Phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ, Hậu Giang và Sóc Trăng

Từ sau Hội nghị Trung ương 11 đến nay, toàn hệ thống chính trị rất quyết tâm, quyết liệt, đồng lòng dốc sức thực hiện cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và thực hiện sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã, cấp tỉnh - một việc làm được đại bộ phận nhân dân ủng hộ, được thế giới quan tâm theo dõi như một hiện tượng mới trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của thời kỳ mới.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ, Hậu Giang và Sóc Trăng.

Tôi được biết cả 3 địa phương đều đã vào cuộc quyết liệt, làm việc không kể ngày đêm và hoàn thành hầu hết các công việc liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy, nhân sự xã, phường, cấp tỉnh; đang hoàn thành các phần việc còn lại để tiến hành đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; các đồng chí thực hiện khá nghiêm túc các nghị quyết, kết luận, chỉ thị, hướng dẫn của Trung ương.

Để giúp các đồng chí chuẩn bị tốt hơn, chu đáo hơn, hoàn thiện hơn những nhiệm vụ trên, tôi gợi mở thêm một số ý để các đồng chí nghiên cứu, triển khai thực hiện.

Hội tụ đầy đủ các yếu tố “thiên thời - địa lợi - nhân hòa”

Chúng ta cần nhìn nhận rằng, việc hợp nhất 3 địa phương sẽ tạo tiền đề thuận lợi để thực hiện liên kết chặt chẽ về không gian kinh tế, văn hóa, xã hội, tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, phát huy lợi thế theo quy mô và kết hợp thế mạnh của từng địa phương. Hợp nhất 3 địa phương sẽ mở rộng đáng kể không gian phát triển, tạo ra một thực thể kinh tế - hành chính có quy mô lớn hơn, hội tụ đầy đủ các yếu tố “thiên thời - địa lợi - nhân hòa”, đủ tầm để dẫn dắt cho cả vùng ĐBSCL đi lên.

Cần Thơ với vai trò trung tâm vùng, có hệ thống hạ tầng, dịch vụ đô thị phát triển, là đầu mối giao thông, khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo, tài chính và logistics; Hậu Giang có thế mạnh về phát triển công nghiệp chế biến nông sản, năng lượng tái tạo và hạ tầng giao thông đang được cải thiện nhanh chóng; Sóc Trăng có thế mạnh về phát triển kinh tế biển, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, đồng thời là nơi hội tụ nhiều giá trị văn hóa dân tộc đặc sắc. Khi hợp nhất, ba địa phương này có thể bổ trợ, bù đắp và cộng hưởng lợi thế lẫn nhau, tạo nên một cấu trúc kinh tế đa dạng, linh hoạt và bền vững hơn.

Hợp nhất cũng mở ra cơ hội tái cấu trúc không gian phát triển theo trục động lực mới: từ đô thị trung tâm Cần Thơ đến vành đai công nghiệp - nông nghiệp công nghệ cao Hậu Giang, kết nối ra vùng biển, cảng biển và không gian du lịch sinh thái, văn hóa biển đảo Sóc Trăng. Trục phát triển này sẽ hình thành các vùng liên kết nội tại mạnh mẽ hơn, giảm sự dàn trải nguồn lực và tạo điều kiện để quy hoạch các siêu dự án có quy mô lớn, có sức lan tỏa cao hơn trước đây.

Quan trọng hơn, hợp nhất sẽ mở rộng nguồn lực phát triển, tăng quy mô dân số 3,2 triệu người, mở rộng không gian phát triển kinh tế với diện tích 6.360 km², quy mô GRDP xấp xỉ 8,6 tỉ USD, tổng thu ngân sách hơn 1 tỉ USD và tăng sức hấp dẫn môi trường đầu tư. Một thành phố mới được hình thành với quy mô lớn, định vị rõ vai trò trung tâm kinh tế cấp vùng, sẽ có điều kiện thuận lợi hơn trong việc đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù, thu hút đầu tư chiến lược, hình thành các chuỗi giá trị nông nghiệp - công nghiệp - dịch vụ có chiều sâu, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, kinh tế số và phát triển xanh.

Tuy nhiên, việc hợp nhất cần phải được đặt trong một tầm nhìn dài hạn, có chiến lược bài bản, vừa kế thừa, vừa phát triển sáng tạo, phát huy cộng hưởng những lợi thế vốn có của các địa phương và tạo lập những lợi thế mới. Hợp nhất để phát triển trong sự đa dạng, phát huy giá trị từng địa phương trong một thể thống nhất cao hơn, hiệu quả hơn, phục vụ tốt hơn cho người dân, doanh nghiệp và cho sự phát triển chung của quốc gia.

Từ nhận thức đó, ban thường vụ cấp ủy, chính quyền và toàn thể hệ thống chính trị các địa phương cần quán triệt thật sâu sắc các quan điểm chỉ đạo lớn trong tổ chức thực hiện chủ trương sáp nhập, tinh gọn bộ máy, làm cơ sở định hình nền tảng phát triển nhanh, bền vững cho những giai đoạn tiếp theo.

