Vị Thanh: Hình thành và phát triển: Hoạt động văn hóa trong kháng chiến

Thứ Sáu, ngày 07/02/2025 | 05:42

Thực dân Pháp chiếm Vị Thanh được vài năm, phải rút đi do sức phản kháng của lực lượng cách mạng. Từ năm 1948-1954, nơi đây trở thành vùng giải phóng, địch chỉ thỉnh thoảng đưa quân càn quét hay cho máy bay dội bom.

Văn hóa - văn nghệ tại vùng giải phóng Vị Thanh - Hỏa Lựu xưa.

Giai đoạn này, văn hóa kháng chiến được hình thành do ảnh hưởng từ hoạt động văn hóa của Khu ủy Khu 9, của chính quyền cách mạng tỉnh Rạch Giá và huyện Giồng Riềng. Đặc biệt là các tài liệu, báo chí và công tác tuyên truyền văn nghệ được cấp trên đưa về phục vụ nhân dân trong vùng; vừa mở rộng phong trào thi đua ái quốc.

Tại các làng Vị Thanh, Hỏa Lựu, phong trào văn hóa văn nghệ gắn với tuyên truyền phát triển mạnh.

Theo sách Lịch sử Giồng Riềng 1945-1975: “Về văn hóa, các làng (bao gồm Vị Thanh - Hỏa Lựu) đều có cất cơ quan, sửa sang đàng hoàng... Nông dân thời đó rất thích chơi cổ nhạc, làng nào cũng có một nhóm trở lên...”. Ở một đoạn khác, sách đánh giá: “Năm 1948-1949 là thời kỳ ổn định có điều kiện phát triển các mặt kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, là thời kỳ vàng son của vùng giải phóng”.

Đáng chú ý, từ năm 1949 huyện Giồng Riềng tổ chức lớn các ngày kỷ niệm lịch sử, Ngày thành lập Đảng, sinh nhật Chủ tịch Hồ Chí Minh, Cách mạng tháng Tám và Lễ Độc lập 2-9.

Những năm kháng Pháp, địa bàn Giồng Riềng - Vị Thanh thường xuyên đón các đoàn văn nghệ Cửu Long (Khu 9), đoàn cải lương Lam Sơn (Cần Thơ) về diễn phục vụ với các chương trình ca, vũ, nhạc, kịch, cải lương... với nhiều sáng tác mới, như bài nhạc “mã tấu” của nhạc sĩ Trần Kiết Tường, trở thành điệu vũ được phổ biến rộng rãi trong bộ đội, du kích và nam nữ thành niên địa phương.

Để tuyên truyền cổ vũ tham gia bộ đội, du kích, học lớp bình dân học vụ, các đoàn thể phụ nữ, thanh niên thường dùng các điệu “hò lơ hò”, đặt lời mới kháng chiến đối đáp, vừa phục vụ giải trí; vừa cổ động tinh thần mọi người. Nhờ học chữ, biết đọc, biết viết nên người dân cũng đọc được báo, truyền đơn cách mạng.

Theo tư liệu lịch sử, khoảng thời gian đình chiến theo Hiệp định Genève, hòa bình lập lại, đồng bào các xã Vị Thanh, Hỏa Lựu, Thuận Hòa, Ngọc Chúc, Hòa Hưng,... tổ chức từng đoàn ghe, xuồng mang băng cờ cùng đồng bào từ thị xã Cần Thơ kéo về ngã tư Ông Dèo dự lễ mít-tinh mừng kháng chiến thắng lợi. Đồng thời, xem đoàn cải lương Lam Sơn của tỉnh Cần Thơ, cùng đoàn ca múa nhạc trình diễn vở Mười Năm Gian Khổ của soạn giả Điêu Huyền, buổi tối tiếp sau được xem phim kháng chiến, phim Liên Xô, phim Trung Quốc.

Tiếp sang giai đoạn chống Mỹ, các hình thức văn hóa, văn nghệ tuyên truyền kháng chiến nhanh chóng thích nghi tình hình mới, với cách làm táo bạo và sáng tạo. Từ giai đoạn đấu tranh chính trị, đến đấu tranh vũ trang, góp phần đánh địch trên mặt trận tư tưởng văn hóa. Vào lúc này, địch bắt đầu xây dựng khu trù mật, thành lập tỉnh Chương Thiện, tình hình phong trào cách mạng hết sức khó khăn.

