Anh em tranh chấp cả đất và cây trồng

Bà Huỳnh Thị Bướm cho rằng, tranh chấp di sản thừa kế của cha mẹ bà để lại được Tòa án nhân dân huyện Châu Thành xét xử sơ thẩm không đúng thực tế, thiệt thòi đến quyền lợi, nên bà liên tục chống án từ tháng 6-2011 đến nay. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa được cấp phúc thẩm giải quyết.

Theo bà Bướm, sinh thời, cha mẹ bà (ông Huỳnh Văn Cây và bà Bùi Thị Tôi) tạo lập được phần đất và căn nhà tại ấp Phú Trí A (nay là ấp Phú Thành), xã Phú Hữu, huyện Châu Thành, diện tích 14.600m2 (trong đó thửa 592 có 4.000m2 đất thổ cư và đất lâu năm khác), do mẹ bà đứng tên.

Bà Bướm cho biết: “Sau khi cha mẹ mất, ông Huỳnh Văn Nguồn (anh thứ ba) tự ý về ở trong căn nhà của cha mẹ và làm giấy tờ phân chia cho tôi và chị Huỳnh Thị Đẹp mỗi người 1 nền nhà và 1 công đất. Số cây cha mẹ trồng trước đây bị ông Nguồn chặt phá lập vườn mới, phần đất ruộng ông Nguồn tự ý lên bờ không thông qua chị em tôi. Cha mẹ tôi có 5 người con, phần đất ruộng, vườn được chia đều 5 phần; đối với căn nhà, đất thổ cư và cây ăn trái, hoa màu trên đất chia làm 4 phần (chị Huỳnh Thị Lệ từ chối không nhận), nhưng ông Nguồn không đồng ý chia.

Ông Nguồn cho rằng, tòa án không xem xét công sức của vợ chồng ông lên liếp trồng cây trên phần đất này.

Bà Huỳnh Thị Lệ (chị thứ hai) thừa nhận, cha mẹ bà chết có để lại căn nhà và đất, ông Nguồn là con trai sống chung với cha mẹ, căn nhà do bà, ông Nguồn và mẹ bà bỏ tiền ra cất. Đối với phần đất đã chia cho bà Bướm, bà Đẹp. Nay bà không yêu cầu chia di sản của cha mẹ để lại, nếu chia thừa kế theo pháp luật thì phần của bà sẽ tặng cho ông Nguồn.

Trong quá trình sử dụng, ông Nguồn đã lấp kênh và diện tích thực tế là 15.210m2, hiện trạng căn nhà cũng được ông Nguồn sửa chữa nâng cấp, không còn như cũ.

Vụ kiện được Tòa án nhân dân huyện Châu Thành xử sơ thẩm, quyết định: Công nhận giấy CNQSDĐ số 002223 ngày 14-10-1995 diện tích 14.600m2 do bà Bùi Thị Tôi đứng tên là di sản thừa kế, được phân chia 5 phần, ông Nguồn được hưởng phần của bà Lệ. Bà Huỳnh Thị Bướm được chia 1.672m2  đất, trong đó có 60m2 đất thổ cư bà đang quản lý sử dụng và giá trị đất theo phần còn thiếu 49.920.000 đồng; bà Huỳnh Thị Đẹp được chia 1 phần bằng giá trị 130.800.000 đồng; bà Huỳnh Thị Cương được chia 1 phần bằng giá trị 130.800.000 đồng. Ông Huỳnh Văn Nguồn được quản lý, sử dụng diện tích đất 12.928m2 theo giấy CNQSDĐ số 002223 cấp ngày 14-10-1995 do bà Tôi đứng tên. Ông Nguồn có trách nhiệm giao lại cho bà Bướm, bà Đẹp, bà Cương số tiền trên. Dành lối đi ngang 2m, dài từ đường công cộng đến đất bà Bướm đang ở và sử dụng…

Sau đó, bà Bướm và ông Nguồn đều làm đơn kháng cáo. Ông Nguồn cho biết: “Tôi sống chung với cha mẹ từ nhỏ, năm 1970 cha tôi mất, năm 2004 mẹ tôi mất để lại phần đất trên. Nay tôi đồng ý chia thừa kế, nhưng tòa án tính giá đất thực tế để phân chia, tôi không đồng ý. Vì tôi bồi đắp, tôn tạo từ lung bàu, kênh rạch cho đến nay thành khoảnh, lên liếp làm vườn mỗi năm mướn nhân công bồi đắp, phát dọn khoảng 50 triệu đồng. Hiện nay, các loại cây tôi trồng có từ 5 đến 10 năm tuổi, tòa án cấp sơ thẩm không xem xét tính đến công sức của vợ chồng tôi bỏ ra mấy chục năm nay. Tôi đã cho Huỳnh Thị Bướm 1 công đất, 1 nền nhà, bà Huỳnh Thị Đẹp 1 công đất, làm ruộng được 3 mùa thất quá thì bỏ đi, sau 10 năm về tôi cho 1 công khác. Nay bị thưa, bị mời hoài không làm ăn gì được, muốn lấy đất thì phải đền công bồi đắp, vốn của tôi bỏ ra.

Còn bà Bướm thì cho biết: “Đất của cha mẹ tôi để lại, trước đây tôi và mẹ đã lên liếp làm vườn phân nửa diện tích trồng cây. Hiện nay tôi đang canh tác sử dụng 1 nền nhà và 2 bờ. Tôi, bà Đẹp và bà Cương yêu cầu chia đều phần đất để canh tác, nhưng tòa sơ thẩm chia bằng tiền, chị em tôi không đồng ý. Tôi kháng cáo được Tòa án tỉnh đề nghị đóng tiền đo đạc, tiền thẩm định, nhưng quá lâu chưa được xét xử”.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Hồng Phong, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh, cho biết: Bà Bướm cho rằng, số cây của cha mẹ trồng để lại, còn ông Nguồn cho rằng ông trồng, trên lược đồ thể hiện có cây trồng, nhưng chưa được thẩm định. Hiện nay, các bên chưa thống nhất phần cây trồng, do đó cần thẩm định lại số cây cụ thể để có cơ sở xem xét. Tòa án đang chờ có kết quả thẩm định để đưa ra xét xử”.

Bài, ảnh: PHI YẾN