“Biến” nước mặn thành nước ngọt

Với ý tưởng này, em Nguyễn Chí Tình, học sinh lớp 4A1, Trường Tiểu học Phụng Hiệp, huyện Phụng Hiệp, đã xuất sắc đoạt giải nhất cuộc thi “Ý tưởng trẻ thơ” năm 2016, do Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) phối hợp với Công ty Honda Việt Nam tổ chức.

Còn nhỏ tuổi, nhưng Tình (trái) có những ý tưởng khiến người lớn phải bất ngờ.

8 tuổi, nhưng Chí Tình đã cho thấy được tiềm năng nghiên cứu từ mô hình “Máy lục bình thông minh lọc nước mặn thành muối và nước ngọt”. Chia sẻ về nguyên nhân chọn thực hiện mô hình này, Tình nói giống… ông cụ non: “Mỗi tối khi xem tivi cùng nội, em nghe trên thời sự hay nói về những nơi nước bị nhiễm mặn, có nơi người dân phải đi mua từng thùng nước ngọt về sinh hoạt. Nước mặn đang xâm nhập nhiều nơi ở Hậu Giang, trong đó có cả nơi em ở. Ông nội mới nói với em phải chi có gì làm nước mặn thành nước ngọt hé”. Vậy là trong đầu em có ý tưởng làm một cỗ máy thân thiện với môi trường, có thể lọc được nước mặn thành nước ngọt; đồng thời, tạo ra muối cho người dân sử dụng. Sau đó, Tình đến chia sẻ cùng cô giáo của mình.

Cô Võ Thị Kim Cương, giáo viên dạy mỹ thuật của trường, nói: “Nghe em Tình nói ý tưởng của mình, tôi thấy cũng hay và mang tính thời sự. Tôi chưa bao giờ nghĩ, một học sinh còn nhỏ tuổi lại có ý tưởng lớn như vậy. Cùng lúc này, cuộc thi “Ý tưởng trẻ thơ” được phát động, tôi thấy mô hình hợp với tiêu chí của cuộc thi nên khuyến khích em Tình tham gia”.

Đến với cuộc thi, các em phải phác thảo bức tranh với đầy đủ các hình ảnh, nguyên vật liệu, cơ chế hoạt động của mô hình. Em Tình bộc bạch: “Lúc đầu em vẽ một bức tranh để nói với mọi người về ý tưởng của mình thôi, dùng màu sáp với những hình ảnh bình thường lắm, nhưng không ngờ em được chọn vào vòng thi thiết lập mô hình, đây cũng là khâu khó nhất. Lúc này, em rất mệt trong việc lựa chọn nguyên, vật liệu. Rồi tình cờ thấy những bụi lục bình trên dòng sông luôn trôi theo những con nước, em đã quyết định tạo ra cỗ máy lọc nước mặn có hình dáng như bụi lục bình, thân thiện với môi trường và có thể đặt cố định nổi trên mặt nước hoặc di chuyển dễ dàng trên dòng sông để tìm đến nguồn nước nhiễm mặn để kịp thời lọc”. Vậy là từ chiếc bình nước cũ, mốp xốp, tấm thiếc, hộp giấy cứng, giấy nhúng, ống nước cũ, màu vẽ… mô hình dần hoàn thành. Cỗ máy thông minh có 2 phần chính là máy lục bình to để lọc nước ngọt, muối và máy lục bình nhỏ để báo hiệu nước bị nhiễm mặn. Máy hoạt động hoàn toàn nhờ hấp thu năng lượng từ ánh sáng mặt trời (năng lượng được tích tụ dưới dạng pin để khi trời không có nắng, máy vẫn hoạt động được). Cỗ máy to, Tình tận dụng bình xịt nước hư của ông nội làm thân máy, thiếc cũ cắt thành hình lá phía trên của máy, form uốn lại tạo hình bộ rễ của cỗ máy và dùng ống nước cũ làm đường ống dẫn truyền giữa các thân máy với nhau. Với cỗ máy lục bình nhỏ, Tình dùng mốp xốp cắt tạo hình thân, form làm rễ, thiếc làm lá và đèn led nhỏ xanh - đỏ - vàng làm đèn báo nước mặn. Cơ chế hoạt động của mô hình gồm: Máy lục bình nhỏ sẽ dẫn truyền nước lên thân máy liên tục. Tại đây bộ phận đo nồng độ muối bắt đầu hoạt động và phát tín hiệu ra đèn led phía ngoài. Khi đèn đỏ và đèn vàng báo hiệu, ống cảm biến gởi tín hiệu qua máy lục bình lớn, lúc này máy lục bình lớn bắt đầu hoạt động, hút nước truyền lên thân máy ở giữa, tấm lọc thông minh sẽ tách nước nhiễm mặn thành tinh thể muối và nước. Phần muối sẽ được truyền theo ống qua thân máy bên trái, còn phần nước sẽ được truyền theo ống qua thân máy bên phải.

Ông Bùi Đức Quang, Trưởng Phòng Giáo dục Tiểu học, Sở Giáo dục và Đào tạo, cho biết: “Đây là sản phẩm rất mới, thể hiện kiến thức và hiểu biết rộng của em về khoa học, tự nhiên và xã hội, điều mà người lớn cũng ít khi nghĩ tới. Tới đây, ngành giáo dục sẽ hỗ trợ học sinh nhiều hơn nữa để giúp ý tưởng của các em bay xa hơn”.

Lần đầu tiên, sau 9 năm tham gia cuộc thi “Ý tưởng trẻ thơ”, Hậu Giang mới vinh dự có 1 sản phẩm xuất sắc đoạt giải nhất cuộc thi. “Máy lục bình thông minh lọc nước mặn thành muối và nước ngọt” đã thể hiện được sự sáng tạo của thế hệ trẻ ở tỉnh mới Hậu Giang, qua đó giúp xây dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn và hữu ích cho mọi người.

Trong tổng số 450.000 sản phẩm toàn quốc, Hậu Giang đã gửi 1.463 sản phẩm dự thi “Ý tưởng trẻ thơ” và giải nhất dành cho “Máy lục bình thông minh lọc nước mặn thành muối và nước ngọt” (bảng dành cho học sinh khối lớp 1, 2, 3) đã cho thấy nhiều tiềm năng nghiên cứu của cậu học trò nhỏ này. Tình cho biết em muốn sáng tạo ra 1 con rô-bốt cất nhà, để đỡ tốn chi phí trong xây dựng.

Bài, ảnh: CAO OANH