Chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp

Ngày 24-9-2021, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 116/NQ-CP về chính sách hỗ trợ người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động (NSDLĐ) bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) (Nghị quyết số 116). Đây là một chính sách rất nhân văn và cấp thiết trong tình hình hiện nay, bởi ảnh hưởng của dịch Covid-19 đã khiến cho hàng chục ngàn doanh nghiệp gặp khó khăn, hàng triệu người lao động bị giảm thu nhập, hoặc mất việc làm.

Trao đổi với phóng viên, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam Lê Hùng Sơn (ảnh) cho biết:

- Gói hỗ trợ NLĐ và NSDLĐ đang tham gia BHTN lần này thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước tới đời sống của NLĐ đang gặp khó khăn do đại dịch Covid-19. Đồng thời, thể hiện rõ tính nhân văn, nhân đạo của chính sách BHTN, cho thấy việc đảm bảo nguyên tắc về chia sẻ rủi ro, nguyên tắc đóng - hưởng được kết hợp với nguyên tắc công bằng. Cùng với các chính sách hỗ trợ từ các gói hỗ trợ khác của Chính phủ sẽ giúp cho NLĐ và cả NSDLĐ có điều kiện vượt qua khó khăn, ổn định đời sống, ổn định sản xuất và quan trọng là doanh nghiệp (DN) có cơ hội để tái tạo công ăn việc làm, thu nhập cho NLĐ.

Xin ông cho biết đối tượng thụ hưởng của Nghị quyết số 116 ?

- Theo Nghị quyết số 116, đối với NLĐ, đối tượng thụ hưởng là những NLĐ đang tham gia BHTN tại thời điểm ngày 30-9-2021 (trừ các đơn vị thuộc cơ quan nhà nước, lực lượng vũ trang, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội và các đơn vị sự nghiệp công lập được ngân sách nhà nước đảm bảo chi thường xuyên) và NLĐ dừng tham gia BHTN do chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc trong khoảng thời gian từ ngày 1-1-2020 tới hết 30-9-2021 có thời gian đóng BHTN được bảo lưu theo quy định của pháp luật về việc làm, không bao gồm người hưởng lương hưu hàng tháng. Còn đối với NSDLĐ là các doanh nghiệp đang tham gia đóng BHTN cho NLĐ. Dự kiến có khoảng gần 13 triệu NLĐ và 38.000 đơn vị sử dụng lao động được thụ hưởng các chính sách hỗ trợ này.

Đối với những NLĐ đang tạm hoãn hợp đồng lao động thì có được hỗ trợ theo chính sách này hay không, thưa ông ?

- NLĐ đang tạm hoãn hợp đồng lao động hoặc ngừng việc trong khoảng thời gian từ ngày 1-1-2020 đến ngày 30-9-2021 vẫn được hưởng chính sách.

Thủ tục để hưởng chính sách hỗ trợ ra sao, thưa ông ?

- Với quan điểm chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ và các Bộ có liên quan, BHXH Việt Nam đã dự kiến các quy trình thủ tục để triển khai gói hỗ trợ trên tinh thần quán triệt quan điểm “đảm bảo triển khai các bước hỗ trợ NLĐ, DN một cách đơn giản, thuận lợi, nhanh nhất và chính xác nhất”.

Đối với 38.000 đơn vị sử dụng lao động được giảm đóng từ 1% xuống 0% vào Quỹ BHTN trong thời gian 12 tháng (từ 1-10-2021 đến 30-9-2022) sẽ không phát sinh thủ tục hành chính. Cơ quan BHXH căn cứ vào dữ liệu trên phần mềm Quản lý thu BHXH, BHYT, BHTN, hàng tháng sẽ in ra bảng đối chiếu thanh toán số phải thu nộp. Trên bảng thanh toán đó chúng tôi sẽ loại trừ khoản đóng 1% vào quỹ BHTN của DN.

Đối với 13 triệu NLĐ, cơ quan BHXH sẽ dựa trên nền tảng dữ liệu công nghệ thông tin hiện có để xác định người hưởng gói hỗ trợ bằng mã số định danh tham gia BHTN và xác định thời gian tham gia BHTN. Tất cả các thông tin này đã sẵn sàng trong hệ thống dự liệu công nghệ thông tin của ngành BHXH Việt Nam.

Xin ông chia sẻ rõ hơn về việc chi trả cho NLĐ ?

