Những dự án mang tính thực tiễn

Những dự án mang tính thực tiễn.mp3

Có 3 dự án của học sinh Hậu Giang xuất sắc đoạt giải trong Cuộc thi nghiên cứu khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia học sinh THCS và THPT năm học 2024-2025, đây là những dự án được đánh giá cao vì khả năng ứng dụng thực tiễn.

Các em học sinh đoạt giải cùng các giáo viên hướng dẫn nhận giải Cuộc thi nghiên cứu khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia học sinh THCS và THPT diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Sáng tạo sản phẩm thân thiện môi trường từ phụ phẩm bỏ đi

Qua những lần tận mắt chứng kiến người dân ở những vùng trồng khóm, sau khi thu hoạch bán khóm trái, còn lại lượng lá khóm rất lớn phải mang đổ bỏ vì không biết sử dụng làm gì, em Châu Thị Huỳnh Yến, học sinh lớp 12 lịch sử và Hồ Hình Mỹ Ý, học sinh lớp 12 tiếng Anh, Trường THPT Chuyên Vị Thanh đã nảy ra ý tưởng thực hiện dự án “Nghiên cứu cách chế tạo và ứng dụng màng sinh học từ lá khóm (Ananas comosus)”.

“Nhờ sự hướng dẫn của giáo viên, chúng em mất hơn nửa năm nghiên cứu, tìm hiểu các tài liệu, báo cáo để biết đặc tính của lá khóm, sau đó tiến hành nghiên cứu cách tạo màng sinh học khi kết hợp lignin từ lá khóm cùng chitosan được điều chế từ vỏ tôm. Khi đã có các màng sinh học, chúng em tiến hành tạo ra sản phẩm hữu cơ thân thiện môi trường như ly giấy, hộp giấy thay thế cho các sản phẩm đang bán trên thị trường có thể chứa hạt vi nhựa”, em Hồ Hình Mỹ Ý chia sẻ.

Để tạo được màng sinh học từ lá khóm, Yến và Ý trải qua khá nhiều công đoạn như điều chế chitosan từ vỏ tôm với quy trình rửa sạch, sấy khô, xay nhuyễn, làm trắng và loại bỏ các tạp chất; điều chế lignin từ lá khóm; đến tạo màng thực phẩm và tạo sản phẩm. Em Châu Thị Huỳnh Yến cho biết: “Qua tìm hiểu chúng em biết, nhiều sản phẩm được làm bằng giấy hiện nay dù khá thân thiện với môi trường, nhưng trong các sản phẩm đều có hạt vi nhựa. Nếu hạt vi nhựa vào cơ thể chúng ta có thể gây ảnh hưởng sức khỏe, vì vậy dự án chúng em mong muốn từ các màng sinh học sẽ cho ra những sản phẩm vừa thân thiện môi trường, lại an toàn cho người sử dụng”. 

Thực hiện thí nghiệm kiểm tra, nhóm tiến hành thử đổ nước sôi vào cốc giấy mua ngoài thị trường và cốc giấy được làm từ màng sinh học, kết quả kiểm tra dưới kính hiển vi cho thấy cốc giấy mua bên ngoài có hạt vi nhựa, cốc làm từ màng sinh học không có hạt vi nhựa.

Đây là tín hiệu cho thấy, việc sản xuất sản phẩm từ màng sinh học của nhóm rất khả thi.

Ý tưởng từ cuộc sống

Xuất phát từ thực tế các vụ hỏa hoạn, trộm cắp diễn ra khá phổ biến gây ra nhiều thiệt hại, nhóm học sinh Mã Nhật Quân và Trần Thanh Quang, học sinh lớp 11 toán Trường THPT Chuyên Vị Thanh, đã nghiên cứu dự án “IWS - Ứng dụng AI trong cảnh báo hỏa hoạn và an ninh”.