Tuy vậy, “cái khó” đã ló “cái khôn” như: In truyền đơn, khẩu hiệu bằng khuôn đất sét, dùng mo cau, vỏ bầu khô làm loa phóng thanh kêu gọi dân nổi dậy đấu tranh; làm cổng tam quan trong xóm ấp bằng cây lá vườn, căng khẩu hiệu đấu tranh với địch. Do lực lượng địch đông, đồn bót tứ phía, nên các đơn vị cách mạng địa phương thường tổ chức đánh địch, hay hoạt động tuyên truyền về đêm.

 Tại Hỏa Lựu, lợi dụng đêm tối, ta thả bè chuối có gắn biểu ngữ, khẩu hiệu chống Mỹ - Diệm, chống đi làm khu trù mật, đã cổ vũ tinh thần quật khởi của nhân dân; tác động mạnh, khiến bọn địch hoang mang, lo sợ. Để hỗ trợ quần chúng trong khu trù mật nổi dậy, lực lượng vũ trang và quần chúng bên ngoài đồng loạt đánh trống, mỏ, thùng thiếc, đốt đuốc sáng rực, hò reo vang dội. Từ đó, bọn địch hoang mang, quần chúng nêu cao khí thế, nổi dậy phá khu trù mật, trở về quê cũ.

Trong vùng giải phóng, các xã Vị Thanh, Hỏa Lựu đều có cơ quan tuyên truyền, lập đoàn văn nghệ hay đội vũ để tập hợp thanh niên, tuyên truyền vận động phong trào tòng quân, đóng thuế đảm phụ, tổ chức biểu dương lực lượng thị uy, trấn áp các đồn bót bằng trống, mõ, truyền đơn. Khi thị xã Vị Thanh thành lập, có cơ quan Ban Tuyên huấn thị xã phụ trách công tác tuyên truyền văn nghệ.

Hoạt động văn hóa, văn nghệ kháng Pháp và chống Mỹ, là một phương thức đấu tranh chính trị đầy sáng tạo, mưu trí, thông minh và dũng cảm.

Dù cận kề, đối đầu với bộ máy chiến tranh tâm lý của địch, nhưng hoạt động văn nghệ cách mạng có sức tác động mạnh đến tinh thần bọn địch ở Vị Thanh - Chương Thiện.

VỊ THANH

Viết bình luận mới

Xem thêm

Ý chí thống nhất - cội nguồn sức mạnh chiến thắng 1975

16:06 19/03/2025

Tư tưởng độc lập gắn liền thống nhất toàn vẹn lãnh thổ và truyền thống giữ nước tạo nên sức mạnh nội tại đưa dân tộc vượt qua kháng chiến đến ngày 30/4/1975.

Sáp nhập tỉnh: Đừng lo mất quê, phải đổi từ 'chủ nghĩa địa phương sang chủ nghĩa quốc gia'

16:03 19/03/2025

Các chuyên gia cho rằng tên gọi địa phương sau khi sáp nhập có thể thay đổi, không còn tên cũ nhưng quê hương không mất đi mà vẫn ở đó.

Vòng chung kết Cuộc thi Thanh niên khởi nghiệp năm 2025

14:22 19/03/2025

(HGO) - Sáng ngày 19 - 3, Tỉnh đoàn, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tỉnh tổ chức khai mạc Vòng chung kết Cuộc thi Thanh niên khởi nghiệp tỉnh Hậu Giang năm 2025. Dự khai mạc có bà Mã Thị Tươi, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh; ông Trần Chí Hùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Phấn đấu năm 2025 phát triển 6.000 đoàn viên công đoàn

14:12 19/03/2025

(HG) - Năm nay, Liên đoàn Lao động tỉnh chọn là “Năm phát triển đoàn viên, tham gia xây dựng Đảng vững mạnh”. Vì vậy, đơn vị đặt ra chỉ tiêu phấn đấu năm 2025 phát triển thực tăng 6.000 đoàn viên công đoàn.

