Ngày giải phóng vẫn vẹn nguyên trong ký ức

Cách đây 49 năm, vào những ngày tháng Tư lịch sử, Chiến dịch Hồ Chí Minh với khí thế “thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng” liên tiếp lập nên những chiến thắng vang dội... Nhiều năm trôi qua, với những người lính Tiểu đoàn Tây Đô anh hùng, họ vẫn còn nhớ như in về ký ức, những giây phút lịch sử trong ngày toàn thắng.

Kỷ niệm 49 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, phóng viên Báo Hậu Giang được gặp lại những nhân chứng năm xưa.

Thiếu tướng Lê Thanh Sơn, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, nguyên Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Cần Thơ.

Thiếu tướng Lê Thanh Sơn, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, nguyên Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Cần Thơ: Quân ta với khí thế áp đảo

Ông Lê Thanh Sơn (Ba Ngay) thời điểm tháng 4-1975 là Tỉnh đội trưởng tỉnh Cần Thơ.

Ông kể: “Sau khi nghe Tỉnh ủy Cần Thơ triển khai kế hoạch giải phóng, hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ đều quyết tâm sống chết với quân thù trận cuối cùng. Do đã chuẩn bị sẵn sàng, ngay khi được lệnh tấn công, các cánh quân của Tiểu đoàn Tây Đô nhanh chóng triển khai theo 3 hướng: Tiểu đoàn Tây Đô 1, cùng Biệt động Cần Thơ, địa phương quân Châu Thành A tiến về Rạch Sung, vượt sông Cần Thơ để vào lộ Vòng Cung. Tiểu đoàn Tây Đô 2 do đồng chí Út Sương chỉ huy cùng Tiểu đoàn 303 của quân khu tiến theo hướng Xóm Chài. Đồng chí Bảy Thấy chỉ huy Tiểu đoàn Tây Đô 3 cùng với quân chủ lực Quân khu 9 hành quân qua Trà Niền, xã Nhơn Ái để vào lộ Vòng Cung...”.

Ngày 29-4, cuộc chiến đấu diễn ra vô cùng ác liệt trên cả tuyến Vòng Cung và các điểm vùng ven, cả hai bên cùng cầm cự nhau từng tấc đất. Đến trưa ngày 30-4-1975, khi nghe Tổng thống Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng trên sóng phát thanh, Tỉnh ủy Cần Thơ ra lệnh cho các lực lượng tiến công đồng loạt vào các mục tiêu đã chọn.

 Khi đó, Tiểu đoàn Tây Đô I, Đội Biệt động tỉnh Cần Thơ do tôi (thiếu tướng Lê Thanh Sơn - PV) lúc này là Tỉnh đội trưởng tỉnh Cần Thơ, trực tiếp chỉ huy tiến thẳng về Rạch Sung vượt sông Cần Thơ qua xã An Bình. Khoảng gần 12 giờ ngày 30-4-1975, khi cánh quân của tôi tiến đến mé sông Cần Thơ (đoạn gần Rạch Sung), thì thấy bên kia sông (đoạn Mỹ Khánh) có rất đông lính ngụy nhốn nháo, trong đó có cả xe tăng, thiết giáp chạy tới chạy lui theo lộ Vòng Cung.

Với khí thế áp đảo, quân ta nhanh chóng vượt sông rồi tiến về sở chỉ huy địch, đến cầu Đầu Sấu, quân ta cử một bộ phận ở lại bảo vệ cầu còn đơn vị đi tiếp. Khi đó, đơn vị huy động được 7 chiếc xe tăng của địch, bắt lính của ngụy lái xe chở quân ta tiến về sở chỉ huy của chúng khoảng 5km. Lúc này, khắp nơi trong Cần Thơ máy phóng thanh vang lên lời kêu gọi địch giao nộp vũ khí cho lực lượng cách mạng.

Đến 12 giờ, ta chiếm 2 trại giam: Khám lớn Cần Thơ và Khám Nha cảnh sát miền Tây, giải thoát hơn 6.000 tù chính trị và thường phạm bị địch bắt giam giữ. Số anh em này tình nguyện cùng lực lượng cách mạng truy bắt những tên tay sai của địch. Khi lực lượng quân giải phóng đến đài phát thanh, chúng tôi cử 1 tiểu đội ở đây để bảo vệ bộ phận chiếm đài phát thanh, đến 14 giờ 30 phút, quân ta làm chủ hoàn toàn Đài Phát thanh Cần Thơ, 15 giờ bản tuyên bố đầu tiên của Ủy ban nhân dân cách mạng tỉnh Cần Thơ do đồng chí Nguyễn Văn Lưu đại diện Ủy ban khởi nghĩa Cần Thơ đọc, được phát trên sóng của Đài Phát thanh Cần Thơ.