- Đối với NLĐ hiện đang tham gia BHTN tại DN, chúng tôi sẽ chi trả qua tài khoản cá nhân. Bởi hiện nay, chúng ta đang thực hiện Nghị quyết của Chính phủ về việc tăng cường thanh toán không dùng tiền mặt. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, việc chi trả chính sách hỗ trợ cho NLĐ qua tài khoản vừa đảm bảo kịp thời, minh bạch đến tận tay NLĐ vừa đáp ứng chủ trương không dùng tiền mặt của Chính phủ cũng như đảm bảo tốt việc phòng, chống dịch Covid-19, tránh tiếp xúc trực tiếp. Theo đó, NLĐ đang làm việc tại DN chỉ cần cung cấp cho DN số tài khoản cá nhân; còn với những thông tin liên quan đến nhân thân cá nhân như số chứng minh nhân dân/căn cước công dân và thời gian tham gia BHTN của NLĐ cơ quan BHXH sẽ in sẵn ra để NLĐ đối soát.

Một số trường hợp đặc biệt khi NLĐ không thể mở được tài khoản cá nhân, cơ quan BHXH sẽ chi trả qua doanh nghiệp. Tuy nhiên, để đảm bảo sự kịp thời và minh bạch, BHXH Việt Nam khuyến nghị NLĐ nên nhanh chóng mở tài khoản cá nhân qua hệ thống các ngân hàng để có thể nhận được nhanh nhất và chính xác nhất.

Đối với NLĐ bảo lưu thời gian tham gia BHTN từ 1-1-2020 đến nay, những NLĐ đã ngừng việc, tạm hoãn hợp đồng lao động không ở DN, đã về các địa phương sẽ được cơ quan BHXH tỉnh/huyện sẵn sàng tiếp nhận đề nghị hưởng chính sách hỗ trợ của NLĐ, không phụ thuộc vào địa giới hành chính.

Thưa ông, với việc giảm mức đóng vào Quỹ BHTN cho NSDLĐ từ 1% xuống 0% có tác động như thế nào đến các DN ?

- Với 38.000 DN được giảm mức đóng từ 1% xuống 0% vào quỹ BHTN trong 12 tháng thì số tiền dự kiến sẽ là trên 8.000 tỉ đồng. Với số tiền giảm đóng này, DN sẽ có thêm chi phí sử dụng cho công tác phòng chống dịch tại DN cho NLĐ, đầu tư vào sản xuất kinh doanh góp phần tạo công ăn việc làm và thu nhập ổn định cho NLĐ.

Nghị quyết số 116 của Chính phủ yêu cầu triển khai thực hiện gói hỗ trợ này trong 3 tháng (từ 1-10-2021 đến 31-12-2021). Mới đây Bộ LĐ-TB&XH đặt ra quyết tâm hoàn thành việc triển khai gói hỗ trợ trong 1,5 tháng. Vậy ý kiến của BHXH Việt Nam thì sao, thưa ông ?

- Ngay sau khi Nghị quyết số 116 của Chính phủ được ban hành, với nền tảng công nghệ thông tin của ngành, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, cũng như BHXH các địa phương sẵn sàng: về nguồn dữ liệu để xác định các đối tượng cũng như mức hưởng; về lực lượng, con người, nguồn kinh phí để phục vụ việc triển khai, chi trả các chính sách hỗ trợ. Quán triệt tinh thần các Nghị quyết và với sự chỉ đạo quyết liệt, tôi cho rằng dự kiến tiến độ triển khai các chính sách hỗ trợ của Bộ LĐ-TB&XH là khả thi. Thậm chí, về phía ngành BHXH Việt Nam, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam chỉ đạo sẽ cố gắng hoàn thành sớm hơn nếu như DN và NLĐ tích cực phối hợp với cơ quan BHXH. Bởi, về phía BHXH Việt Nam công tác triển khai đã sẵn sàng, nhưng có khó khăn nhất định là khoảng 2,5 triệu lao động đang bảo lưu BHTN hiện nay đang về các địa phương. Chính vì thế sự vào cuộc của các cơ quan truyền thông, cấp ủy các chính quyền địa phương để tuyên truyền, phổ biến cho NLĐ thuộc đối tượng hưởng hỗ trợ chủ động đến với cơ quan BHXH cấp tỉnh, huyện là rất quan trọng. Đây là nhân tố quyết định việc có hoàn thành việc triển khai gói hỗ trợ đúng tiến độ hay không.

Xin trân trọng cảm ơn ông !

Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam