Nhiều thiệt thòi khi người lao động nghỉ việc và chờ rút bảo hiểm xã hội một lần

Khi nhận bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần, người lao động sẽ thiệt thòi rất nhiều, bởi không có lương hưu hàng tháng và không có thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí để chăm sóc sức khỏe.

Ngành chức năng khuyến cáo người lao động cần cân nhắc rất kỹ trước khi quyết định nhận BHXH một lần.

Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh có 11.386 người nhận BHXH một lần. Theo bà Nguyễn Thị Thanh Xuân, Giám đốc BHXH tỉnh, có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc người lao động quyết định nhận BHXH một lần, song cơ bản vẫn là đời sống khó khăn và chưa hiểu đầy đủ về vai trò, vị trí quan trọng của BHXH như là “của để dành” do Nhà nước thực hiện để chăm lo cho người dân khi về già.

Theo quy định tổng mức đóng BHXH là 22% mức tiền lương hàng tháng. Trong đó, người lao động đóng 8%, người sử dụng lao động đóng 14%. Khi quyết định nhận BHXH một lần thì số tiền người lao động nhận được sẽ ít hơn nhiều so với số tiền đã đóng vào Quỹ BHXH. Cụ thể, một năm mức đóng BHXH bằng 2,64 tháng lương, trong khi người lao động chỉ nhận được số tiền tương ứng 1,5 tháng lương cho những năm đóng trước năm 2014 và 2 tháng lương cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi. Như vậy, người lao động mất đi 0,64 tháng lương mỗi năm. Còn nếu nhận lương hưu mỗi năm người lao động nhận được 12 tháng mức bình quân, ngoài ra còn được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu. Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân.

Ngoài ra, lương hưu không hưởng cố định mà điều chỉnh tăng theo chỉ số giá và mức tăng trưởng kinh tế hàng năm. Chính vì vậy, giữa 2 người cùng có điều kiện về thời gian và mức đóng BHXH, cùng độ tuổi thì tổng lợi ích bằng tiền của người hưởng lương hưu hàng tháng sẽ cao hơn nhiều khi hưởng BHXH một lần.

Để giữ chân người lao động trong hệ thống an sinh, hạn chế tình trạng rút BHXH một lần, bà Nguyễn Thị Thanh Xuân, Giám đốc BHXH tỉnh, chia sẻ: “Nếu trong thời điểm khó khăn người lao động không thể tham gia BHXH thì mọi người có thể bảo lưu thời gian đóng. Khi có đủ điều kiện thì tham gia BHXH bắt buộc hoặc tự nguyện cho đủ số năm còn thiếu để đủ điều kiện nhận lương hưu hàng tháng và được cấp thẻ BHYT với mức hưởng là 95% chi phí khám, chữa bệnh trong suốt thời gian hưởng lương hưu để chăm sóc sức khỏe khi về già”.

Rõ ràng chính sách BHXH đem lại cho người lao động những lợi ích rất lớn. Để giảm tình trạng hưởng BHXH một lần, giúp người lao động được thụ hưởng tối đa các quyền lợi dài hạn khi họ đến tuổi nghỉ hưu, dự thảo Luật BHXH đã có nhiều sửa đổi, bổ sung theo hướng gia tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần như: giảm điều kiện hưởng lương hưu (giảm từ 20 năm xuống 15 năm); hưởng trợ cấp hàng tháng trong trường hợp có thời gian đóng BHXH mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội; hưởng BHYT do ngân sách nhà nước đảm bảo trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng. Ngoài ra, người lao động trong thời gian bị mất việc chưa có việc làm còn được hưởng chính sách hỗ trợ về tín dụng nhằm giải quyết khó khăn tài chính trước mắt…

Bài, ảnh: BÍCH CHÂU