Các quan điểm cần phải quán triệt sâu sắc

Thứ nhất, hợp nhất tỉnh gắn với sắp xếp bộ máy và hoàn thiện mô hình chính quyền hai cấp với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tổ chức thực hiện hiệu quả.

Phải coi hợp nhất là một cơ hội lịch sử để “thiết kế lại” một hệ thống chính quyền tinh gọn hơn, thông minh hơn, gắn kết hơn nhằm vượt qua những điểm nghẽn về chia cắt hành chính, manh mún phát triển và cạnh tranh cục bộ đã tồn tại dai dẳng nhiều năm qua.

Quá trình tổ chức hợp nhất và tinh gọn bộ máy phải được tiến hành một cách công tâm, chuyên nghiệp và mang tinh thần cải cách sâu sắc, tạo được sự đồng thuận và niềm tin trong xã hội. Phải đảm bảo nguyên tắc “một tỉnh - một tầm nhìn - một bộ máy thống nhất - một cộng đồng đoàn kết”, tuyệt đối không để nảy sinh tâm lý phân biệt địa phương hay cạnh tranh lợi ích cục bộ.

Quảng cảnh buổi làm việc.

Đặc biệt, công tác cán bộ cần được đặt đúng tầm là “khâu đột phá của đột phá”. Việc lựa chọn, sắp xếp cán bộ sau sáp nhập không chỉ là để lấp đầy các vị trí trong sơ đồ tổ chức mà là để hình thành một đội ngũ lãnh đạo đủ phẩm chất, trí tuệ, bản lĩnh, dám hành động, dám chịu trách nhiệm, có khả năng dẫn dắt sự thay đổi. Phải đặt năng lực thực tiễn, đạo đức công vụ và uy tín trong nhân dân làm tiêu chuẩn cao nhất.

Cùng với đó, phải đặc biệt quan tâm giải quyết đầy đủ, kịp thời, công khai và minh bạch các chính sách đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động chịu tác động trực tiếp từ việc sắp xếp.

Thứ hai, tập trung phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, hài hòa giữa tăng trưởng và công bằng, nâng cao toàn diện đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.

Quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Cần Thơ mới phải mang tính tích hợp cao, không chỉ cộng gộp các tiềm năng sẵn có của 3 địa phương mà còn phải kiến tạo các chuỗi giá trị mới, dựa trên thế mạnh bổ trợ lẫn nhau giữa các địa phương, lấy kết nối hạ tầng, chuyển đổi số, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn làm trụ cột phát triển bền vững.

Thành phố Cần Thơ mới cần nhanh chóng xác lập vai trò là cực tăng trưởng năng động ở trung tâm tiểu vùng Tây Nam bộ, làm đầu mối giao thương và lan tỏa phát triển ra toàn khu vực. Điều này đòi hỏi phải sớm hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược, đặc biệt là giao thông đa phương thức, hạ tầng logistics, hạ tầng số, hạ tầng thủy lợi và năng lượng để khơi thông các dòng chảy hàng hóa, dịch vụ và dữ liệu.

Về định hướng ngành, cần ưu tiên phát triển những lĩnh vực có lợi thế so sánh và giá trị gia tăng cao như: nông nghiệp công nghệ cao và nông nghiệp sinh thái gắn với chuỗi cung ứng chế biến và xuất khẩu; công nghiệp chế biến nông - thủy sản, năng lượng sạch; kinh tế biển, kinh tế cửa khẩu, du lịch sinh thái - văn hóa - tâm linh, đô thị thông minh, thương mại và dịch vụ chất lượng cao. Phát triển kinh tế không thể chỉ tập trung ở đô thị trung tâm, mà phải lan tỏa đến các vùng nông thôn, biên giới, hải đảo, bảo đảm phát triển cân bằng và bao trùm.

Cùng với phát triển kinh tế, phải đặc biệt quan tâm thực hiện tốt các chính sách xã hội: nâng cao chất lượng giáo dục, y tế, phúc lợi; giảm nghèo bền vững; mở rộng tiếp cận dịch vụ công cho người dân vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Mọi người dân, ở bất kỳ vùng đất nào trong tỉnh mới đều phải được hưởng thành quả phát triển một cách công bằng, thiết thực.

Phát triển bền vững phải gắn với bảo vệ môi trường sinh thái, ứng phó biến đổi khí hậu, giữ gìn tài nguyên nước và cân bằng hệ sinh thái đồng bằng. Đồng thời, củng cố vững chắc thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị và hợp tác cùng phát triển, đóng góp tích cực vào sự ổn định và hội nhập quốc tế của đất nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm cùng các đồng chí lãnh đạo Trung ương và thành phố Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng.

Thứ ba, thực hiện đồng bộ các đột phá chiến lược gắn với tinh thần các nghị quyết nền tảng mới của Bộ Chính trị.

