Nỗi lo mang tên: Lớp 10 !

Chưa có năm học nào mà đã đến gần thời gian tựu trường, bắt đầu cho  năm học mới nhưng học sinh lớp 10 vẫn còn loay hoay với câu chuyện trường chọn sách, mua sách gì ?...

Bài 2: Loay hoay chọn sách, mua sách

Phụ huynh thấp thỏm trông chờ nhà trường sớm công bố xếp lớp, niêm yết danh mục các sách sách giáo khoa cho từng môn học để mua cho con, học sinh lo lắng không có sách để mua học khi ngày tựu trường chỉ còn khoảng 2 tuần nữa.

Phụ huynh học sinh lúng túng trong việc chọn mua sách giáo khoa cho con em học lớp 10 trong năm học mới này.

Chưa nên mua sách giáo khoa vội, phải… ráng đợi

Ông Trương Thanh Nhã, ở xã Vị Thủy, huyện Vị Thủy, thắc mắc: “Tôi muốn mua sách giáo khoa vào lớp 10 sớm cho cháu để xem trước mà không hề dễ dàng. Đến nay, tôi vẫn chưa biết cháu học bộ sách nào thì làm sao mà mua”.

Năm học 2022-2023, học sinh lớp 10 không phải mua nguyên bộ sách giáo khoa cho chương trình học như các cấp học khác, sẽ tùy thuộc vào trường và sự đăng ký môn học tự chọn của học sinh. Tất cả học sinh khối lớp 10 toàn tỉnh sẽ sử dụng sách giáo khoa cho các môn học và chuyên đề học tập từ sách của cả 3 bộ sách giáo khoa: “Kết nối tri thức với cuộc sống”, “Chân trời sáng tạo” và “Cánh diều”. Như vậy, vào lớp 10, học sinh ít nhất mua từ 12 cuốn sách giáo khoa trở lên, gồm 8 cuốn cho 8 môn học bắt buộc và 4 cuốn cho 4 môn học lựa chọn, chưa kể các chuyên đề học tập cho các môn học liên quan.

Khó khăn hiện nay là sau khi có kết quả tuyển sinh vào lớp 10, các trường mới cho học sinh đăng ký chọn môn học tự chọn, rồi tính toán lại các phương án xếp lớp học theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 vừa mới chỉnh sửa bổ sung. Do đó, tuy tất cả các trường THPT đều đã niêm yết danh mục sách giáo khoa với từng môn học cụ thể ở từng bộ sách rất sớm nhưng sách giáo khoa vẫn khó mua được chính xác.

Bà Nguyễn Thúy Duy, Cửa hàng trưởng Cửa hàng số 1, Công ty Cổ phần Sách và Thiết bị trường học Hậu Giang, chia sẻ: “So với những năm học trước, giá sách giáo khoa năm học 2022-2023 có tăng nên phụ huynh đến mua sách chuẩn bị cho năm học mới của con, em sớm. Các khối lớp đầu tháng 6 đã mua xong sách rất nhiều. Chỉ duy nhất khối lớp 10 năm nay hơi rối, chúng tôi không thể đóng bộ sẵn và bán rất ít sách ở khối này. Các cửa hàng sách đều trong tình trạng như chúng tôi, lúc này chờ các trường THPT niêm yết danh mục sách, để khi khách hàng đến tư vấn rồi mới bán sách cho chính xác, tránh để phụ huynh học sinh mua nhầm, bỏ sách, lãng phí sách”.

Theo khuyến cáo của các trường, thời điểm này các em học sinh khối lớp 10 chưa nên mua sách giáo khoa vội mà… ráng đợi đến khi nhà trường thống nhất xếp lớp cho học sinh với các môn học tự chọn để mua sách đúng. Nhà trường không thể tổng hợp danh sách vội vàng vì học sinh có thể thay đổi đăng ký nguyện vọng.

Có lãng phí sách giáo khoa !          

