Những khoản thu tự nguyện ở trường học: Phụ huynh có quyền từ chối ?

Bên cạnh những khoản thu theo quy định, còn kha khá những khoản thu do ban đại diện cha mẹ học sinh vận động đóng góp. Vậy phụ huynh có thể từ chối những khoản đóng tự nguyện này hay không ?

Các trường, giáo viên cần thông tin thật cụ thể đến phụ huynh về các khoản đóng, để tránh tình trạng phụ huynh không rõ dẫn đến bức xúc. (Ảnh minh họa)

Đâu là khoản thu bắt buộc ?

Mỗi năm học, câu chuyện về những khoản thu như: học phí (giá dịch vụ), tiền ăn bán trú, bảo hiểm y tế (BHYT), tiền vệ sinh, tiền nước uống… được phụ huynh quan tâm. Thực tế, có nhiều phụ huynh chưa nắm rõ đâu là khoản thu theo quy định, đâu là khoản thu được ban đại diện cha mẹ học sinh đứng ra vận động.

Ông Dương Văn Sáu, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Đông Phú 1, huyện Châu Thành, bộc bạch: “Theo quy định, học sinh ở cấp tiểu học khi đến trường sẽ được miễn học phí, thường chúng tôi chỉ thu hộ phần BHYT hoặc bảo hiểm tai nạn của học sinh, các khoản thu khác hoàn toàn không có. Trường nào có tổ chức dạy bán trú, dạy tăng tiết, có thể thu thêm phần tiền ăn bán trú và tiền dạy thêm 2 buổi/ngày… đây là các khoản thu theo quy định ở các trường tiểu học”.

Ở cấp học mầm non, mẫu giáo: Nhà trường chỉ được thu học phí và tiền ăn bán trú (đối với các bé có đăng ký học bán trú tại trường). Bà Lê Thị Thu Hồng, Hiệu trưởng Trường Mẫu giáo Bông Sen, thành phố Ngã Bảy, chia sẻ: “Trường thu tiền học phí của trẻ hàng năm nhưng năm nay, do ảnh hưởng của dịch bệnh, tỉnh đã có nghị quyết hỗ trợ hoàn toàn học phí cho trẻ, nên hiện trường chỉ thu tiền các bé có đăng ký học bán trú. Do trẻ em đều được cấp BHYT đến hết 5 tuổi nên các cháu không cần đóng tiền mua thẻ BHYT. Ngoài những khoản nêu trên, trường không thu thêm các khoản nào khác”.

Trao đổi với ông Nguyễn Thanh Tòng, Hiệu trưởng Trường THCS Long Thạnh, huyện Phụng Hiệp, về các khoản thu theo quy định ở cấp THCS, ông Tòng cho biết: “Học sinh cấp THCS khi tham gia học tại trường, chỉ cần đóng học phí, BHYT hoặc bảo hiểm tai nạn. Trong đó, học phí là khoản thu bắt buộc, BHYT là khoản thu hộ được nhà trường vận động các em tham gia. Ngoài ra, trường còn thu thêm phí tham gia sinh hoạt đoàn, đội theo quy định”.

Ngoài các khoản thu theo quy định, mỗi đầu năm học Trường THCS Long Thạnh sau khi khảo sát cơ sở vật chất để chuẩn bị cho năm học mới, đối với các hạng mục cần sửa chữa nhỏ, nhà trường sẽ thông qua ban đại diện cha mẹ học sinh để nhờ hỗ trợ tiếp. “Thông thường khi có hạng mục nào cần sửa chữa nhỏ, nhưng trường gặp khó khăn về kinh phí, chúng tôi sẽ nhờ ban đại diện cha mẹ học sinh ở các lớp vận động phụ huynh đóng góp hỗ trợ tiếp. Trên tinh thần tự nguyện, phụ huynh các lớp ai có khả năng thì đóng góp chứ không bắt buộc”, ông Tòng chia sẻ thêm.

Không riêng gì Trường THCS Long Thạnh, việc vận động phụ huynh tự nguyện hỗ trợ sửa chữa nhỏ cũng được nhiều trường khác thực hiện.