Hơn 11,5 tỉ đồng thực hiện công tác hậu phương quân đội

07:13 19/03/2025

(HG) - Từ năm 2021 đến nay, hội LHPN các cấp trong tỉnh đã thực hiện hiệu quả công tác hậu phương quân đội qua những mô hình ý nghĩa được nhân rộng như: “Hũ gạo tình thương”, “Heo đất tiết kiệm”, “Người mẹ, người chị chiến sĩ ở hậu phương”, “Bếp lửa hậu phương”.

Phát huy sức trẻ, cống hiến vì cộng đồng

06:59 19/03/2025

Nhiều công trình, phần việc ý nghĩa thiết thực đã và đang được Đoàn bộ Vị Thanh triển khai quyết liệt trong Tháng Thanh niên năm 2025.

Bài 1: Kỷ nguyên mới của Hậu Giang

06:44 19/03/2025

Ngày 31-10-2024, tại buổi trao đổi một số nội dung về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc với các học viên Lớp bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, kỹ năng đối với cán bộ quy hoạch Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIV (lớp 3), Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: Kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, đó là kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên giàu mạnh dưới sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản, xây dựng thành công nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, sánh vai với các cường quốc năm châu. Cùng với cả nước, Hậu Giang đang bước vào kỷ nguyên mới khi hội tụ các điều kiện thế mạnh, tiềm năng. Đây sẽ là cơ hội rất lớn để tỉnh “cất cánh” hơn nữa trong tương lai không xa.

Hỗ trợ công chức, viên chức khi tinh gọn bộ máy

16:11 17/03/2025

Việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy nhà nước là một xu thế tất yếu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, giảm gánh nặng ngân sách và đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước. Tuy nhiên, quá trình này chắc chắn sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức - những người trực tiếp chịu tác động từ chính sách tinh giản biên chế.

Chủ tịch Quốc hội: Sau khi sửa Hiến pháp mới xem xét bỏ cấp huyện, sáp nhập tỉnh

16:10 17/03/2025

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết sau khi sửa đổi Hiến pháp sẽ đi vào nghiên cứu xem xét việc bỏ cấp huyện, sắp xếp cấp tỉnh.

Hội thảo đánh giá hiệu quả kinh tế, sản xuất, kinh doanh của hợp tác xã nông nghiệp

08:20 17/03/2025

(HG) - Trường Chính trị vừa tổ chức hội thảo khoa học chủ đề “Đánh giá hiệu quả kinh tế, sản xuất, kinh doanh của hợp tác xã nông nghiệp ở tỉnh Hậu Giang sau khi chạy mô hình”.

THÔNG TIN CẦN BIẾT
Nhiều mây, có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to và rải rác có dông. Gió tây nam cấp 3. Trong cơn dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.

Ý chí thống nhất - cội nguồn sức mạnh chiến thắng 1975

16:06 19/03/2025

Tư tưởng độc lập gắn liền thống nhất toàn vẹn lãnh thổ và truyền thống giữ nước tạo nên sức mạnh nội tại đưa dân tộc vượt qua kháng chiến đến ngày 30/4/1975.

100 cán bộ Đoàn cơ sở xuất sắc nhận Giải thưởng Lý Tự Trọng năm 2025

16:05 19/03/2025

Tối 18-3, tại Hà Nội, Trung ương Đoàn đã tổ chức lễ kỷ niệm 94 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và trao Giải thưởng Lý Tự Trọng năm 2025. Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đã tới dự.

Sáp nhập tỉnh: Đừng lo mất quê, phải đổi từ 'chủ nghĩa địa phương sang chủ nghĩa quốc gia'

16:03 19/03/2025

Các chuyên gia cho rằng tên gọi địa phương sau khi sáp nhập có thể thay đổi, không còn tên cũ nhưng quê hương không mất đi mà vẫn ở đó.

Tuyên án vụ cựu Phó Chánh Văn phòng Ban Quản lý các khu công nghiệp lừa đảo bán đất nền

14:31 19/03/2025

(HGO) – Sáng ngày 19-3, sau gần 1 tuần nghị án kéo dài, Tòa án nhân dân tỉnh đã tuyên án vụ “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, đối với bị cáo Huỳnh Ngọc Dũ (sinh năm 1963), cựu Phó Chánh Văn phòng Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh cùng các đồng phạm theo quy định tại các Điều 174, 360 Bộ luật Hình sự.