Ông Phan Điền Sơn, Giám đốc Công ty Cổ phần Sách và Thiết bị trường học Hậu Giang, cho biết: “Sách giáo khoa cho cả 2 chương trình hiện hành và Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, công ty đều đã nhập hàng đầy đủ với hơn 1.253.200 bản. Riêng đối với sách giáo khoa lớp 10, chuẩn bị đảm bảo hơn 70.000 bản sách. Chúng tôi chưa nhập sách về nhiều như mọi năm, không theo bộ mà công ty chia thành nhiều đợt, theo môn học”.

Theo ông Sơn, nguyên nhân là vì khó định lượng được nhu cầu thực tế, mỗi trường mỗi cách kết hợp sách khác nhau từ 3 bộ sách, nên lo nguy cơ hàng tồn năm nay ở một số môn học tự chọn. Sự không bền vững trong lựa chọn sách là điều thấy rõ nên không dám mạo hiểm nhập nhiều. Năm nay các trường chọn dạy kết hợp các môn học từ 3 bộ sách, biết đâu năm sau điều chỉnh chỉ chọn 1 hoặc 2 bộ sách với các môn học tương ứng thì bộ sách giáo khoa không được chọn, tồn lại này sẽ phải làm thế nào, có lãng phí sách giáo khoa? Công ty cố gắng liên lạc với các nhà trường THPT ngay trong tuần này để hoàn thành việc đăng ký nhu cầu sử dụng sách giáo khoa cho học sinh toàn tỉnh. Ngay sau đó, sẽ liên hệ với các nhà xuất bản để kịp thời cung ứng cho các em vào giữa tháng 8.

Những năm gần đây, câu chuyện về sách giáo khoa luôn là vấn đề được người dân quan tâm. Tình trạng mỗi năm học mới, mỗi học sinh phải mua một bộ sách rồi sách bài tập, sau một năm học lại thay đổi chọn sách khác, sách không dùng phải bỏ đi hoặc cất vào tủ, thiếu tính ổn định, bền vững từng năm… đã gây không ít lãng phí. Ông Trần Thanh Nhân, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Kim Đồng, thành phố Vị Thanh, chia sẻ: “Sử dụng lại sách giáo khoa là việc rất bình thường, học sinh vẫn học tốt, học giỏi từ các bộ sách giáo khoa cũ đấy thôi. Để không lãng phí sách, chúng tôi đề suất duy trì sự ổn định trong chọn sách giáo khoa hàng năm, khuyến khích học sinh giữ sách, bảo quản sách và sử dụng lại sách giáo khoa, tặng sách chung tay cùng nhà trường hỗ trợ học sinh có hoàn cảnh khó khăn”.

Giải pháp từ các trường

Có số lượng học sinh vào lớp 10 đông nhất tỉnh, với 710 thí sinh trúng tuyển, bố trí 16 lớp học, nhưng Trường THPT Long Mỹ, thị xã Long Mỹ đã hoàn thành xong việc cho học sinh đăng ký các môn học tự chọn rất sớm vào ngày 8-8. Bà Trịnh Thị Trúc Linh, Hiệu trưởng nhà trường, thông tin: “Trường đã xếp lớp theo môn học tự chọn xong, có 11 lớp học được phân ban theo tổ hợp môn tự nhiên, 5 lớp theo tổ hợp xã hội. Có 2 giải pháp trường đề ra để tránh mua sách giáo khoa nhầm, lãng phí sách, là học sinh sẽ in giấy theo danh mục niêm yết để đến hiệu sách tự mua hoặc đăng ký nhờ trường mua sách hộ các em. Giáo viên chủ nhiệm lớp sẽ thành lập nhóm zalo, facebook chia sẻ cho phụ huynh, học sinh các thông tin, thông báo”. Trên cơ sở số lượng sách học sinh nhờ đăng ký, trường sẽ đặt mua hộ cho các em, việc thanh toán tiền sách do học sinh tự thực hiện với công ty, trường sẽ không đảm nhận.

