Chung tay đẩy lùi ma túy

Bài 3: Phát huy hiệu quả các mô hình hay

Trước hệ lụy không nhỏ mà ma túy gây ra đối với gia đình, xã hội nên thời gian qua, ngành chức năng, địa phương có nhiều cách làm phù hợp, nhân văn, mang lại hiệu quả tích cực cần tiếp tục phát huy.

Nhờ tham gia mô hình “4+1”, anh Trương Văn Biển thoát khỏi ma túy và đang có thu nhập ổn định bằng nghề hớt tóc.

Trong đó, mô hình “4+1” gồm: Gia đình người nghiện + bạn bè, hàng xóm + tổ tự quản, bảo vệ dân phố + ban, ngành, Mặt trận, đoàn thể để quản lý, giáo dục, giúp đỡ một người nghiện hoặc nghi nghiện được đánh giá là rất nhân văn và đang phát huy hiệu quả thiết thực ở nhiều địa phương của tỉnh. 

Cần nhân rộng mô hình “4+1”

Cụ thể, chỉ tính trong giai đoạn 2018-2020, tỉnh có 16 địa phương xây dựng mô hình này, với 108 người nghiện, 19 người nghi nghiện được đưa vào quản lý, giáo dục, giúp đỡ. Thông qua mô hình, các địa phương tổ chức gần 150 lượt gặp gỡ, tiếp xúc với những người trong diện quản lý, giáo dục để kịp thời theo dõi, nắm chặt hoạt động, diễn biến của 110 người (17 người còn lại bỏ đi khỏi địa phương). Qua các lần gặp gỡ, tiếp xúc, 4 thành phần được phân công tiến hành 255 lượt giáo dục về chính trị, kết hợp tư vấn tác hại và kiến thức về phòng, chống ma túy.

Cũng trong giai đoạn trên, ban chủ nhiệm mô hình và 4 thành phần các địa phương phối hợp, giới thiệu 94 trường hợp tham gia các lớp học giáo dục thường xuyên và học nghề; hỗ trợ 10 người vay vốn sản xuất, kinh doanh với tổng số tiền 270 triệu đồng và 5 người có việc làm ổn định. Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc tỉnh (Ban Chỉ đạo 138), qua quản lý, giáo dục người nghiện, nghi nghiện ma túy, hầu hết có sự chuyển biến tích cực, xóa bỏ mặc cảm, tích cực lao động, sản xuất.

Kết quả, có 39/127 người từ bỏ sử dụng trái phép chất ma túy hoặc không còn dấu hiệu liên quan đến ma túy. Anh Trương Văn Biển, ở ấp 1, xã Vị Thanh, huyện Vị Thủy, là một trong những trường hợp từ bỏ được triệt để ma túy. Đang hớt tóc cho khách, anh Biển bày tỏ: “Nếu không tham gia mô hình “4+1”, có lẽ tôi không có công việc này. Chính mô hình đã kéo tôi ra khỏi vũng bùn”.

Anh Biển kể, năm 2015, trong một lần vui chơi cùng bạn bè, không làm chủ được bản thân nên anh vướng vào ma túy. Để rồi nhanh chóng biến anh là con người khác, từ hoạt bát, lanh lợi, tình cảm...  trở nên trầm lặng, cáu gắt. Qua nhiều lần động viên của gia đình, người thân về tác hại của ma túy, anh tự nguyện đi cai nghiện tập trung. Sau cai nghiện, anh về địa phương và tham gia vào mô hình “4+1”.

Tham gia mô hình, ngoài sự động viên, thăm hỏi của ngành chức năng, gia đình, địa phương còn tạo điều kiện cho anh học hớt tóc và mở tiệm gần chợ Mười Bốn Ngàn, xã Vị Thanh, với mức thu nhập khá ổn định, khoảng 150.000 đồng/ngày. “Cai được ma túy là nỗ lực không chỉ bản thân tôi mà còn nhiều người đã giúp đỡ. Do đó, tôi sẽ không bao giờ vướng vào ma túy lần nữa để không phụ niềm tin đó”, anh Biển nói.

Còn ông Trần Văn Đỏ, 54 tuổi, ở ấp Thạnh Lợi A2, xã Tân Long, huyện Phụng Hiệp, cũng cai được ma túy, hiện cuộc sống khá ổn định. Đây là điều mà nhiều người không nghĩ, bởi ông từng là dân chơi ma túy khét tiếng. Theo đó, khi chưa đầy 20 tuổi, ông Đỏ đã nghiện ma túy, nhất là chuyện bị phạt hành chính, vào tù ra khám vì liên quan đến ma túy như “ăn cơm bữa”. Năm 2008, trong một lần mua bán, sử dụng trái phép chất ma túy, ông bị ngành chức năng bắt, sau đó kết án 10 năm tù.

Năm 2018, sau khi ra tù, với quyết tâm từ bỏ ma túy, ông tham gia mô hình “4+1” của xã. Từ đó, ngoài quyết tâm bản thân và sự quan tâm, thăm hỏi của ban, ngành thì địa phương còn tạo điều kiện cho ông vay 50 triệu đồng để phát triển sản xuất. Tận dụng đồng vốn này, ông tiến hành cải tạo lại vườn để nuôi cá và gà. Kể từ năm 2019 đến nay, trừ chi phí mỗi năm ông thu về khoảng 50 triệu đồng, hơn hết ông đã nói không với ma túy.