Quân và Quang thông tin: Nhận thấy, hiện nay trí tuệ nhân tạo (AI) được ứng dụng vào nhiều lĩnh vực rất hiệu quả, nhất là trong công tác phòng cháy chữa cháy, cảnh báo an ninh. Dự án được xây dựng trên phần mềm AI tự động thu thập, tổng hợp và phân tích hình ảnh, video từ camera giám sát để cung cấp cảnh báo về cháy, có người lạ đột nhập trong thời gian sớm nhất. Điểm đặc biệt của AI là khả năng phân tích thông minh, chính xác và nhanh nhạy.

Dự án “IWS - Ứng dụng AI trong cảnh báo hỏa hoạn và an ninh”, thông qua phần mềm AI giúp cảnh báo sớm khói, lửa, nhận diện người lạ xâm nhập nên có thể lắp đặt ở kho hàng, bãi xe, căn hộ, trường học, khách sạn…

Với mong muốn nâng cao giá trị xuất khẩu của con tôm từ khâu bảo quản, nhóm học sinh Bạch Ngọc Hồng Như, lớp 12A5 và Võ Ngọc Trâm Anh, lớp 11A4, Trường THPT Vị Thanh đã thực hiện dự án “Điều chế cao bột từ lá diếp cá (Houttuynia Cordata Thunb) và ứng dụng vào bảo quản tôm”.

Hồng Như cho biết: “Tôm là loại thủy sản tươi ngon, có giá trị dinh dưỡng cao. Tuy nhiên, để bảo quản tôm tươi lâu, ức chế điểm biến đen ở phần đầu tôm, phần lớn người bán sử dụng chất phụ gia hóa học, những chất này có thể gây co thắt phế quản đối với người bị bệnh hen suyễn và ảnh hưởng tới sức khỏe người sử dụng… Trước thực tế này, chúng em đã thực hiện dự án nghiên cứu với mong muốn tìm ra một loại chất bảo quản an toàn thay thế chất hóa học, không gây ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng”.

Qua tìm hiểu và nhờ sự hướng dẫn của giáo viên, Hồng Như và Trâm Anh chọn rau diếp cá để nghiên cứu điều chế cao bột sử dụng bảo quản tôm. “Có hơn 10 loại rau có thể điều chế làm chất bảo quản tôm như rau răm, ngải cứu, tía tô, húng lủi… nhưng chúng em chọn nghiên cứu ở rau diếp cá, vì đây là loại rau dễ trồng tại nhà và có thể dễ tìm mua trên thị trường. Điều chế cao bột chúng em sử dụng lá diếp cá tươi, sau đó dùng ethanol chiết chất từ lá diếp cá để thu được dung dịch lỏng. Thông thường dung dịch này đã có thể sử dụng vào bảo quản tôm tuy nhiên, dung dịch nước rất khó bảo quản và vận chuyển đi xa, nên chúng em cho chưng cất để làm thành cao bột. Qua nhiều lần thử nghiệm, tôm ngâm trong nước pha cao bột rau diếp cá từ 15-30 phút có thể bảo quản trong 7 ngày đầu tôm mới bắt đầu xuất hiện biến đen”, Trâm Anh chia sẻ. 

Kết quả nghiên cứu nói trên của Hồng Như và Trâm Anh mở ra tiềm năng trong việc sử dụng cao chiết từ rau diếp cá thay thế chất phụ gia hóa học trong bảo quản tôm, góp phần hướng đến sản phẩm an toàn cho người tiêu dùng và nâng cao giá trị con tôm trong thời buổi cạnh tranh giữa các thực phẩm sạch nói không với hóa chất.

Mỗi dự án, mỗi đề tài nghiên cứu đều nằm ở một lĩnh vực khác nhau nhưng thông qua sân chơi từ Cuộc thi nghiên cứu khoa học, kỹ thuật đã giúp học sinh biết quan tâm tìm kiếm những sáng kiến, ý tưởng giải quyết những vấn đề trong cuộc sống.

MỸ XUYÊN