Những người “đánh thức” dấu vết

Ở mỗi vụ án, dấu vết để lại hiện trường đều khác nhau. Nhiều vụ, dấu vết rất ít khiến công tác điều tra, phá án của lực lượng chức năng gặp không ít khó khăn.  Việc giải mã các dấu vết ấy đòi hỏi cán bộ, chiến sĩ Phòng Kỹ thuật hình sự (KTHS), Công an tỉnh phải nỗ lực không ngừng.

Cán bộ Đội Giám định KTHS truyền thống và tài liệu đang giám định dấu vết của một vụ trộm.

Không bỏ sót dấu vết nào

Đến Phòng KTHS vào ngày đầu tuần cũng là lúc một số cán bộ, chiến sĩ đơn vị đang giám định dấu vân tay một vụ trộm. Thượng tá Nguyễn Văn Khải, Trưởng phòng KTHS, cho biết: “Khi xảy ra một vụ trộm hay án mạng,… không kể ngày hay đêm, chúng tôi đều cố gắng hết mình để sớm tìm ra manh mối, bằng chứng của thủ phạm để giúp lực lượng chức năng phá án”.

Được biết, chức năng của Phòng KTHS là khám nghiệm hiện trường, giám định vân tay, chữ viết, chữ ký, tài liệu, con dấu… nhằm phát hiện tội phạm trong từng vụ án. Công tác khám nghiệm hiện trường có vai trò rất quan trọng trong phá án, bởi những dấu vết, tài liệu thu được không chỉ là chứng cứ, mà còn giúp cơ quan điều tra nắm bắt diễn biến vụ án vào thời gian nào, phương thức, thủ đoạn của tội phạm ra sao, có bao nhiêu người tham gia?... Trên cơ sở đó để ngành chức năng điều tra chính xác, kịp thời từng trường hợp.

Công tác tại bộ phận này 31 năm, thượng tá Khải đặc biệt quan tâm đến khám nghiệm hiện trường, bởi mỗi vụ án hung thủ có phương thức, thủ đoạn khác nhau, do đó khi bước chân vào hiện trường thực hiện nhiệm vụ, cán bộ, chiến sĩ phải cẩn trọng, tỉ mỉ, khẩn trương, khoa học để truy tìm, không bỏ sót bất cứ dấu vết nào dù là nhỏ nhất. Theo thượng tá Khải, trong tất cả các vụ án, khó nhất để đơn vị khám nghiệm là những vụ liên quan đến cháy, nổ và trộm, bởi rất hiếm khi tội phạm để lại dấu vết, manh mối, nếu có cũng rất ít. Thế nhưng, bằng sự quyết tâm, nỗ lực, những vụ án nếu cán bộ, chiến sĩ Phòng KTHS “nhúng tay vào” thì thành công.

Một trong những vụ án năm nay mà đơn vị khám nghiệm cho kết quả đúng là vụ trộm xảy ra ở ấp Nhất A, xã Thạnh Hòa, huyện Phụng Hiệp. Theo đó, khoảng 23 giờ 30 phút ngày 24-9-2016, ông Huỳnh Văn Dũng và vợ là bà Nguyễn Thị Bích Vân (địa chỉ trên) đi bán thịt heo ở chợ Cái Tắc. Khi đi, ông Dũng khóa cửa trước và sau cẩn thận. Trong nhà còn hai người con và cháu đang ngủ. Đến khoảng 2 giờ 20 phút ngày 25-9, ông Dũng về mở cửa nhà trước thì phát hiện cửa phòng ngủ và cửa nhà sau bị mở, trong phòng đồ đạc xáo trộn, tủ đựng tài sản bị cạy. Kiểm tra phát hiện tài sản trong tủ bị mất gồm: 1 nhẫn vàng 24k khoảng 1 lượng, 1 sợi dây chuyền 18k khoảng 3 lượng, 199 triệu đồng tiền mặt và 1 điện thoại di động, tổng cộng tài sản bị mất cắp khoảng 300 triệu đồng.