Đánh giá về hiệu quả của mô hình “4+1” thời gian qua, ông Đồng Văn Thanh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, cho rằng, mô hình thật sự là “phao cứu sinh” của nhiều người nghiện ma túy, đồng thời hạn chế nhiều loại tội phạm ở địa phương nên cần nhân rộng. Vì vậy, thời gian tới, Công an tỉnh khẩn trương tham mưu Ban Chỉ đạo 138 tỉnh hướng dẫn xây dựng, quản lý và hoạt động mô hình “4+1”, trong đó chỉ rõ trách nhiệm của từng lực lượng tham gia mô hình.

Ông Đồng Văn Thanh cũng yêu cầu Ban Chỉ đạo 138 cấp huyện, xã phát huy vai trò, trách nhiệm; tập trung hơn nữa trong việc chỉ đạo các ngành phối hợp lực lượng công an thực hiện mô hình này tại địa phương. Mặt khác, thường xuyên theo dõi, kiểm tra lực lượng được phân công để đạt yêu cầu đề ra...

Và nhiều mô hình hiệu quả khác

Ngoài mô hình “4+1”, thời gian qua, ngành chức năng, địa phương trong tỉnh còn thành lập một số mô hình “Điểm tư vấn, hỗ trợ và điều trị nghiện ma túy”, “Khu dân cư tự quản về phòng, chống ma túy”, “Tuyên truyền pháp luật và phòng, chống ma túy trong học đường”... đang mang lại hiệu quả. Mô hình “Tuyên truyền pháp luật và phòng, chống ma túy trong học đường” tại phường Lái Hiếu, thành phố Ngã Bảy là một điển hình.

Xuất phát từ địa phương có hơn 50 người nghiện ma túy, phần lớn là thanh niên và được dự báo có nguy cơ xâm nhập học đường, nên năm 2019, phường thành lập mô hình này tại Trường THCS Nguyễn Trãi, THCS Nguyễn Khuyến và THPT Nguyễn Minh Quang. Thông qua mô hình nhằm tuyên truyền học sinh chấp hành tốt các quy định của pháp luật và tránh xa ma túy.

Theo đó, hàng tháng, Công an phường phối hợp với đội nghiệp vụ của Công an thành phố Ngã Bảy tuyên truyền các quy định của pháp luật, tác hại của ma túy và cách phòng tránh. Các trường còn cho học sinh viết cam kết không vi phạm pháp luật và vướng vào ma túy; phối hợp với phụ huynh thường xuyên quan tâm, giáo dục con em tránh xa ma túy; tổ chức giáo dục những học sinh cá biệt, có nguy cơ vi phạm pháp luật... Từ đó, được phụ huynh, học sinh ủng hộ, thực hiện nghiêm.

Em Lý Tín Nhiệm, học sinh lớp 12A2, Trường THPT Nguyễn Minh Quang, cho rằng: “Trước đây, nghe đến ma túy học sinh tụi em sợ lắm, vì nó có nhiều dạng khó phân biệt. Tuy nhiên, khi được công an tuyên truyền, hướng dẫn cách nhận biết và phòng tránh nên chúng em hiểu rõ hơn. Không chỉ bây giờ mà sau này, em sẽ tuyên truyền người thân, bạn bè tránh xa ma túy”.

Theo thiếu tá Văn Tấn Đạt, Phó trưởng Công an phường Lái Hiếu, từ khi thành lập đến nay, học sinh 3 trường trên chấp hành rất tốt các quy định của pháp luật, đặc biệt là không vướng vào ma túy. Phát huy thành tích đó, mới đây, phường nhân rộng mô hình này tại Trường THPT Lê Quý Đôn.

Còn theo thượng tá Lê Văn Bé Bảy, Phó trưởng Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh, tới đây, đơn vị sẽ tham mưu, đôn đốc địa phương tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 36 của Bộ Chính trị về quan điểm, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực phòng, chống ma túy và hậu quả, tác hại của tệ nạn ma túy nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và Nhân dân.

Mặt khác, tăng cường phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tuyên truyền về công tác phòng, chống ma túy; nâng cao vai trò của Nhân dân trong phong Trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Đẩy mạnh các biện pháp nghiệp vụ chỉ đạo lực lượng trinh sát tăng cường bám địa bàn, kịp thời phát hiện đối tượng, đường dây, ổ nhóm để thu thập tài liệu chứng cứ; nếu đủ điều kiện, căn cứ thì xác lập hiềm nghi chuyên án để đấu tranh. Đồng thời, tổ chức thực hiện có hiệu quả các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm ma túy để tập trung đánh mạnh các điểm, tụ điểm ma túy.

“Đơn vị cũng tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác phòng ngừa xã hội về hướng dẫn xây dựng mô hình “4+1” và một số mô hình khác trên địa bàn tỉnh. Phối hợp lực lượng chức năng cấp tỉnh, huyện nắm, rà soát, lên danh sách các nhà trọ, khách sạn, quán karaoke có nghi vấn liên quan đến ma túy để lên kế hoạch triệt phá”, thượng tá Lê Văn Bé Bảy cho biết thêm.

Ma túy có nhiều loại, trong khi tội phạm và người nghiện không ngừng sử dụng chiêu trò, thủ đoạn tinh vi, còn hậu quả từ ma túy thì rất khó lường. Vậy nên, việc đẩy lùi ma túy rất cần sự chung tay, vào cuộc của các cấp, các ngành, nhất là mỗi người cần nâng cao cảnh giác phòng, chống để tự bảo vệ cho bản thân và gia đình.

Bài, ảnh: NHẬT TÂN