Cánh quân của tôi khi đó tiếp tục tiến vào sở chỉ huy địch là Dinh tỉnh trưởng, đến cổng sở chỉ huy không còn tên lính gác nào, chúng tôi xông thẳng vào sở chỉ huy giáp mặt với chuẩn tướng Mạch Văn Trường và yêu cầu tuyên bố đầu hàng vô điều kiện.

 Đến 18 giờ 30 phút ngày 30-4-1975, tỉnh Cần Thơ trung tâm đầu não của địch ở đồng bằng sông Cửu Long được giải phóng, đập tan toàn bộ hệ thống ngụy quân, ngụy quyền từ tỉnh đến cơ sở và bọn đầu não chỉ huy Mỹ - ngụy ở Vùng IV chiến thuật, góp phần vào thắng lợi chung giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

Đại tá Phạm Hồng Thấy, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn Tây Đô 3.

Đại tá Phạm Hồng Thấy, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn Tây Đô 3: Chớp lấy thời cơ tiến vào nội ô

Sáng ngày 29-4-1975, cuộc chiến đấu diễn ra vô cùng ác liệt trên cả tuyến lộ Vòng Cung và các điểm vùng ven. Địch tập trung pháo bắn phá khắp nơi, đưa lực lượng án ngữ ven sông, các kinh rạch nhỏ dọc lộ Vòng Cung để ngăn chặn, chúng còn huy động trung đoàn 33 và xe M113 yểm trợ.

 Đến đêm thì các lực lượng của ta đều bám được vào lộ Vòng Cung. Lúc này, ta được quân chủ lực của khu tiếp sức. Theo kế hoạch, lực lượng Tiểu đoàn Tây Đô được phân công đánh vào Vòng Cung, giải phóng chi khu Phong Điền, rồi đánh thẳng vào nội ô Cần Thơ.

Tôi nhớ rõ thời điểm ấy, theo kế hoạch sáng 30-4-1975, Tiểu đoàn Tây Đô 3 của tôi được giao nhiệm vụ đánh bức các đồn bót từ kinh Bà Hiệp đến lộ Vòng Cung, để mở cửa đón lực lượng Tây Đô 1 vào.

Từ tối ngày 29-4, Tiểu đoàn Tây Đô 3 đã tập kết tại điểm đóng quân, đào hào, đắp lũy, chuẩn bị công sự chiến đấu. Phía bên kia, địch chỉ cách chúng ta khoảng 60m, nhưng cả hai bên đều nghi binh. Đến sáng ngày 30-4, khi nghe Tổng thống Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng trên sóng phát thanh, tôi quyết định phải chớp lấy thời cơ, nhân lúc trời mưa lớn, cho toàn bộ lực lượng vượt sông tiến vào nội ô.

Các cánh quân của ta vừa tấn công bằng quân sự vừa làm công tác binh vận, ào ào vượt qua các lực lượng ngăn cản của địch tiến vào chiếm lĩnh những vị trí quan trọng. Đi đến đâu, địch đầu hàng, vứt súng ống, cởi bỏ quân phục chạy trốn đến đó. Ta chiếm xe thiết giáp địch làm phương tiện tiến nhanh vào nội ô thành phố. Hai bên đường cờ cách mạng treo rợp trời, người dân đổ xô ra đường đón quân giải phóng.

Khoảng 16 giờ 30 phút, ta đã chiếm Sở Chỉ huy Quân đoàn 4 và Vùng IV chiến thuật, buộc chúng ra lệnh cho các lực lượng, chi khu trong Vùng IV đầu hàng, rồi tiến thẳng vào dinh tỉnh trưởng giáp mặt tướng Mạch Văn Trường. Sau khi rước các đồng chí lãnh đạo vào dinh, thương lượng buộc địch hạ vũ khí đầu hàng, trong đêm đó và mấy ngày sau, chúng tôi cùng với các lực lượng phân công chiếm lĩnh, tiếp quản tất cả những cơ quan đầu não của địch, tiếp nhận, quản lý tù binh, vũ khí... với khí thế hân hoan của ngày đất nước thống nhất.

Đ.BẢO ghi