Qua công tác khám nghiệm hiện trường, lực lượng KTHS phát hiện nhiều dấu vân tay nghi là của thủ phạm để lại trên kính cửa tại khu vực nhà sau. Khi giám định dấu vết đường vân xác định dấu vân tay trên là của Nguyễn Thanh Giàu, sinh năm 1995, ở ấp Tân Phú, thị trấn Cái Tắc, huyện Châu Thành A. Từ đó giúp cơ quan điều tra có cơ sở khoa học đấu tranh với đối tượng. Theo Phòng KTHS, cái khó ở vụ án này là dấu vết mà thủ phạm để lại tại hiện trường rất ít, đến khi lực lượng tìm ra thì tội phạm bỏ trốn khỏi địa phương, buộc lực lượng chức năng phải tăng cường truy bắt, đến ngày 12-11 thủ phạm mới cúi đầu nhận tội.

Trong năm 2016, Phòng KTHS khám nghiệm 151 vụ việc; giám định KTHS, tiếp nhận và giải quyết 1.659 yêu cầu. Các vụ giám định đều bảo đảm kết quả nhanh chóng, chính xác, phục vụ kịp thời các yêu cầu của cơ quan trưng cầu, qua đó giúp lực lượng chức năng nhận định đối tượng, đưa ra hướng điều tra nhanh vụ án.

Vượt qua khó khăn

Thời gian đầu thành lập (năm 2004), Phòng KTHS chỉ có 7 cán bộ, chiến sĩ, đa phần là những người từ các ngành khác tuyển vào, do đó trình độ chuyên môn, nghiệp vụ còn nhiều hạn chế. Bên cạnh đó, trong công tác, đơn vị còn gặp không ít khó khăn như: cán bộ, chiến sĩ phải thường xuyên làm việc trong môi trường độc hại, ô nhiễm; hiện trường các vụ án phần lớn ở ngoài trời, có nhiều vụ lực lượng KTHS phải làm việc dưới thời tiết nắng nóng, phức tạp. Một khó khăn nữa đơn vị gặp phải là chế độ hỗ trợ cho mỗi cas khám nghiệm rất thấp, trong khi mức độ ô nhiễm, lây lan mầm bệnh như: lao, HIV… là rất lớn. Thế nhưng, dù bất cứ làm việc trong môi trường nào các anh đều tập trung cao độ, phấn đấu hết mình để hoàn thành nhiệm vụ.

Để hoàn thành nhiệm vụ được giao, ngoài việc quan tâm cử cán độ đi tập huấn nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ, lãnh đạo phòng còn chú trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ; thường xuyên gần gũi, trao đổi, động viên nhau; trang bị các thiết bị khám nghiệm, giám định hiện đại. Đến nay, đơn vị có gần 30 người, tất cả đều nêu cao tinh thần trách nhiệm, sẵn sàng nhận nhiệm vụ trong mọi tình huống.

Thiếu tá Lê Văn Quốc, Đội trưởng Đội Giám định KTHS truyền thống và tài liệu, tâm sự: “Khi tiếp nhận một vụ việc giám định tài liệu, cán bộ, chiến sĩ của đội phải làm việc xuyên suốt, bất kể ngày hay đêm, có khi quên cả ăn uống nhằm tìm ra “đáp án” sớm nhất để lực lượng chức năng phá án”. 

Một cán bộ Phòng KTHS cho hay: Mỗi lần đến hiện trường, nhìn nạn nhân tử vong do bị sát hại, trong lòng tôi thúc giục nỗ lực làm việc hết mình để tìm ra nguyên nhân. Sau mỗi vụ án được khám phá, tìm ra hung thủ, tôi thấy tự hào, yêu nghề vì đã góp công trong việc phá án, nhất là mang lại sự bình yên cho nhân dân.

Với quyết tâm đó, từng cán bộ, chiến sĩ Phòng KTHS luôn ra sức học tập, rèn luyện để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Thành công của mỗi vụ án là sự đóng góp hết sức quan trọng của cán bộ, chiến sĩ Phòng KTHS, bởi các anh buộc những dấu vết tưởng chừng vô nghĩa ấy phải “lên tiếng”, buộc những tội phạm cúi đầu nhận tội trước pháp luật...

Bài, ảnh: NHẬT TÂN