Quy hoạch vùng đầu tiên của cả nước: Phát triển theo nguyên lý thuận thiên có kiểm soát

(HGO) - Sáng ngày 3-11, Hội đồng điều phối vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) giai đoạn 2021-2025 đã tổ chức hội nghị trực tuyến với 13 tỉnh ĐBSCL dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, Chủ tịch Hội đồng, nhằm lấy ý kiến hoàn thiện Quy hoạch vùng ĐBSCL thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 - đồ án quy hoạch đầu tiên trong số 6 quy hoạch vùng của cả nước. Tại điểm cầu Hậu Giang dự có ông Đồng Văn Thanh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, cùng lãnh đạo các sở, ngành tỉnh.

Ông Đồng Văn Thanh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, phát biểu tại điểm cầu tỉnh Hậu Giang.

Quy hoạch vùng ĐBSCL thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 là đồ án quy hoạch có ý nghĩa chiến lược đối với sự phát triển của vùng nói chung và 13 tỉnh trong vùng nói riêng. Đây là đồ án quy hoạch đầu tiên trong số 6 quy hoạch vùng của cả nước, đã tập trung kế thừa hiện trạng phát triển của vùng ĐBSCL, tiếp cận hệ thống tư tưởng phát triển mới trên cơ sở đánh giá các tiềm năng lợi thế, nhận diện các thách thức của vùng và các tỉnh trong vùng.

Thời gian qua, ĐBSCL, vùng ven biển thuộc hạ lưu sông Mekong, chiếm khoảng 20% dân số, 12% diện tích cả nước, đã đạt được nhiều thành tựu trong phát triển kinh tế - xã hội, đóng góp 15,4% GDP của cả nước. Nơi đây đã hình thành nhiều khu vực sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp và du lịch tập trung, với quy mô ngày một lớn; đã trở thành trung tâm sản xuất nông nghiệp lớn nhất của Việt Nam. Tuy nhiên, có thể nói chưa bao giờ ĐBSCL lại đứng trước nhiều thách thức như hiện nay, đó là các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu và nước biển dâng, đặc biệt là quá trình hoạch định và triển khai các kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của vùng ĐBSCL còn nhiều bất cập. Điều đó đã và đang gây sức ép ngày càng lớn lên hệ thống hạ tầng, các đô thị và không gian sống của người dân trong vùng ĐBSCL, làm gia tăng nguy cơ thảm họa thiên nhiên trong hiện tại và tương lai.

Do đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 120 năm 2017 về phát triển bền vững vùng ĐSBCL thích ứng với biến đổi khí hậu, trong đó đặt ra nhiệm vụ xây dựng quy hoạch vùng ĐBSCL thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo phương pháp tích hợp, đa ngành mà Luật Quy hoạch quy định là việc làm tiên quyết; đồng thời cũng giao các cơ quan của Chính phủ huy động nguồn lực tăng thêm cho vùng ĐBSCL 2 tỉ USD để thực hiện các công trình trọng điểm, liên vùng, có sức lan tỏa cao để thực hiện được quy hoạch vùng ĐBSCL đã đề ra và nhằm mục tiêu tạo động lực tăng trưởng mới cho vùng.

Theo dự thảo Quy hoạch, phát triển vùng ĐBSCL dựa trên ba trụ cột kinh tế - xã hội - môi trường, trong đó môi trường và xã hội là nền tảng. Phát triển theo nguyên lý thuận thiên có kiểm soát, coi tài nguyên nước là yếu tố cốt lõi và lấy con người làm trung tâm, tận dụng những điều kiện tự nhiên phong phú để phát triển đa dạng nhưng hạn chế can thiệp thô bạo vào hệ thống tự nhiên. Phát triển kết cấu hạ tầng được coi là chiến lược quan trọng nhất của quy hoạch vùng để hướng tới những mục tiêu phát triển nói trên. Đặc biệt quan trọng là các hạ tầng giao thông, năng lượng, cấp nước sạch và kết cấu hạ tầng phục vụ việc chuyển đổi mô hình phát triển của vùng.

Phát biểu tại điểm cầu tỉnh, ông Đồng Văn Thanh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang, đồng thuận cao với quy hoạch, tính liên kết vùng thể hiện rất cao. Về cơ chế tài chính, đồng thuận với ý kiến các tỉnh và Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đề xuất. Về vấn đề đất lúa, đã xem phát triển công nghiệp là thế mạnh và cũng là cơ hội cho nên ưu tiên ĐBSCL về giao giảm diện tích đất lúa xuống được nhiều hơn để tỉnh đầu tư cho công nghiệp và các lĩnh vực phi nông nghiệp khác. Phát triển nông nghiệp ở Hậu Giang có khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, tỉnh cũng đề nghị nên đưa vào quy hoạch vùng để có quan tâm đầu tư, chỉ đạo để hoạt động đúng hướng. Ngoài ra, tỉnh cũng có Khu bảo tồn thiên nhiên Lung Ngọc Hoàng, tỉnh đã quy hoạch và kêu gọi đầu tư, phát triển và bảo tồn hệ sinh thái rừng nên tỉnh cũng đề xuất bổ sung vào quy hoạch…

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành nêu rõ, quy hoạch vùng ĐBSCL có ý nghĩa rất quan trọng. Cả nước có 6 vùng kinh tế - xã hội thì quy hoạch vùng ĐBSCL là quy hoạch vùng đầu tiên. Đây là vùng có nhiều tiềm năng lợi thế để phát triển, có động lực tăng trưởng lớn. Trung ương, Quốc hội, Chính phủ đã đề ra nhiều chủ trương, chính sách ưu tiên cho vùng để khai thác tối đa tiềm năng phát triển. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành tập trung cao cho phát triển kết cấu hạ tầng giao thông vùng ĐBSCL trong nhiệm kỳ này.

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành phát biểu chỉ đạo tại điểm cầu Trung ương.

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nhấn mạnh: ĐBSCL là vùng động lực đặc biệt quan trọng để phát triển kinh tế trong thời gian tới, nhất là các lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản, xuất nhập khẩu. Trong tương lai phát triển công nghiệp, thương mại, dịch vụ tiềm năng và đóng góp rất lớn, chiếm tới 15% GDP. Cần Thơ là trung tâm của vùng, tất cả kết nối giao thông giữa Cần Thơ và các địa phương cũng như văn hóa, thương mại, du lịch. Cơ chế chính sách các tỉnh đều thống nhất, đặc biệt nhấn mạnh chủ động xã hội hóa, khi có quy hoạch tốt, có các khu vực có lợi thế về thương mại thì vấn đề xã hội hóa rất dễ. Trên cơ sở quy hoạch của vùng, quy hoạch chuyên ngành Quốc gia, các địa phương chủ động kêu gọi đầu tư để tổ chức thực hiện quy hoạch. Ưu tiên số một cho phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, để phát huy vai trò vùng… Muốn phát triển kinh tế thì một phần vẫn phải giữ nông nghiệp nhưng vẫn phải ưu tiên cho đô thị, nhất là công nghiệp.

Tin, ảnh: NGỌC HƯỞNG