Nâng chất lượng, tỷ lệ thi tốt nghiệp THPT: Phải làm gì ?

Điểm trung bình xét tốt nghiệp THPT 2 năm qua của Hậu Giang liên tục xuống hạng. Vậy phải làm gì để nâng chất, nâng tỷ lệ cho kỳ thi tới đây? Đây là vấn đề được mổ xẻ, bàn luận tại  Hội thảo Nâng cao chất lượng dạy học và thi tốt nghiệp THPT tỉnh Hậu Giang vừa được UBND tỉnh tổ chức.

Năm 2023, các trường THPT quyết tâm nâng chất lượng, tỷ lệ tốt nghiệp THPT.

Chất lượng học sinh lớp 12 đang có chiều hướng giảm dần ?

Một trong những khó khăn để nâng tỷ lệ thi tốt nghiệp THPT là chất lượng học sinh lớp 12 đang có chiều hướng giảm. Nguyên nhân đầu tiên là do đầu vào kỳ tuyển sinh vào lớp 10 hàng năm có điểm thi không cao. Ông Nguyễn Văn Hiền, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, cho rằng: “Chất lượng đầu vào của kỳ tuyển sinh vào lớp 10 sẽ quyết định nhiều, những năm qua tỷ lệ này giảm dẫn đến tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT không cao. Làm sao để mỗi học sinh có ý thức học tập tốt, trường THPT, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên tuyển đầu vào lớp 10 hiệu quả, định hướng nghề nghiệp ngay từ năm học lớp 10… sẽ là giải pháp giúp các em thi tốt nghiệp THPT, tuyển sinh vào đại học, cao đẳng chất lượng bền vững”.

Ngoài ra, nguyên nhân còn ở chỗ gặp khó trong quản lý học sinh thời gian các em học trực tuyến phòng dịch Covid-19. Mặc dù các trường, học sinh đã được quan tâm hỗ trợ nhưng chưa đáp ứng đủ nhu cầu thực tế; một số phụ huynh chưa quan tâm đầu tư cho con em học tập, giao phó trách nhiệm cho nhà trường, thiếu sự phối hợp để giáo dục học sinh, đã ảnh hưởng nhiều đến chất lượng giáo dục...

Khó khăn của Hậu Giang trong 2 kỳ thi tốt nghiệp THPT vừa qua khiến giảm tỷ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp cũng là thực trạng chung của các tỉnh, thành trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Cũng từ đây, những cách làm hiệu quả đã được chia sẻ.

Tập trung giải pháp xây dựng kế hoạch ôn theo đối tượng học sinh và chỉ sử dụng một bộ tài liệu duy nhất của tỉnh Bạc Liêu được đánh giá cao tại hội thảo. Ông Phạm Văn Lê, Trưởng phòng Giáo dục trung học - Giáo dục thường xuyên, Sở Giáo dục, Khoa học và Công nghệ tỉnh Bạc Liêu, cho biết: “Chỉ đạo thống nhất và suốt quá trình ôn thi tốt nghiệp được tỉnh ưu tiên hàng đầu. Tỉnh tổ chức đến 3 lần thi thử tốt nghiệp THPT cho học sinh lớp 12 toàn tỉnh để các em tăng cường kỹ năng làm bài. Trong ôn theo năng lực, học sinh từ trung bình trở lên giáo viên củng cố nâng cao kiến thức, nâng dần kỹ năng làm bài, để các em đạt mục tiêu tốt nghiệp và tuyển sinh đại học, cao đẳng. Học sinh từ trung bình trở xuống năng lực hạn chế, giáo viên sẽ không dạy ôn hết một đề thi, cho học sinh làm chắc hơn 60% câu hỏi là đạt yêu cầu. Cố gắng để đạt từ 5 điểm trở lên, không bị điểm liệt, mục tiêu đậu tốt nghiệp THPT là ưu tiên”. 

Còn ông Huỳnh Duy Khánh, Trưởng phòng Giáo dục trung học - Giáo dục thường xuyên, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh An Giang, chia sẻ: “Lo nhất là ý thức học tập của học sinh giảm, học sinh có cha mẹ đi làm ăn xa, ở nhà với ông bà lớn tuổi ít được quan tâm, các em có hoàn cảnh khó khăn dễ bỏ dỡ việc học hành. Tỉnh luôn làm tốt công tác truyền thông, vận động tổ chức, các mạnh thường quân hỗ trợ các điều kiện thuận lợi, tặng các suất cơm trưa suốt thời gian các em ôn luyện, kể cả khi thi tốt nghiệp. Sau Tết Nguyên đán, ngành yêu cầu từng giáo viên phải nắm rõ ưu nhược điểm, thế mạnh của từng học sinh là yêu cầu bắt buộc để xây dựng kế hoạch ôn phù hợp theo từng đối tượng, giáo viên có thể làm một kế hoạch riêng cho mỗi em...”.

