có cơ chế, chính sách ưu tiên phù hợp cho Đề án. Bên cạnh đó, việc quy hoạch vùng nguyên liệu của Đề án tại các tỉnh, thành phố phải mang tính ổn định, lâu dài gắn với ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật để tạo ra hạt gạo chất lượng cao, giảm phát thải; trong đó quan tâm việc phấn đấu xây dựng các thương hiệu lúa gạo đáp ứng nhu cầu không chỉ trong nước mà còn vươn ra thế giới.

Ngoài ra, Thủ tướng đề nghị các ngành có liên quan sớm nghiên cứu lập quỹ hỗ trợ thực hiện Đề án từ nhiều nguồn để giúp hỗ trợ các địa phương, người dân trong quá trình thực hiện được nhanh và đảm bảo tiến độ đề ra. Song song đó là đẩy mạnh triển khai các công trình, dự án phòng, chống biến đổi khí hậu gắn với việc bảo vệ các vùng lúa chất lượng cao để giúp người dân an tâm sản xuất, đồng thời tăng cường kết nối doanh nghiệp với nông dân nhằm tiêu thụ có hiệu quả sản phẩm lúa gạo cho bà con, cũng như gắn được những lợi ích để huy động sức mạnh của người dân cùng chung sức triển khai đề án được hiệu quả và thành công…

HỮU PHƯỚC