Cần Thơ sau hợp nhất phải chủ động xác lập các đột phá chiến lược có tính nền tảng, mở đường cho phát triển nhanh và bền vững. Ba trụ cột đột phá về hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng đồng bộ và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cần được cụ thể hóa bằng các chương trình hành động thiết thực, gắn chặt với yêu cầu thực tiễn và tinh thần của các nghị quyết quan trọng được Bộ Chính trị ban hành gần đây.

Trước hết, cần coi đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ và chuyển đổi số là đột phá tiên quyết. Triển khai hiệu quả Nghị quyết 57 về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, lấy chuyển đổi số làm động lực dẫn dắt toàn bộ quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Cần Thơ mới cần xây dựng chính quyền số lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ; phát triển kinh tế số trên nền tảng dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, nông nghiệp thông minh, du lịch số và đô thị thông minh; tạo hệ sinh thái đổi mới sáng tạo gắn với các trường đại học, trung tâm nghiên cứu, doanh nghiệp công nghệ.

Song song với đó là đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế trong tình hình mới, theo hướng mở rộng không gian phát triển. Thành phố  Cần Thơ mới cần chủ động hội nhập sâu rộng, tăng cường liên kết vùng, liên tỉnh và liên quốc gia, nhất là với các đối tác trong tiểu vùng Mekong, khu vực ASEAN và các nước ven biển. Kết nối phải không chỉ là hạ tầng cứng mà còn là kết nối thể chế, thị trường, lao động, công nghệ và văn hóa.

Quan trọng nhất là thể chế phải đi trước một bước. Thực hiện hiệu quả Nghị quyết 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, thành phố Cần Thơ mới cần xây dựng chính quyền kiến tạo, liêm chính, hành động vì dân, vì doanh nghiệp; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, kinh doanh; bảo đảm pháp luật được vận dụng linh hoạt, minh bạch nhưng thống nhất trong toàn tỉnh.

Đặc biệt, phát triển khu vực tư nhân phải trở thành trụ cột của nền kinh tế. Cần gấp rút cụ thể hóa Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, tạo lập môi trường thuận lợi để doanh nghiệp phát triển lớn mạnh, bình đẳng tiếp cận nguồn lực, mạnh dạn đổi mới mô hình kinh doanh, tiên phong trong khởi nghiệp, sáng tạo và xuất khẩu. Đặc biệt, cần hỗ trợ phát triển doanh nghiệp bản địa, doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã kiểu mới, bảo đảm khu vực kinh tế tư nhân thực sự là động lực tăng trưởng và đổi mới.

Con người chính là trung tâm và chủ thể của mọi chiến lược đột phá. Do đó, cần đặc biệt quan tâm đầu tư phát triển toàn diện nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ, y tế, giáo dục, văn hóa và xây dựng hệ sinh thái học tập suốt đời, sáng tạo không ngừng trong toàn xã hội. Thành phố Cần Thơ mới chỉ có thể vươn lên mạnh mẽ nếu biết đặt niềm tin và khơi dậy tối đa tiềm năng trí tuệ, tinh thần khởi nghiệp và bản lĩnh chinh phục tương lai của mỗi người dân.

Thứ tư, phát huy vai trò trung tâm động lực của thành phố Cần Thơ mới trên tỉnh thần tiếp tục triển khai hiệu quả và có tầm vóc hơn Nghị quyết 59-NQ/TW.

Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Hậu Giang Đồng Văn Thanh phát biểu tại buổi làm việc.

Trong cấu trúc phát triển mới của thành phố Cần Thơ sau hợp nhất, gắn với tầm nhìn chiến lược của toàn vùng ĐBSCL, cần khẳng định đúng vai trò và sứ mệnh đặc biệt mà Đảng và Nhà nước đã giao phó cho thành phố, đó là trung tâm động lực, hạt nhân lan tỏa và đầu mối điều phối phát triển vùng.

Việc triển khai Nghị quyết 59 (năm 2019) của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn 2045 không chỉ là yêu cầu riêng của địa phương mà là một phần không thể tách rời trong chiến lược quốc gia về tái cấu trúc không gian phát triển vùng ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu, chuyển đổi mô hình tăng trưởng và nâng cao năng lực cạnh tranh tổng thể.

Thành phố Cần Thơ mới cần chủ động chuyển mình từ vai trò “một trung tâm hành chính lớn” sang một trung tâm kinh tế tri thức - đổi mới sáng tạo - logistics - giáo dục - y tế và tài chính của toàn vùng. Không chỉ là nơi tiếp nhận và phân phối nguồn lực, Cần Thơ phải trở thành nơi thu hút nguồn lực mới cho phát triển, thông qua việc kiến tạo các thể chế linh hoạt, hạ tầng hiện đại và môi trường đầu tư năng động. Đồng thời, thành phố mới phải đi đầu trong việc thực thi các đột phá chiến lược: phát triển hạ tầng kết nối vùng và quốc tế, chuyển đổi số đồng bộ, đào tạo và thu hút nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy khu vực tư nhân và khởi nghiệp sáng tạo.

TRÍ THỨC lược ghi.