Sân chơi sáng tạo mang tính ứng dụng cho học sinh

Sân chơi sáng tạo mang tính ứng dụng cho học sinh.mp3

Đẩy mạnh phong trào tìm hiểu, học tập và ứng dụng công nghệ thông tin, Hội thi “Tin học trẻ” luôn được học sinh hưởng ứng sôi nổi. Qua đây, góp phần thúc đẩy việc sáng tạo và ứng dụng công nghệ thông tin vào giải quyết các vấn đề từ thực tiễn.

Hội thi “Tin học trẻ” năm nay có 55 sản phẩm được lựa chọn từ vòng thi cấp huyện, thị xã, thành phố tham gia vòng thi sản phẩm sáng tạo, nhiều sản phẩm mang tính ứng dụng cao.

Ứng dụng công nghệ vào giải quyết vấn đề thực tiễn của trường học

Với mong muốn giúp tiết kiệm thời gian, công sức trong việc phân loại rác ở trường, em Nguyễn Lê Phương Trân, học sinh lớp 12A6 và em Lê Quang Vinh, học sinh lớp 11A2, Trường THPT Vị Thanh (thành phố Vị Thanh) đã ứng dụng công nghệ AI để làm nên sản phẩm “Công nghệ phân loại rác tại nguồn trong trường học”.

Phương Trân thông tin: “Thiết bị của chúng em được thiết kế từ các mạch điều khiển Esp32-Cam, cảm biến vật cản, cảm biến siêu âm… Rác khi đưa vào khay chứa rác của thiết bị, camera thu nhận hình ảnh gửi về vi xử lý Esp32-Cam. Vi xử lý khi nhận tín hiệu sẽ thực hiện nhận dạng rác và ra lệnh, nếu là chai nhựa thì khay sẽ đổ rác vào thùng chứa chai nhựa, nếu là kim loại sẽ đổ rác vào thùng rác chứa kim loại, các loại rác còn lại đổ vào thùng chứa rác thông thường. Trong quá trình hoạt động, thùng rác có khả năng phát ra ngôn ngữ, tự động thông báo khi rác đầy”.

Trân và Vinh đều yêu thích nghiên cứu khoa học và công nghệ, từ đầu năm học 2024-2025 các em bắt tay thực hiện, thử nghiệm sản phẩm tại trường thông qua sự hỗ trợ của giáo viên. Qua 3 lần áp dụng thử nghiệm trong gần 3 tháng, sản phẩm hoàn chỉnh với tính năng nhận diện, phân loại rác rất nhạy. “Điểm mấu chốt của sản phẩm là thay vì chỉ sử dụng các cảm biến màu sắc hoặc khối lượng, chúng em xây dựng mô hình AI học cách nhận biết rác qua hình ảnh chi tiết, nhờ đó độ chính xác cao. Với tính ứng dụng cao, sản phẩm không chỉ sử dụng được ở trường học, có thể đặt ở các cơ quan và những nơi công cộng…”, Trân và Vinh chia sẻ thêm.

Góp phần giúp học sinh tiểu học tiếp cận nhanh, thích thú khi học môn lịch sử và địa lí, Nguyễn Bảo Ngọc, học sinh lớp 5A1 Trường Tiểu học Trường Long Tây 1 (huyện Châu Thành A) đã thiết kế phần mềm “Vui học lịch sử và địa lí lớp 5”. Đây là phần thi lần đầu xuất hiện trong Hội thi “Tin học trẻ” dành cho học sinh tiểu học thiết kế sản phẩm theo chủ đề.

Bảo Ngọc cho biết: “Vui học lịch sử và địa lí lớp 5” là một phần mềm được thiết kế bằng ngôn ngữ lập trình Scratch 3.0, có các trò chơi nhập vai vận động với 32 trò chơi, 64 câu hỏi trắc nghiệm về các bài trong môn lịch sử và địa lí lớp 5. Thông qua các trò chơi và câu hỏi sẽ giúp các bạn vừa khám phá, vừa củng cố kiến thức và giải trí, nhất là thêm yêu môn lịch sử và địa lí. Phần mềm rất dễ sử dụng có thể mở trên điện thoại, máy tính có kết nối internet hoặc 4G”.

