Đề xuất nhiều giải pháp tháo gỡ thực trạng trong lĩnh vực vật tư nông nghiệp

(HGO) - Sáng ngày 27-8, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan đã chủ trì hội nghị trực tuyến với 240 điểm cầu của ngành nông nghiệp các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL và một số doanh nghiệp về “Thực trạng và giải pháp quản lý sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), vùng trồng, cơ sở đóng gói nông sản”. Dự hội nghị tại điểm cầu trực tuyến của tỉnh Hậu Giang có ông Trần Chí Hùng, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh, cùng Hội Nông dân tỉnh và các đơn vị trực thuộc Sở NN&PTNT tỉnh. 

Quang cảnh tại điểm cầu trực tuyến của Sở NN&PTNT tỉnh Hậu Giang.

Cục Trồng trọt - Bộ NN&PTNT cho biết tại các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL, hiện lượng phân bón vô cơ đang được sử dụng cao hơn 35,3% so với trung bình toàn quốc, trong khi lượng phân hữu cơ sử dụng chỉ bằng 27,3% so với trung bình toàn quốc. Cá biệt, có tỉnh như Bến Tre có lượng sử dụng phân bón vô cơ cao gần gấp 4 lần lượng trung bình toàn quốc. Tương tự là thuốc BVTV hóa học được sử dụng tại khu vực ĐBSCL đang cao hơn mức trung bình toàn quốc là 71,9%, trong đó phải kể đến tỉnh Tiền Giang, Đồng Tháp có mức sử dụng thuốc BVTV hóa học cao gấp gần 3 lần so với trung bình toàn quốc. Nếu không sớm được giải quyết thì những vấn đề trên sẽ dẫn tới hệ lụy rất lớn không chỉ đối với môi trường, sức khỏe con người mà còn dẫn tới tình trạng kháng thuốc của sinh vật gây hại, suy giảm đa dạng sinh học của các loài thiên địch. Không chỉ có vậy, việc lạm dụng thuốc BVTV, phân bón còn làm tăng giá thành sản phẩm nên kéo theo làm giảm thu nhập của người nông dân.

Về nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, tại hội nghị, Sở NN&PTNT các tỉnh ĐBSCL chỉ ra là do nhận thức và trách nhiệm của cơ sở buôn bán phân bón, thuốc BVTV còn hạn chế và bị chi phối nhiều bởi các công ty sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp. Bên cạnh đó, người dân sản xuất nông nghiệp ở vùng ĐBSCL phần lớn đang canh tác theo truyền thống nên chưa cập nhật và chưa được tập huấn bài bản các kiến thức, kỹ năng sử dụng thuốc BVTV, phân bón. Đặc biệt là tình trạng “lách luật” đưa các hoạt chất thuốc BVTV có tác dụng phòng trừ sinh vật gây hại vào các cửa hàng vật tư nông nghiệp để bán dưới dạng chế phẩm đăng ký với cơ quan y tế tại nhiều địa phương, từ đó gây đến hiểu nhầm và sử dụng sai mục đích, kỹ thuật làm ảnh hưởng đến sức khỏe người dân và an toàn thực phẩm… 

Tình trạng nông dân lạm dụng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất vẫn là nỗi lo lớn của người tiêu dùng và ngành chức năng.

Để phần nào khắc phục tình trạng lạm dụng sử dụng vật tư nông nghiệp trong sản xuất, ngành chức năng các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL đã và đang triển khai đồng bộ nhiều chương trình, mô hình, dự án nhằm chuyển giao tiến bộ kỹ thuật trên các loại cây trồng để bà con nông dân sản xuất hiệu quả, giảm chi phí đầu tư, nhất là về vật tư nông nghiệp. Điển hình tại Hậu Giang, trên cây lúa tỉnh triển khai thực hiện mô hình “3 giảm 3 tăng”, “1 phải 5 giảm”, áp dụng mạ khay, máy cấy...; còn trên cây ăn trái, nông dân đang nhân rộng sản xuất theo quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (GAP) nhằm tạo ra sản phẩm an toàn phục vụ nhu cầu thị trường.

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan đề nghị các ngành liên quan và địa phương vùng ĐBSCL rà soát, xây dựng mới các cơ chế, chính sách, cũng như sửa đổi bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực quản lý, hướng dẫn sử dụng phân bón, thuốc BVTV và vùng trồng, cơ sở đóng gói đáp ứng yêu cầu của công tác BVTV trong tình hình mới. Bên cạnh đó, xây dựng và sớm trình ban hành danh mục thuốc BVTV, phân bón sử dụng trong nông nghiệp hữu cơ. Ngoài ra, cần thực hiện chuyển đổi, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân, doanh nghiệp và cán bộ quản lý địa phương về sử dụng thuốc BVTV, phân bón cũng như thiết lập và quản lý vùng trồng, cơ sở đóng gói hướng tới nền sản xuất nông nghiệp chuyên nghiệp. Trên cơ sở đặc thù của từng địa phương và từng loại cây trồng sẽ tiến hành đặt hàng các viện, trường, đơn vị nghiên cứu các đề tài nghiên cứu về sử dụng thuốc BVTV, phân bón... để nâng cao hiệu quả sử dụng; đồng thời xây dựng các mô hình thực tế về sử dụng phân bón, thuốc BVTV hợp lý, an toàn và hiệu quả để tổ chức nhân rộng. Mặt khác, các địa phương chú trọng xây dựng chuỗi liên kết sản xuất từ vùng trồng - cơ sở đóng gói - cơ sở xử lý - doanh nghiệp xuất khẩu đến cơ quan quản lý nhà nước và nước xuất khẩu để nông sản đạt sản lượng cao và tiêu chuẩn xuất khẩu với quy mô lớn…

Tin, ảnh: HỮU PHƯỚC