Cần có những quyết sách mang tính bền vững

Thực trạng của nhiều năm qua là điểm bình quân môn thi tiếng Anh ở Hậu Giang và nhiều tỉnh, thành khác trong khu vực giảm, ông Nguyễn Anh Thi, Trưởng bộ môn phương pháp dạy học tiếng Anh, Khoa Ngoại ngữ, Trường Đại học Cần Thơ, cho rằng: “Thầy có giỏi thì trò mới giỏi, giáo viên hiện nay vẫn còn trường hợp thiếu kinh nghiệm, năng lực phân tích đề thi yếu. Tôi đề xuất Hậu Giang cần xây dựng một tổ giáo viên chuyên trách cấp tỉnh để phân tích đề thi tốt nghiệp THPT tiệm cận với đề thi quốc gia, phải thuộc cấu trúc đề thi như lòng bàn tay để hướng dẫn giáo viên các trường, làm bài bản thống nhất áp dụng dạy cho học sinh trong toàn tỉnh, giáo viên cần được tập huấn nhiều hơn để phát huy tối đa năng lực học sinh”.

Tiếng Anh là 1 trong số 3 môn thi bắt buộc (toán, ngữ văn, tiếng Anh) của kỳ thi tốt nghiệp THPT hàng năm. Tuy nhiên, thực tế điểm bình quân của môn thi này không cao, phổ điểm chỉ 4,06 điểm và Hậu Giang thuộc top 10 tỉnh có điểm thi tiếng Anh thấp nhất cả nước. Thầy Lê Phan Song Mỹ, giáo viên dạy tiếng Anh Trường THPT Cái Tắc, huyện Châu Thành A, kiến nghị: “Ôn thi tốt nghiệp thành công hơn 70% là rèn tốt kỹ năng làm bài thi cho các em. Tôi kiến nghị giáo viên đổi mới, lựa chọn phương pháp dạy học hiệu quả, nên dạy theo Chương trình sách tiếng Anh thí điểm hệ 10 năm thay vì chương trình 7 năm một vài trường vẫn còn dạy, đã không còn phù hợp với hướng ra đề thi tốt nghiệp những năm gần đây”.

Mong muốn cho các trường linh hoạt trong việc phân phối chương trình, kế hoạch ôn thi tốt nghiệp THPT, ông Nguyễn Quốc Sở, Hiệu trưởng Trường THPT Chiêm Thành Tấn, thành phố Vị Thanh, cho biết: “Tỉnh nên cho phép các trường kết thúc chương trình lớp 12 vào đầu tháng 3, để học sinh, giáo viên có thêm thời gian ôn thi tốt nghiệp THPT cho chất lượng. Đầu tư trang thiết bị dạy học, mở rộng diện tích sân chơi, bãi tập để học sinh có không gian vui chơi, giải trí thoải mái, an toàn, hiệu quả, thúc đẩy tính ham học trong mỗi học sinh”.

Toàn tỉnh có 23 trường THPT, 7 trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên huyện, thị, thành phố và 1 Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh. Năm 2022, tỷ lệ tốt nghiệp THPT tỉnh đạt 98,35% (năm 2021 là 98,78%) và thấp hơn 0,22% so với tỷ lệ cả nước (98,57%). Bình quân điểm trung bình xét tốt nghiệp năm 2022 là 6,6 điểm, giảm so với năm 2021 (6,86 điểm). Điểm bình quân tất cả các môn thi tốt nghiệp THPT 3 năm gần đây của tỉnh thấp hơn hầu hết các tỉnh trong khu vực và thấp hơn cả nước. Năm 2020, tỉnh đứng thứ 45/63 tỉnh thành, trong cả nước; năm 2021 đứng thứ 51 và năm 2022 đứng thứ 54, trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long chỉ cao hơn 1 tỉnh…

Điểm trung bình xét tốt nghiệp THPT 2 năm qua tỉnh liên tục xuống hạng, nhìn lại kết quả thi, ngành giáo dục và đào tạo cần thẳng thắn khắc phục những khó khăn, chủ động tìm hướng đột phá, nâng chất lượng bền vững, không thể mãi giẫm chân tại chỗ, không để chất lượng, thứ hạng giảm thêm!

Bài, ảnh: CAO OANH