Nhân văn từ chế độ bảo hiểm xã hội cho nam giới khi vợ sinh con

Người chồng (có tham gia BHXH) được hưởng trợ cấp và hưởng chế độ thai sản khi vợ sinh con đã không còn là vấn đề mới. Tuy nhiên, từ ngày 1-7-2019, nếu vợ sinh con, chồng sẽ được hưởng nhiều chế độ thai sản hơn trước đây. Xoay quanh vấn đề này, chúng tôi có cuộc trao đổi với bà Nguyễn Thị Thanh Xuân (ảnh), Phó Giám đốc BHXH tỉnh Hậu Giang.

Trước tiên, xin bà cho biết cụ thể tính nhân văn trong việc chồng hưởng chế độ, trợ cấp BHXH khi vợ sinh là như thế nào, thưa bà ?

- Điều nhân văn nhất là, mặc dù vợ không tham gia BHXH bắt buộc, nhưng có chồng tham gia BHXH theo quy định với những khoảng thời gian cụ thể, thì người chồng vẫn được hưởng chế độ và hưởng trợ cấp khi vợ sinh con.

Cụ thể những điểm mới trong hưởng chế độ đối với nam có tham gia BHXH, khi vợ sinh là thế nào, thưa bà ?

- Theo Nghị định 38/2019/NĐ-CP của Chính phủ, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2014 và các văn bản hướng dẫn thi hành, chế độ thai sản đối với lao động nam được điều chỉnh, có nhiều thay đổi từ ngày 1-7-2019.

Cụ thể, khi vợ sinh con, người chồng cũng sẽ được hưởng các chế độ thai sản tương đương như: Hưởng trợ cấp một lần khi sinh con với mức trợ cấp 2.980.000 đồng (2 lần mức lương cơ sở)/con. Đối tượng được hưởng mức trợ cấp thai sản là lao động nam đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi vợ sinh con, có vợ không tham gia BHXH bắt buộc; lao động nam là chồng của người vợ nhờ mang thai hộ, đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng tính đến thời điểm nhận con trong trường hợp cả vợ và người mang thai hộ không tham gia BHXH bắt buộc hoặc không đủ điều kiện.

Ngoài ra, khi vợ sinh con, nam giới cũng được nghỉ làm trong các trường hợp sau: Đối với lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con thì trong khoảng thời gian 30 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh con được nghỉ 5 ngày làm việc nếu vợ sinh thường; 7 ngày làm việc khi vợ sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi; 10 ngày làm việc trong trường hợp vợ sinh đôi, từ sinh ba trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày làm việc; 14 ngày làm việc trong trường hợp vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật.

Đối với trường hợp chỉ có chồng tham gia BHXH mà vợ chết sau khi sinh con hoặc gặp rủi ro sau khi sinh mà không còn đủ sức khỏe để chăm sóc con theo xác nhận của cơ sở y tế có thẩm quyền thì người chồng sẽ được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 6 tháng tuổi.

Đối với trường hợp cả người chồng và người vợ đều tham gia BHXH mà người vợ chết sau khi sinh con thì người chồng được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản đối với thời gian còn lại của người vợ.

Đối với trường hợp người vợ tham gia BHXH nhưng không đủ điều kiện quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều 31 của Luật BHXH mà chết thì người chồng hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 6 tháng tuổi.

Còn nam giới khi nghỉ chăm con sẽ có mức hưởng BHXH ra sao, thưa bà ?

- Đối với nam giới khi nghỉ chăm con sẽ có mức hưởng BHXH như sau: Mức hưởng = 100% x (mức bình quân tiền lương: 24) x số ngày được nghỉ. Trong đó, nếu đã đóng BHXH từ 6 tháng trở lên tính tới thời điểm sinh con thì mức bình quân tiền lương bằng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 6 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ; nếu đóng BHXH chưa đủ 6 tháng thì mức bình quân tiền lương bằng mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng…

Đối với thủ tục để hưởng trợ cấp BHXH khi vợ sinh ra sao, thưa bà ?

- Hồ sơ gồm có:

+ Bản sao giấy khai sinh hoặc giấy chứng sinh và giấy xác nhận của cơ sở y tế đối với trường hợp sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi;

+ Trường hợp con chết: Bản sao giấy chứng tử của con hoặc trích sao hồ sơ bệnh án hoặc giấy ra viện của mẹ nếu con chết sau khi sinh mà chưa được cấp giấy chứng sinh;

+ Giấy xác nhận của cơ sở y tế trong trường hợp sinh con dưới 32 tuần tuổi hoặc sinh con phải phẫu thuật;

- Thời hạn nộp hồ sơ:

- Trong thời hạn 45 ngày, kể từ ngày trở lại làm việc người lao động phải nộp hồ sơ cho doanh nghiệp.

- Đơn vị trong thời hạn 10 ngày (kể từ ngày nhận đủ hồ sơ của NLĐ) phải nộp cho cơ quan bảo hiểm.

Chồng được hưởng trợ cấp 1 lần khi vợ không tham gia bảo hiểm được tính ra sao, thưa bà ?

- Lao động nam được hưởng thêm chế độ trợ cấp 1 lần khi thỏa mãn điều kiện:

- Lao động nam có vợ không đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản (không đóng hoặc đóng không đủ điều kiện) căn cứ theo điểm c khoản 2 Công văn số 3432/LĐTBXH-BHXH ngày 8/9/2016 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.

- Lao động nam phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi vợ sinh;

- Người chồng của người vợ nhờ mang thai hộ phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng tính đến thời điểm nhận con.

Mức trợ cấp 1 lần = 2 x Lương cơ sở tại tháng sinh con

Để biết thêm những chi tiết hoặc hồ sơ đối với việc hưởng chế độ BHXH dành cho chồng khi vợ sinh con, độc giả có thể liên hệ BHXH tỉnh Hậu Giang và cơ quan BHXH các huyện, thị xã, thành phố để được hướng dẫn cụ thể, chi tiết.

Xin cảm ơn bà !

HOÀNG NGUYÊN thực hiện đồng