Tránh bức xúc trong phụ huynh ở các khoản thu “tự nguyện”

Ngoài các khoản thu bắt buộc theo quy định như: học phí, BHYT, tiền ăn bán trú, tiền học 2 buổi/ngày, tiền đoàn, đội thì các khoản còn lại như: tiền nước uống, tiền vệ sinh, tiền mua màn hình tivi, mua một số vật dụng phục vụ nhu cầu học sinh trong lớp… đều do ban đại diện cha mẹ học sinh ở các lớp họp bàn thống nhất và đứng ra vận động đóng góp trong phụ huynh.

Vấn đề đặt ra là phụ huynh có quyền từ chối các khoản vận động tự nguyện này hay không ?

Qua trao đổi, nhiều phụ huynh đều ủng hộ các khoản vận động tự nguyện này. Anh Nguyễn Phúc An Tim, phụ huynh có con học tại Trường Tiểu học Kim Đồng, thành phố Vị Thanh, tâm sự: “Ngoài những khoản như BHYT, tiền học 2 buổi/ngày mọi năm, sau khi họp phụ huynh dựa theo tình hình thực tế của lớp, ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp sẽ bàn bạc, thống nhất đóng góp để mua thêm các thùng nước uống, tiền hỗ trợ thuê người làm vệ sinh lớp… Thường khoản đóng này không nhiều, thấy hợp lý nên phụ huynh ai cũng đóng góp”.

Tuy nhiên, một số phụ huynh không hẳn là… tự nguyện đóng góp. Có hai con đang trong độ tuổi đến trường, mỗi năm học vợ chồng chị T.T.T.Q., ở thị trấn Một Ngàn, huyện Châu Thành A, lại phải gồng gánh một khoản chi phí kha khá để đảm bảo việc học cho các con. Theo chị Q., mỗi đầu năm học mới tiền tập, sách, quần áo… cho 1 đứa con chị đã mất khoảng 2 triệu đồng, chưa tính thêm một số khoản đóng góp được ban đại diện cha mẹ học sinh vận động. Chị Q. bộc bạch: “Đối với những gia đình khá giả thì những khoản thu nhỏ ở trường không đáng là bao, nhưng đối với con em công nhân, người lao động thu nhập thấp như chúng tôi thì không hề dễ dàng gì. Ngoài các khoản tiền học, sẽ còn một số khoản chi phí nhỏ, khi được giáo viên phổ biến thường phụ huynh chúng tôi đều đồng ý đóng, vì sợ con mình sẽ thiệt thòi hơn khi bạn bè đều đóng đầy đủ. Tâm lý chung ai sao mình vậy cho xong”.

Chia sẻ về việc vận động của ban đại diện cha mẹ học sinh, ông Nguyễn Phước Trung, Hiệu trưởng Trường THCS Tân Hòa, huyện Châu Thành A, cho biết: “Các khoản đóng góp được ban đại diện cha mẹ học sinh vận động trong phụ huynh ở các lớp, là trên tinh thần tự nguyện, ai có khả năng thì tham gia đóng góp, hoàn toàn không hề bắt buộc. Nếu gia đình học sinh là hộ nghèo, thì ban đại diện cha mẹ học sinh sẽ không vận động đóng góp bất kỳ khoản nào”.

Theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, ngoài học phí bắt buộc, tiền dạy học thêm buổi 2 với các trường dạy 2 buổi/ngày, nhà trường có thể thu hộ BHYT,  bảo hiểm tai nạn, phí đoàn, đội… Quy định rõ là vậy, nhưng thời gian qua vẫn còn không ít phụ huynh bức xúc vì cho rằng phải đóng nhiều khoản phí.

Thiết nghĩ, để không còn tình trạng phụ huynh bức xúc chuyện phải đóng quá nhiều khoản phí ở trường, các trường cần thông báo cụ thể, rõ ràng đến phụ huynh về các khoản đóng. Giáo viên chủ nhiệm các lớp có vận động phụ huynh đóng góp những khoản nào, cần giải thích rõ mục đích thu và chi như thế nào. Nếu làm được những việc này, tin rằng sẽ không còn chuyện bức xúc trong phụ huynh mỗi khi được thông báo đóng các khoản phí.

Bài, ảnh: AN NHIÊN