Ông Khưu Hoàng Đệ, Hiệu trưởng Trường THPT Vĩnh Tường, huyện Vị Thủy, cho biết: “Trường dự trù các phương án lựa chọn, đã dán các thông báo về chọn môn học theo chương trình mới và quy trình lựa chọn môn học cụ thể rõ ràng, áp dụng các mạng xã hội zalo, facebook để giáo viên tư vấn”. Trường THPT Vĩnh Tường có 2 cấp học THCS và THPT nên có nhiều kinh nghiệm qua 2 năm lựa chọn sách giáo khoa theo chương trình mới (học sinh lớp 6 năm rồi và năm nay là với lớp 7 và lớp 10). Từ ngày 8 đến 10-8, học sinh sẽ đến trường đăng ký. Ban giám hiệu, giáo viên chủ nhiệm lớp 10 sẽ là người trực tiếp hướng dẫn, tư vấn và phát phiếu đăng ký cho học sinh. Năm học mới, trường dự kiến sẽ xếp 2 lớp xã hội và 1 lớp tự nhiên với 134 thí sinh trúng tuyển. Nếu tình huống học sinh không biết đăng ký môn tự chọn sẽ hỗ trợ dựa trên điểm số các em thi tuyển sinh vào lớp 10 hoặc kết quả năm học lớp 9, môn nào cao sẽ chọn, để học sinh cân nhắc chọn và học đúng theo năng lực học tập cho đạt yêu cầu.

Không để phụ huynh học sinh tự “bơi” trong việc tìm mua sách giáo khoa cho con em học tập cho năm học mới đến, giải pháp các trường THPT và những trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên trong tỉnh sẵn sàng hỗ trợ học sinh đăng ký mua hộ sách giáo khoa. Hoạt động này giúp học sinh, phụ huynh yên tâm, vừa đảm bảo mua đúng giá thành, mua đúng, đủ sách giáo khoa theo yêu cầu. Tất cả các hoạt động được thực hiện công khai, minh bạch, rõ ràng.

Tuy nhiên, khó là đối với hệ giáo dục thường xuyên. Các trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên trong tỉnh đang “một nách hay vai” khi vừa tuyển sinh, xếp lớp tự chọn vừa phải quay lại thực hiện quy trình chọn sách giáo khoa giảng dạy trong năm học mới. Ông Lê Văn Mai, Giám đốc Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Phụng Hiệp, cho biết: “Do lúc đầu Bộ Giáo dục và Đào tạo không yêu cầu chúng tôi chọn sách (giai đoạn chọn sách ở các trường THPT là vào tháng 3), nên trung tâm chưa thực hiện quy trình chọn sách nào. Còn hiện nay lại được yêu cầu phải thành lập hội đồng, chọn sách theo quy trình, bài bản các bước theo yêu cầu Thông tư 12 mới ban hành như các trường THPT, ngoài dự kiến nên có phần lúng túng”.

Chương trình giáo dục thường xuyên mới cấp THPT bao gồm 7 môn học. Trong đó: ngữ văn, toán, lịch sử là 3 môn học bắt buộc và 4 môn học lựa chọn trong số các môn học: địa lý, giáo dục kinh tế và pháp luật, vật lý, hóa học, sinh học, tin học, công nghệ. Ngoài ra còn có các chuyên đề học tập với các môn học tương ứng, môn học tự chon… như chương trình mới hệ THPT. Bà Nguyễn Hoài Thúy Hằng, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, yêu cầu: “Tuy các trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên thành lập hội động chọn sách có trễ do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành thông tư hướng dẫn chậm, nhưng phải làm chắc và kỹ lưỡng, minh bạch trong từng công đoạn. Tỉnh đã phê duyệt 3 bộ sách giáo khoa dùng trong năm học mới, các trường THPT đã chọn rồi nên các trung tâm căn cứ đó tham khảo, chọn ra các sách cho từng môn học phù hợp với năng lực học sinh, điều kiện thực tế của từng trung tâm…”.

Năm học 2022-2023 là một năm học đặc biệt đối với học sinh vào lớp 10. Không chỉ là năm đầu tiên thực hiện thí điểm chương trình giáo dục phổ thông 2018 đối với cấp THPT với nhiều môn học mới, mà còn là nỗi lo: học chương trình mới ra sao, chọn môn học tự chọn thế nào phù hợp theo định hướng nghề nghiệp tương lai sau này, mua sách sao cho đúng... Rất mong nỗi lo này sẽ sớm được giải tỏa, khi năm học mới đã cận kề.

Bài, ảnh: CAO OANH