Giáo dục - đào tạo trên địa bàn Vị Thanh thời hòa bình, xây dựng

Sau ngày giải phóng 1975, Thị xã ủy chỉ định ban điều hành lâm thời về công tác giáo dục, để tiếp thu và quản lý cơ sở vật chất gần như nguyên vẹn của giáo dục các giai đoạn trước.

Học sinh tham gia sinh hoạt dưới cờ tại Trường THPT Chiêm Thành Tấn, thành phố Vị Thanh.

Thời điểm này, mạng lưới trường học gồm 12 trường tiểu học, 1 trường trung học công lập,1 trường trung học bán công, 1 trường trung học tư thục. Tiếp đó, thị xã chỉ đạo tiến hành huy động giáo viên, học sinh bước vào năm học 1975-1976 với 16 trường trung học, tiểu học, gồm 131 lớp, 6.139 học sinh, 119 giáo viên. Đồng thời nhận từ cấp trên về 41.648 cuốn sách giáo khoa, phân phối kịp thời cho các em học sinh có tài liệu học tập mới. Các trường nêu trên đều trở thành trường công, đổi gọi 3 cấp học: Cấp I, cấp II và cấp III.

Trên địa bàn thị xã có thêm các trường của tỉnh như: Trường bổ túc Văn hóa Công Nông, Trường thiếu sinh quân, Trường đào tạo cán bộ y tế.

Theo sách “Lịch sử Đảng bộ thị xã Vị Thanh”: Do chiến tranh nên có một số gia đình nghèo không có điều kiện cho con em học hành, nên số người mù chữ sau giải phóng tại thị xã Vị Thanh lên tới trên 1.500 người, họ phần lớn là dân lao động. Chấp hành Chỉ thị 221-CT/TW, Thị xã ủy, UBND thị xã và phòng giáo dục đã phát động chiến dịch diệt dốt, lấy tên “Mùa xuân diệt dốt lập công dâng Đảng”. Ngày 6-3-1977, trên 1.000 người tham gia phong trào, đi xuống các phường, khóm dạy cho những người mù chữ. Sau một thời gian ngắn, đã có 442 người thoát dốt.

Từ ngày 1-1-1978, thị xã Vị Thanh hợp nhất với huyện Long Mỹ; xuống cấp trở thành thị trấn Vị Thanh. Cấp thị trấn không còn quản lý trường học; hoạt động giáo dục chỉ mang tính phong trào, như bình dân học vụ, bổ túc văn hóa, xây dựng ấp văn hóa (trong đó, có tiêu chuẩn trường học khang trang, sạch, đẹp, xóa trường, lớp tre, lá học 3 ca). Trong thời gian dài gần 20 năm, do kinh tế ngân sách khó khăn, nên cơ sở vật chất các trường học, nhất là vùng ven xuống cấp trầm trọng nhưng không được sửa chữa. Một mặt, lại phát sinh các điểm, phòng học tre, lá, nên công tác giáo dục gặp nhiều khó khăn.

Từ thập niên 90 (thế kỷ XX), thực hiện chủ trương những năm văn hóa xã hội, cần kiệm xây dựng quê hương - tập trung cho cơ sở, nhiều điểm trường vùng ven và các xã Hỏa Lựu, Hỏa Tiến, Vị Tân,... được xây dựng, từng bước xóa lớp học ca 3. Huyện Vị Thanh đã đầu tư 415 triệu đồng cho lĩnh vực giáo dục, xây dựng được 53 phòng học, xóa được các lớp học 4 ca.

Do tình hình kinh tế càng khó khăn, nên từ năm 1989-1990, có đến 350 giáo viên toàn huyện Vị Thanh bỏ việc. Điều đáng mừng là tại các điểm trường thị trấn Vị Thanh, chỉ có vài ba trường hợp. Từ giai đoạn tiến hành công nghiệp hóa - hiện đại hóa (1995-1999), các mặt hoạt động kinh tế - xã hội chuyển biến dần theo hướng tích cực, với việc cho ngành giáo dục mở hệ B, lập lại trường bán công, nhà trẻ tư nhân,... Ngoài ra, còn có các trường dạy nghề cho thanh niên.

Đến năm 1999, thị xã Vị Thanh tái lập; rồi trở thành tỉnh lỵ Hậu Giang, đã mở ra thời kỳ phát triển mới cho hoạt động ngành giáo dục - đào tạo trên địa bàn Vị Thanh. Trong tiến trình đô thị hóa, khẳng định vị thế đô thị trung tâm tiểu vùng Tây sông Hậu - Bắc bán đảo Cà Mau, Vị Thanh còn phấn đấu trở thành trung tâm giáo dục - đào tạo của tiểu vùng, với sự ra đời của các công trình mới. Đó là sự chuyển hướng mạnh mẽ của hoạt động giáo dục - đào tạo trên địa bàn, đáp ứng nhu cầu nhân lực cho một tỉnh mới thành lập.

 Nếu những năm còn là cấp huyện và thị xã mới tái lập, công tác giáo dục - đào tạo chủ yếu ở các cấp học mầm non và phổ thông, thì đến giai đoạn trở thành tỉnh lỵ, hoạt động giáo dục trên địa bàn chuyển hướng mạnh sang đào tạo nguồn nhân lực, thông qua các trường chuyên nghiệp của tỉnh mới lập. Giai đoạn đầu tái lập thị xã (2000-2005), đáp ứng yêu cầu phát triển thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, công tác giáo dục - đào tạo được quan tâm đầu tư đáng kể. Kết quả, đã xóa được trường tranh, tre, lá và lớp học 3 ca; hoàn thành phổ cập giáo dục trung học cơ sở vào năm 2003. Việc huy động trẻ và học sinh đến trường luôn đạt tỷ lệ cao.

 Giai đoạn trở thành thành phố của tỉnh Hậu Giang, công tác giáo dục - đào tạo trên địa bàn Vị Thanh tiếp tục phát triển mạnh. Toàn thành phố xây dựng mới 7 trường, nâng tổng số trường học do thành phố quản lý là 30 trường (tăng 15 trường so với năm 2010). Trên địa bàn còn có 3 trường trung học phổ thông, do tỉnh quản lý.

Đặc biệt, thành phố đã hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi. Hầu hết giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn. Giai đoạn 2010-2015, thành phố đã xây dựng mới 51 công trình về giáo dục - đào tạo, tổng kinh phí đầu tư 173 tỉ đồng, vận động xã hội hóa phục vụ sự nghiệp giáo dục 29 tỉ đồng. Năm học 2011-2012, vận động 16.274 học sinh đến lớp, đạt 107,8% kế hoạch. Thời điểm năm 2015, có 22/30 trường đạt chuẩn quốc gia.

Điểm nổi bật của hoạt động giáo dục - đào tạo thời kỳ phát triển là sự quan tâm đầu tư hệ thống giáo dục chuyên nghiệp, thu hút đông đảo sinh viên, học sinh quanh vùng, là nguồn cung cấp nhân lực cho tỉnh và thành phố Vị Thanh.

VỊ THANH