Giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên: “Con chung ai khóc...”

Thực hiện song song hai “sứ mệnh” giáo dục nghề nghiệp (GDNN) - giáo dục thường xuyên (GDTX), các đơn vị luôn nói nhiều đến chuyện vượt khó nhưng thực tế số lượng các trung tâm hoạt động hiệu quả không nhiều.

Bài 3. Giải pháp nói nhiều nhưng thực tế không phải trung tâm nào áp dụng cũng hiệu quả

Các trung tâm GDNN-GDTX được xác định sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng, đáp ứng theo nhu cầu phát triển kinh tế của tỉnh trong thời gian tới, nhưng cần làm gì để nâng cao chất lượng đào tạo ?

Một lớp dạy nghề được mở tại nhà dân ở các địa phương.

Học “3 năm lấy 2 bằng”: Lợi thế lớn nhưng có dễ phát huy?

Tại hội nghị mới đây do UBND tỉnh Hậu Giang tổ chức, nhiều hiến kế từ các đơn vị ngoài tỉnh được xem là kinh nghiệm quý cho Hậu Giang trong nâng chất GDNN-GDTX.

Chia sẻ về lợi thế, các trung tâm GDNN-GDTX đều thông tin: Học sinh tốt nghiệp THCS đăng ký học nghề trung cấp tại trung tâm theo hình thức liên kết, được học song song chương trình văn hóa GDTX cấp THPT trong 3 năm (theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo) và học trung cấp nghề trong 2 năm (theo Luật GDNN). Sau khi tốt nghiệp THPT, sẽ có bằng trung cấp, làm hành trang để tiếp tục học lên cao đẳng, đại học hoặc có thể đi làm tại các công ty, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh sớm tham gia thị trường lao động.

Là một trong những đơn vị hoạt động khá hiệu quả ngay sau khi sáp nhập, ông Phan Văn Lước, Phó Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang, chia sẻ kinh nghiệm: “Để nâng cao hiệu quả hoạt động liên kết đào tạo nghề tại địa phương, chúng ta cần đẩy mạnh phân luồng, hướng nghiệp học sinh THCS và THPT. Tăng cường nắm bắt khuynh hướng nghề nghiệp, cung cấp các thông tin nghề nghiệp rộng rãi, thường xuyên tuyên truyền để người học hiểu đúng về GDNN. Cũng rất cần các chính sách hỗ trợ để thu hút học sinh như miễn học phí theo Nghị định 81; hỗ trợ học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn tiếp cận vốn vay ưu đãi; tổ chức các phiên giao dịch việc làm, học nghề, cung cấp dự báo nhu cầu đào tạo nghề trên địa bàn tỉnh…”.

Ông Bùi Bá Phúc, Trung tâm GDNN-GDTX thành phố Long Khánh, tỉnh Đồng Nai, cho rằng: “Tận dụng những ưu thế sẵn có trong chức năng, việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng đáp ứng cho nhu cầu doanh nghiệp, nhà đầu tư đối với trung tâm cũng khá dễ dàng. Từ kinh nghiệm của đơn vị mình, theo tôi cần tập trung vào công tác tư vấn tuyển sinh, đây là khâu khá quan trọng, cần làm tốt công tác tuyên truyền, bởi có nghe, có thấy thì phụ huynh, học sinh mới biết và hiểu ở trung tâm được học cái gì, lợi thế ra sao. Các vấn đề như cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, sự chủ động liên kết để có nhiều ngành, nghề mới đáp ứng theo nhu cầu người học… là những nhân tố quyết định chất lượng hoạt động”.

Việc song hành dạy văn hóa kết hợp dạy nghề ở các trung tâm GDNN-GDTX được xem là giải pháp quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả phân luồng học sinh sau THCS, giúp các em có được hai bằng sau khi tốt nghiệp.

Cần hành động ngay và quyết liệt hơn thay vì chỉ nói về giải pháp

Ông Nguyễn Văn Hiền, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hậu Giang, thông tin: Để nâng cao chất lượng hoạt động của các trung tâm GDNN-GDTX thời gian tới, Sở Giáo dục và Đào tạo sẽ xây dựng kế hoạch bổ sung đội ngũ cho các trung tâm, thực hiện các giải pháp nâng chất lượng giáo dục, tạo sức hút đối với người học. Tranh thủ kinh phí đầu tư bổ sung thiết bị, cơ sở vật chất đảm bảo đúng và đủ theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực của học viên.

Còn ở góc độ địa phương, ông Huỳnh Ngọc Trương, Phó Chủ tịch UBND thị xã Long Mỹ, cho rằng: Muốn các trung tâm hoạt động hiệu quả, trước mắt mỗi trung tâm cần có một đội ngũ ổn định. Khó khăn về thiếu giáo viên dạy nghề, dạy chương trình THPT hệ GDTX, theo tôi các trung tâm hàng năm chủ động dựa trên chỉ tiêu phân luồng học sinh sau THCS từ Sở Giáo dục và Đào tạo; chỉ tiêu đào tạo nghề của Sở Lao động – Thương binh và Xã hội giao về địa phương, qua đây xác định nhu cầu đội ngũ giáo viên để tham mưu về đơn vị quản lý xem xét phân bổ.

Thực tế các giải pháp trên đã được nói rất nhiều từ trước đến nay nhưng gần như chưa đi vào thực tiễn.

Trong cuộc làm việc mới đây để gỡ khó cho các trung tâm GDNN-GDTX, bà Hồ Thu Ánh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang, đã đưa ra một số giải pháp khả thi: Về cơ sở vật chất, trước mắt UBND cấp huyện, thị xã, thành phố dựa trên nguồn lực theo khả năng, có thể đầu tư để các đơn vị đảm bảo hoạt động tạm thời. Tỉnh sẽ quan tâm để có cân đối bố trí kinh phí theo từng năm để các trung tâm có điều kiện nâng cấp, sửa chữa kịp thời. Về thiết bị đào tạo nghề, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tập trung nghiên cứu, tham mưu tỉnh đầu tư thiết bị dạy nghề sao cho hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tế từng địa phương…

Tuy nhiên, thực tế cho thấy để các trung tâm GDNN – GDTX thực sự nâng cao được hiệu quả hoạt động rất cần những giải pháp căn cơ, những hành động quyết liệt, quan tâm đầu tư mạnh hơn hiện tại... để giải pháp không chỉ nằm trên giấy.

AN NHIÊN -  BẢO NAM