Nhiều sản phẩm có tính ứng dụng cao

Trước thực tế, năm 2024 trên địa bàn tỉnh ghi nhận 23 điểm sụp đất, sạt lở bờ sông, bờ kênh ước tổng thiệt hại hơn 3 tỉ đồng; không ít nơi trên thế giới đã xảy ra các trận động đất khiến cho rất nhiều người thiệt mạng, mất tích… Dương Hoàng Bảo Ngọc và em Trần Lê Ngọc Anh Thư, học sinh lớp 11TN9, Trường THPT Long Mỹ (thị xã Long Mỹ) đã nghiên cứu “Thiết bị cảnh báo sạt lở đất và động đất ứng dụng công nghệ IoT”, với chi phí chưa đến 1 triệu đồng. 

Bảo Ngọc và Anh Thư chia sẻ: Thiết bị được tích hợp 3 cảm biến hiện đại là cảm biến rung động để phát hiện động đất, cảm biến độ ẩm đất cảnh báo nguy cơ sạt lở khi đất ngậm nước, cảm biến nghiêng theo dõi sự chuyển dịch bất thường của mặt đất. Dữ liệu được xử lý bởi vi điều khiển ESP32, nếu vượt ngưỡng an toàn, hệ thống phát động cảnh báo bằng 3 hình thức như phát loa tại chỗ, gọi điện thoại đến người dân hoặc cơ quan chức năng, hiển thị cảnh báo trên website và lưu lại lịch sử cảnh báo. Với ưu điểm, thiết bị hoạt động độc lập nhờ pin LiPo kết hợp tấm pin năng lượng mặt trời, nên có thể dễ lắp đặt tại các vùng sâu, vùng xa nơi không có điện lưới hoặc mạng ổn định.

Với ý tưởng tăng tỷ lệ trứng nở và chất lượng ba ba con góp phần phát triển nghề nuôi ba ba tại địa phương, em Đặng Thành Tài và em Bùi Minh Tuấn, học sinh lớp 9A4, Trường Phổ thông Dân tộc nội trú Him Lam (huyện Châu Thành A), nghiên cứu cho ra đời thiết bị “EggLab-AI - Thiết bị ấp trứng ba ba có điều khiển nhiệt độ và độ ẩm kết hợp nhận dạng ba ba nở bằng công nghệ AI”.

Em Tài chia sẻ: Nghề nuôi ba ba đang phát triển mạnh, nhất là ở khu vực ĐBSCL. Tuy nhiên, ấp trứng là công đoạn quan trọng nhưng chủ yếu vẫn được thực hiện theo cách truyền thống, bằng cách chôn trứng trong cát ẩm và phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên. Phương pháp này không kiểm soát chính xác các yếu tố môi trường như nhiệt độ và độ ẩm, dẫn đến tỷ lệ trứng nở thấp, ảnh hưởng đến chất lượng con giống. Thiết bị của chúng em được thiết kế hoàn toàn ứng dụng công nghệ thông minh như tích hợp cảm biến nhiệt độ, độ ẩm và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để nhận dạng, đếm số lượng ba ba con khi nở.

Với giá thành hoàn thiện sản phẩm chưa đến 1 triệu đồng, nhưng thiết bị “EggLab-AI - Thiết bị ấp trứng ba ba có điều khiển nhiệt độ và độ ẩm kết hợp nhận dạng ba ba nở bằng công nghệ AI” có thể cung cấp cho người nuôi kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm một cách chính xác, liên tục. Từ việc kiểm soát nhiệt độ chặt chẽ, hệ thống có thể định hướng giống ba ba (đực, cái) cho ra theo thang nhiệt độ ấp trứng. Sản phẩm còn cho phép người dùng theo dõi các thông số và điều khiển thiết bị từ xa thông qua ứng dụng Blynk trên điện thoại.

Mỗi phần mềm, mỗi sản phẩm từ Hội thi “Tin học trẻ” cho thấy sự vận dụng có hiệu quả kiến thức của môn tin học vào thực tế của học sinh, giúp các trường kịp thời phát hiện, bồi dưỡng tài năng về tin học, góp phần phát triển nguồn nhân lực trẻ đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

MỸ XUYÊN